1. Stads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden Lees eerst pagina 4 (Afbeeldingen PowerPoint) van de uitleg bij het lesmateriaal. Bespreek de afbeelding met de leerlingen: - Wat zie je? Herken je de locatie? Ben je hier wel eens geweest? - Waarom maken kunstenaars foto’s en schilderijen van een dorp of stad? Wat is hier mooi aan? Waarom is het leuk om naar te kijken? Hans Hagen. Hoge Woerd bij avond

1. Stads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden - Herken je deze plek? Ken je de Petruskerk? - Wat vind jij ‘mooie’ plekken in de omgeving van Woerden? Wat is hier bijzonder aan? Waarom zou je deze plek kunnen of willen schilderen? C. Vreedenburgh. Gezicht op de Petruskerk te Woerden

1. Stads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden - Herken je deze plek? (Zie ook de titel). Wat vind je van deze plek? - Vind jij het leuker om een dorp (huizen) te laten zien, of laat jij liever natuur of een weiland zien? Waarom? Dick Eijlers. Herfst in Bredius

1. Stads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden Herken je deze plek? Wat vind je van deze locatie? Wat vind je van dit schilderij? Waarom? Zijn er gebouwen in (de omgeving van) Woerden die zo bijzonder of mooi zijn dat jij ze zou willen afbeelden? Araun Gordijn. AB Woerden

2. Vorm. Realistisch of juist niet? Door de jaren heen zijn kunstenaars op allerlei verschillende manieren gaan schilderen. Dit heten schilderstijlen. Er zijn heel veel soorten schilderstijlen. De hier afgebeelde schilderijen zijn realistisch geschilderd (Vb. Fons van der Reep. Alles klopt, soms is het zo ‘echt’ dat het op een foto lijkt), en abstract (Vb. Mondriaan, alle vormen worden vereenvoudigd, vaak tot het niet of nauwelijks te herkennen is). Vragen hierbij: Als je naar een schilderij kijkt, wil je dan alles kunnen herkennen? Wat vind je van het schilderij van Mondriaan? Vind je het mooi? De titel is: Bloeiende appelboom. Kan je dit erin herkennen? Zou je zelf zo realistisch willen kunnen schilderen (Afb. Fons van der Reep)? Wat vind je hiervan? Welk schilderij vind je interessanter? Waarom? Fons van der Reep. Bevroren plas met rietkraag Piet Mondriaan. Bloeiende appelboom

2. Vorm. Schilderstijlen en sfeer Jan Voerman. IJssel bij buiig weer Bekijk de (wolken)luchten op deze schilderijen. Deze zijn op drie hele verschillende manieren geschilderd. Zou je een gevoel kunnen noemen bij deze schilderijen? Denk aan: vrolijk, verdrietig, bang, enthousiast, etc. Heeft de manier waarop het geschilderd is ook invloed op hoe je er naar kijkt? Wat vind je ervan? Wat spreekt je het meeste aan, waarom? Fons van der Reep. Zon boven de sloot Vincent van Gogh. The Starry Night

Alfred Sisley. Rest along the stream. Edge of the wood. 3. Kleuren Bekijk dit schilderij. Wat zie je? Benoem de bomen, gras, water (slootje), mevrouw die in het gras zit, een huis verstopt tussen de bomen. Wat vind je van de kleuren die je ziet? Kunstenaars mengen veel kleuren zelf. Waarom doen zij dat? Waarom gebruiken ze niet gewoon de verf die te koop is? (Denk bij de antwoorden aan: kleine kleurverschillen, die zijn alleen zelf te maken. Groen uit een verfpot is bijv. een hele andere kleur dan bomen en struiken echt hebben. Die zijn bijvoorbeeld een beetje meer bruin of rood (door bijv. een beetje geel toe te voegen aan de groen, of een beetje rood). Alfred Sisley. Rest along the stream. Edge of the wood.

Fons van der Reep. Bourgogne, Silhouet Parly 3. Kleuren - Als je dit schilderij vergelijkt met het vorige, dan is het minder realistisch (minder ‘echt’) geschilderd. Toch kan je goed herkennen wat het is. Wat is er te zien op dit schilderij? - Ga in op kleurgebruik: wat vind je van de kleuren die gebruikt zijn? Zie je dat er allerlei kleuren door elkaar te zien zijn? (Wijs bijvoorbeeld naar het gras/ de wei op de voorgrond: welke kleuren zie je allemaal? Wat vind je hiervan? Als het gras één kleur groen had, wat zou je dan van het schilderij vinden?) Fons van der Reep. Bourgogne, Silhouet Parly

Henk Eijlers. Knotwilgen 3. Kleuren Dit schilderij is minder goed te herkennen. Toch zien we duidelijk twee knotwilgen. Wat vind je van deze kleuren? ‘Kloppen’ de kleuren? - Wat vind je ervan dat de lucht uit ‘vakken’ bestaat, die allemaal verschillende kleuren hebben? Zie je wel eens deze kleuren in de lucht? Henk Eijlers. Knotwilgen

David Hockney. Winter Timber 3. Kleuren Wat zie je op dit schilderij? Wat vind je van de kleuren? - Moeten kleuren van schilderijen altijd kloppen? - Waarom gebruiken sommige kunstenaars andere kleuren? Wat bereiken zij hiermee (hoe wordt de uitstraling, de sfeer, het gevoel?)? - Wat vind jij ervan als er onrealistische (niet ‘echte’) kleuren gebruikt worden? David Hockney. Winter Timber

4. Compositie: Ver weg of dichtbij Bekijk de schilderijen. Wat zie je? Benoem de molen op beide schilderijen. Wat is het verschil tussen deze twee schilderijen? Denk aan: schilderstijl, kleurgebruik, maar belangrijk is de compositie. Bij een compositie bepaal je wat je wil laten zien, en hoe je dit voor de kijken interessant kan maken. Dus waar teken je het? En hoeveel laat je zien: teken je het onderwerp helemaal, of laat je een detail (een stukje) zien?  Als je iets dichtbij laat zien, kan je er niet veel omheen laten zien. Als je iets van een afstand laat zien (eerste schilderij), dan kan je bijvoorbeeld het dorp er omheen laten zien. Hier kan je bewust voor kiezen. Je kan er zelfs voor kiezen om iets niet helemaal te laten zien: bijvoorbeeld door een molen slechts voor de helft te laten zien. Je kan het dus opblazen (heel groot laten zien), of juist heel klein zodat je er naar moet zoeken of veel van de omgeving kan laten zien. Kunstkring. Uitzicht vanaf de Petruskerk Piet Mondriaan. Molen

4. Compositie: In het midden of juist niet Bekijk de voorbeelden: Als je een boom tekent, zet je deze vaak in het midden van je vel papier. Maar wat vind je ervan als de boom helemaal rechts staat? (Voorbeeld onderaan). - Wat vind je ervan als de boom zo groot getekend wordt, dat het niet helemaal te zien is? (Voorbeeld rechts bovenin). En zelfs dan kan de boom in een hoek van het papier getekend worden. Wat vind je van deze voorbeelden? Welk voorbeeld spreekt je het meeste aan? Kijk je anders naar de foto’s, als de boom op een andere plek staat? Als je zelf gaat tekenen, ga je hier dan rekening mee houden/ over nadenken, of vind je het niet belangrijk? Waarom?   Een ander voorbeeld kan zijn (geen voorbeelden meegeleverd): waar teken je de horizon? Bovenin beeld, of onderin? En wat veranderd er hierdoor? Waarom ga je er anders naar kijken?

Zelf aan de slag! Je weet nu: 1. Wat het onderwerp is: landschappen en dorpsgezichten, 2. Dat er verschillende manier zijn om iets te tekenen of schilderen, 3. Dat je zelf alle kleuren mag bepalen van een schilderij, Wat compositie is: Dat je zelf mag bepalen waar je iets tekent op je vel papier. Probeer het interessant te maken voor de mensen die naar je tekening of schilderij kijken! De opdracht: Je gaat nu zelf een landschap of dorpsgezicht tekenen. De meester of juf zal deze opdracht verder uitleggen. Veel succes! Zie pagina 5 van de uitleg bij het lesmateriaal.