2.3 Kaart van het heelal, of waar komt de kosmische straling vandaan?

Kaart van het heelal

Kosmische straling Kosmische straling bestaat uit hele kleine deeltjes die op de aarde afkomen, tijdens de vlucht bouwen ze energie op, die energie laten ze weer los als ze tegen iets botsen bijvoorbeeld een huis of een mens. Sommige deeltjes hebben zoveel snelheid dat ze pas in de aardkern tot stilstand komen. Die deeltjes zijn onderdeel van atomen, atomen komen ook op aarde voor, alles bestaat uit atomen zonder atomen zouden er geen bomen of huizen of mensen zijn. Als atomen naar de aarde gaan botsen ze tegen de dampkring en spatten uit elkaar dat komt door de zuurstofatomen die in de dampkring zitten. Als ze uit elkaar vallen worden ze protonen, neutronen of elektronen of iets anders en die komen als een soort deeltjesdouche op aarde terecht. De meeste ruimtedeeltjes zijn protonen maar die bereiken de aardbodem niet, muonen wel, dat zijn veel zwaardere elektronen die oorspronkelijk niet op de aarde voorkomen. Er gaan dagelijks al veel deeltjes door je lichaam heen alleen door je duim schieten elke minuut 10 deeltjes. Daar voel je helemaal niets van gelukkig, maar deze deeltjes kunnen wel je cellen beschadigen. Als cellen eenmaal kapot zijn zorgen ze ervoor dat ons DNA muteert, dat gebeurd al heel lang wetenschappers zeggen dat dat een van de redenen is dat we niet meer lijken op mensen van vroeger. Het is nou ook weer niet dat je word bekogeld met echt zware deeltjes dat gebeurd maar maximaal een keer per jaar. Waar de deeltjes vandaan komen is niet helemaal duidelijk, we denken dat het komt van de oerknal waar heel veel energie mee vrij kwam. En de zon zorgt nu ook nog steeds voor deeltjes die op aarde komen maar dat zijn meestal lichtere deeltjes. Zwaardere deeltjes zoals muonen komen vrij bij supernova’s maar de helft van de overige deeltjes weten we niet waar het vandaan komt misschien van andere sterrenstelsels of zwarte gaten…

Sterrenkijker Een sterrenkijker is een instrument om door een lens licht van verre afstanden op te pakken, een sterrenkijker wordt ook wel een telescoop genoemd en is bedoeld om dingen bijvoorbeeld sterren of planeten uit de ruimte te bekijken. De eerste echt werkende telescoop komt uit Nederland en is gemaakt in 1806 door Hans Lippershey, Zacharias Janssen en Jacob Metius. Maar door de sterrenkijker kon je even ver zien als nu door een redelijke verrekijker. De sterrenkijker is pas echt groot geworden door de uitvinder Galileo Galilei, hij maakt de sterrenkijker met een oculair om het licht te controleren hierdoor zijn veel ontdekkingen gedaan. Later bedacht de uitvinder Isaac Newton een sterrenkijker met spiegels waardoor je nog verder de ruimte in kon kijken.

Clusters Een groep van sterrenstelsels die door de onderlinge zwaartekracht bij elkaar wordt gehouden. Kunnen groot en klein zijn. Clusters met minder dan 50 sterrenstelsel worden meestal geen clusters meer genoemd. Een cluster is een verzameling van 50 tot 1000 stelsels Clusters komen op hun beurt ook vaak in groepen voor. Deze groepen worden superclusters genoemd. Bekende clusters in de buurt van de aarde zijn de Virgocluster, de Herculescluster en de Comacluster. Een cluster wordt door zwaartekracht bij elkaar gehouden.

Supernova Supernova’s zijn grote explosies aan het einde van een levensjaar van een ster, daarbij komt heel veel energie mee vrij, dat kun je zien aan de helderheid van het uitgestraalde licht. De lichtkracht komt neer op honderden miljoenen zonnen. Een supernova kan uit 2 types bestaan, bij type 1 duurt het een maand minder lang totdat de supernova van zijn helderste punt afzwakt daarna halveert de lichtkracht elke 50 dagen. Type 2 straalt minder licht uit dan type 1 maar straalt wel langer dan type 1, de afname van het licht is ook veel onregelmatiger en langzamer. Voordat een ster implodeerd bestaat hij uit waterstof die wordt omgezet in helium en die weer in koolstof en zuurstof. Hierdoor wordt de kern van de ster steeds warmer en komen de deeltjes dicht bij elkaar dat zorgt ervoor dat de kern implodeerd.

Levensloop ster Begin: Als een ster aan het einde van zijn levensjaar gekomen is, ontploft de ster en wordt het een supernova. De uitgebarsten delen van de supernova kunnen aan elkaar klonteren en dat wordt weer een nieuwe ster. Als de nieuwe ster aan het einde van zijn levensjaar is, explodeert hij weer en zo ontstaat er weer een nieuwe ster, etc. De zwaarste sterren, de Hyperreuzen, hebben een levensduur van hooguit een paar miljoenen jaar. Gele dwergen, waartoe de Zon behoort, bestaan gemiddeld 10 miljard jaar. terwijl de lichtste sterren, de Rode dwergen, een verwachte levensduur voor de minst massieve wel 10-20 biljoen jaar kan bedragen. Niemand weet precies hoe een wolk van gassen en stof ineens in een ster veranderen. Als een wolk ineenklapt, komt er energie vrij die ervoor zorgt dat de wolk wordt verhit. Het middelpunt van de wolk bereikt daarbij een temperatuur van tien miljoen graden of meer. Het grootste gedeelte van de gassen in de wolk bestaat uit waterstof. Door de hoge temperatuur versmelten deze waterstofatomen met elkaar: ze fuseren. Bij deze fusie komen er enorme hoeveelheden energie vrij, zoals licht, warmte en andere straling. Hierdoor begint de in een vallende wolk te schijnen als een ster. Na een tijdje komt de ster tot rust en begint constant te schijnen.

De zon De zon zendt elektromagnetische straling uit. Dat is essentieel voor het leven op aarde en voor het weer. De Zon is een gele dwerg, een ster uit de middelgrote klasse. De Zon bevat 99,86% van de massa van ons volledige zonnestelsel. Deze massa bestaat voornamelijk uit waterstof. De Zon heeft een diameter van 1 392 684 km met een onzekerheid van 130 km.[3] Dit komt overeen met een diameter die 109 maal de diameter van de Aarde bedraagt, waarmee de Zon het grootste hemellichaam in het zonnestelsel is. De Aarde past er meer dan een miljoen keer in. De atmosfeer van de zon wordt corona genoemd. Diameter: 1.392.000 km Massa: 332.946 maal de aarde Volume: 1.300.000 maal de aarde\ Leeftijd: 5 miljard jaar Temperatuur oppervlakte:6.000 °C Temperatuur kern: 15.000.000 °C

Sterrenstelsels Een grote verzameling sterren. De diameter is ongeveer 100.000 lichtjaar. Ze stralen radiostraling uit, maar dat is niet altijd zo. De helderheid komt voornamelijk van rode reuzen: een ster die aan het einde van het levensjaar is gekomen. In elk sterrenstelsel is ook gas, stof en (vermoedelijk) grotendeels donkere materie en donkere energie aanwezig. De sterren, het gas en de stof zijn zichtbaar, maar de donkere materie is nog niet direct waargenomen. De Melkweg is het sterrenstelsel waar de Aarde en de Zon zich in bevinden. Je hebt drie soorten sterrenstelsels: Elliptische stelsels. Balkspiraalstelsels. Spiraalstelsels.

Neutrino’s Is Italiaans voor: neutraaltje. Het zijn leptonen zonder elektrische lading, maar met heel weinig massa. Als een atoom ergens tegenaan botst komen er protonen en neutronen vrij, en daarin zitten weer neutrino’s. Je kunt ze niet zien, maar wel waarnemen via een apparaat. De meeste neutrino's die de aarde bereiken, zijn afkomstig van de zon. Omdat neutrino's massa hebben, zou volgens de relativiteitstheorie van Albert Einstein hun snelheid net iets onder de lichtsnelheid moeten liggen. Je hebt drie soorten neutronen: Elektron-neutrino Muon-neutrino Tau-neutrino

Zwart gat Een gebied waaruit niets, zelfs licht niet, kan ontsnappen, maar vanwege de extreme vorming van de ruimtetijd door de zwaartekracht van een zeer compacte enorme massa. een zwart gat is een gebied waaruit niets, zelfs licht niet, kan ontsnappen, vanwege de extreme vervorming van de ruimtetijd door de zwaartekracht van een zeer compacte enorme massa. Je hebt vier soorten zwarte gaten Miniatuur zwarte gaten: Dit zwart gat zou tijdens de oerknal kunnen hebben bestaan. dit zwart gat was de kleinste soort van de zwarte gatten. Stellaire zwarte gaten: met een massa van omstreeks 5 tot 100 zonnemassa's die ontstaan zijn uit een supernova van een zware ster. Middelgrote zwarte gaten: met een massa van 500 tot 1000 zonnemassa's. Over de evolutie van dit soort zwarte gaten is nog weinig bekend. Superzware zwarte gaten: met een massa van meer dan een miljoen keer de massa van de zon. Ze worden aangetroffen in de centra van sterrenstelsels.

EINDE Daan, Milan en Kars V2B