§5.4 Het einde van de koude oorlog H5 De Koude Oorlog §5.4 Het einde van de koude oorlog

Ook na de bouw van de Berlijnse Muur vluchtten mensen naar het vrije Westen. Op bevel van de Sovjet-Unie werd er hard opgetreden tegen mensen die weg wilden. Bij protesten in Oostbloklanden greep de Sovjet-Unie hard in.

Gorbatsjov In 1985 werd Gorbatsjov leider van de Sovjet-Unie. Hij zag dat het niet goed ging met de planeconomie. De industrie was verouderd. De productie lag erg laag. Producten waren van slechte kwaliteit.

Rode cijfers De Sovjet-Unie en andere Oostblokstaten zaten diep in de rode cijfers. Er was te weinig geld om de wapenwedloop met de Amerikanen vol te houden. De Koude Oorlog werd te duur voor de Sovjet-Unie.

Perestrojka Gorbatsjov besloot tot een perestrojka: Een grote hervorming van het communisme: Privébedrijven die met elkaar concurreerden. Prijzen gebaseerd op vraag en aanbod.

Rode cijfers Ook in de communistische Oostbloklanden ging het niet goed met de economie. De DDR was vergeleken met de BRD straatarm. Industrie was verouderd. Verkoop lag laag. DDR kreeg steeds meer schulden.

Rode cijfers DDR moest geld lenen in het Westen. Er was geen welvaart. De bevolking was ontevreden. Maar de Oost-Duitse regering o.l.v. Honecker was tegen elke verandering.

Politieke veranderingen Ook op politiek en militair gebied zette Gorbatsjov veel veranderingen in gang: Er kwam glasnost en daardoor vrijheid van meningsuiting. Democratischer bestuur: Burgers mochten zelf hun regering en president kiezen. Meerdere partijen. Meer samenwerking met West-Europese landen.

Militaire veranderingen: Ontwapening (1987): Gorbatsjov en Reagan hierbij belangrijk! SU stuurt zijn leger niet meer naar Oostbloklanden om opstanden e.d. neer te slaan. Russische soldaten uit Afghanistan werden weggehaald.

Reagan wilde nog grotere veranderingen in het Oostblok. Hij vroeg Gorbatsjov in 1987 tijdens een bezoek aan Berlijn om de Muur neer te halen. Dit leek nog ver weg. Toch kwam er steeds meer onrust in de Oostbloklanden. Oost-Europeanen wilden ook vrije verkiezingen.

Mei 1989 Hongarije opende de grens met Oostenrijk: gat IJzeren gordijn. Veel Oost-Duitsers vluchtten via Hongarije naar het Westen. Oost-Duitsers begonnen massaal te demonstreren voor vrije verkiezingen.

Tijdens de viering van het 40-jarig bestaan van de DDR bezocht Gorbatsjov Oost-Duitsland. Hij vertelde Honecker dat de Oost-Duitse regering geen steun meer kreeg van de SU. Op 9 november 1989 ging de Oost-Duitse regering overstag. De doorgangen in de Berlijnse Muur gingen open.

Mensen begonnen de Muur af te breken. Oost-Duitsers konden nu een kijkje nemen in West-Berlijn. Lastig om al die honderdduizenden Oost-Duitsers in West-Duitsland op te vangen. De West-Duitse leider Kohl wilde een Duitse eenwording.

Duitse eenwording Voor het eerst democratische verkiezingen in de DDR. Partij van Kohl deed ook mee en kreeg de meeste stemmen. Het Oost-Duitse parlement stemde in 1990 voor de opheffing van de DDR. In oktober 1990 werden de BRD en de DDR weer één land.

In andere Oostblokstaten kwamen na 1989 ook democratische regeringen. En een vrijemarkteconomie. In 2004 sloten 10 voormalige Oost-Europese landen zich zelfs aan bij de EU.

Het vroegere West-Duitsland was economisch sterk. Hier profiteerde Oost-Duitsland van. De omschakeling van communisme naar vrijemarkteconomie kostte veel geld. Alle Duitsers (Ossi’s en Wessi’s) betaalden hieraan mee via een hogere belasting.

Het voormalige Oost-Duitsland werd dus ook kapitalistisch. Gevolgen: Prijzen stegen, Fabrieken moesten sluiten, Mensen werden werkloos, In het communisme had iedereen altijd werk.