Stapstenen in de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen Herman Denoo, Babu

Groeien ontwikkelen leren, elk kind wil vooruit Ik word zo groot… GOESTING

Als ontwikkelen lukt ‘Kijk es mama…’ IK(autonomie) KAN(competentie) TOON(relatie)

Sociaal-emotioneel? Essenties Twee voetjes Zelfvertrouwen Vertrouwen in de (het) andere

SEO. Een basisschema Buiten Komt binnen Verwerkt Antwoordt Het kind ontwikkelt

In elke fase komen telkens andere behoeften op het voorplan In elke fase wordt de wereld op een nieuwere manier geordend… De sleutel voor een succesvolle ontwikkeling = passende interactie Passend betekent: afgestemd op de fase waarin het kind zich bevindt…(en de volgende fase), afgestemd op ‘dat’ kind…

Stap1: kijken, luisteren, kalm blijven (zelfregulatie) 0-4mnd Kunnen stilvallen en op iets gericht zijn (kleur, geur, geluid, stem,…) Alle zintuigen brengen hier materiaal in De baby ‘oefent’ als het ware tussen wat hij ‘toelaat’, aankan terwijl hij er toch rustig onder kan blijven

Sleutelwoord Veiligheid Voorspelbaarheid

Stap 2: contact leggen en onderhouden (intimiteit) 4-6mnd …kirrend en kraaiend de ‘dialoog’ aangaan… …ontwikkelt een voorkeur voor de wereld van de menselijke relaties …groeiende wederkerigheid …aanvaarden van communicatie, relatie en iets teruggeven …deze stap vormt de basis voor alle verdere relaties, voor hechting. Er ontstaat een veilige thuishaven van waaruit verdere ontdekking mogelijk wordt

Sleutelwoord Hechting

Stap 3: gerichte wederzijdse communicatie(niet-verbaal) 6-14mnd Het besef INVLOED te kunnen uitoefenen Eerste communicatiecirkels worden gebruikt…wijzen naar, hand vastpakken,… Eerste grenzen zijn nodig (de belangrijke ‘neen’ van de opvoeder) Er is eerste besef ‘ik’-’ander’

Sleutelwoord Communicatie ‘Invloed’

Stap 4: meer complexe interacties. ‘IK’ groeit. 14-18 mnd

Kind wordt creator na imitator Meerdere communicatiecirkels na elkaar Het IK wordt duidelijker Taal groeit Kind stoot op barrières en kan dat aan Kind kan ‘beschouwend’ kijken naar een situatie Kind experimenteert in de speeltuin van gevoelens Steeds meer elementen van de wereld worden met elkaar verbonden

Sleutelwoord Communicatie (complexer)

Stap 5: emotie als idee 2-3jr ‘Ik ben boos’ in de plaats van krijsen en stampen Dit ontwikkelt tijdens fantasiespel, verhaal. Het kind experimenteert gans het scala van wensen, impulsen, gevoelens ‘Doen-alsof-spel’ is hier heel belangrijk Gevoelens zijn hier wel nog aparte ‘eilandjes’, die nog snel kunnen wisselen

Waarmee houden we rekening binnen MISC? cultuur MISC kennis van de ontwikkeling mediatie ©StiBCO/CeSMOO ©StiBCO/Cesmoo/EvD 17

Ieder van ons heeft zulke dieperliggende doelen, gebaseerd op onze persoonlijke cultuur: Kirsten…

Welke eigenschap zou jij graag zien bij je kinderen wanneer ze volwassen zijn?

MISC - doelen? Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen? BEHOEFTE ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken zoeken naar betekenisverlening en opwinding zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen BEHOEFTE ontwikkelen aan nauwkeurig waarnemen eerst denken dan doen, organiseren en plannen ©StiBCO/CeSMOO

MISC Mediatie Mediatie beschrijft hoe we van een interactie een ‘ontwikkelende’ interactie maken. Door deze kwaliteitsvolle interactie kan het kind de huidige ervaring vastzetten, verbinden met eerdere ervaringen en ze tenslotte gebruiken in de toekomst. ©StiBCO/CeSMOO ©StiBCO/Cesmoo/EvD 21

De mediatiecriteria:

Focusing (Doelgerichtheid) Richt de aandacht Volg het kind. Aandacht trekken en vasthouden! ©StiBCO/CeSMOO

Betekenis geven (Affecting) Wees enthousiast Benoem verklaar Betekenis geven aan iets maakt energie vrij! ©StiBCO/CeSMOO

Uitbreiding (Expanding) Vergelijken Verbanden leggen Oorzaak-gevolg Middel-doel Geheugen Regels … Zeg meer dan het kind hoort, ziet, proeft, geef een verklaring en ontvang de reactie

Gevoelens van bekwaamheid (Feeling of competence) Moedig aan Waardeer! De pluim Met uitleg… Geniet samen van de successen en het falen! ©StiBCO/CeSMOO

Gedragsregulering (Regulation of behavior) Wees model van plan Geef structuur Duidelijk begin en einde volgorde Wees model! ©StiBCO/CeSMOO

Het creëren van een mediërende omgeving

Het creëren van een mediërende omgeving MISC Aandachtspunten (een open deur, maar toch …) Het aantal prikkels in de ruimte Duidelijke regels en voorwaarden Een omgeving waarin differentiatie mogelijk is Een rustige omgeving Een uitdagende omgeving Een omgeving die open staat voor het kind Het juiste tijdstip Werken in de zone van de naaste ontwikkeling (z.n.o.) ©StiBCO/CeSMOO ©StiBCO/Cesmoo/EvD 29

Zone van de Naaste ontwikkeling Vygotsky’s Zone van de naaste ontwikkeling Z.N.O. Beheersing Zone van de naaste ontwikkeling Wat het kind samen met een ander kan uitvoeren Kind kan het niet zonder hulp van een bekwamer iemand Z.N.O. Ontologisch veiligheidssysteem Wat het kind ook niet met een ander kan uitvoeren Kind raakt beschadigd als doorgezet wordt Niet aankunnen Zone van de actuele ontwikkeling Wat het kind zelfstandig kan uitvoeren Kind heeft geen hulp nodig ©StiBCO/EvD ©StiBCO/EvD

Wat willen we bij de kinderen ontwikkelen en de mediatiecriteria ervaren van succeservaringen en afronden van opdrachten/taken Het kind ontwikkelt het Gevoelens van bekwaamheid: weten van KUNNEN zoeken naar betekenisverlening en opwinding zoeken naar informatie buiten het direct zintuiglijk waarneembare, exploreren, vragen stellen en hulp vragen Wederkerigheid Betekenis verlening: Uitbreiding: KIEZEN BEGRIJPEN BEHOEFTE ontwikkelen aan nauwkeurig waarnemen eerst denken dan doen, organiseren en plannen Focusing: Gedragsregulering: WETEN REALISEREN ©StiBCO/CeSMOO

‘Kind en Gezin’ en MISC