Levensgevaarlijke virussen, superresistente bacteriën… Is het einde van Intensieve Zorgen in zicht? Bart Gordts. 4th International Fluid Academy Days, Antwerpen, 27 november 2014

Enkele maanden geleden vraag om de superbugs toe te lichten, achterhaald door andere bijkomende problemen. Alhoewel de ver van ons bed show in afrika, probleem pas echt in de kijker als onze westerse wereld zichzelf bedreigd voelde.

Bacteriën virus Parasieten Fungi Prionen MRSA VRE pen-R S. pneumoniae ESBL A. baumanii P. aeruginosa S. maltophilia MDR-TB E. coli 0157:H7 S. pyogenes V. cholerae toxic shock syndrome Legionnellosis Lyme Bacteriën Ebola HIV SARS Corona MERS Hepatitis C virus Yellow fever Dengue Hantavirus Influenza virus Cryptosporidium Malaria Parasieten Malassezia Rhodotorula Hansenula Trichosporon Fungi CJD-variant Prionen Maar ik begreep de overdreven mediaaandacht niet, want er komen al jaren vele nieuwe microbiele bedreigingen op ons af, in alle categorien geuren en kleuren. We denken dan natuurlijk traditioneel aan de super-ziekenhuisbacterien, … Maar ebola heeft de virussen dan weer dramatisch in de kijker gesteld, en eigenlijk is het zeker niet de enige: we de oudere zoals ik beleven een deja vu vanuit begin 1980 met HIV,… en

Nieuwe infectieziekten… Nieuwe epidemieën Nieuwe pathogenen Nieuwe virulenties Nieuwe resistenties We kunnen de nieuwe infectie uitdagingen opdelen in 4 categoriën

Nieuwe epidemieën E. coli 0157 TBC Malaria Dengue Yellow fever HCV Influenza de nieuwe epidemien spreken meest tot de verbeelding, maar er is niets nieuws onder de zon. Daarna duwt de pers ons met de neus in de soep, maar bekijkt alles buiten proportie: want de meest dodende epidemien vinden nauwelijks weerklank

Nieuwe pathogenen Ebola HIV SARS Corona MERS Toxic Shock Legionella Cryptosporidium Lyme Hantaan Ook onmiddellijk in de pers komen de nieuwe ziekteverwekkers. Frappant hoe de ebola hetse lijkt op wat de ouderen onder ons in 1983 meemaakten met aids. Sommige nieuwe pathogenen werden snel geklasseerd of ingeburgerd.. Niet vergeten dan het vaak niet gaat om nieuwe pathogenen maar om al oude onbekenden die nu door menselijk gedrag hun weg vinden naar grote bevolkignsgroepen

S. pyogenes gA CA-MRSA C.difficile BI/NAP10/27 hv K.pneumoniae Nieuwe virulenties S. pyogenes gA CA-MRSA C.difficile BI/NAP10/27 hv K.pneumoniae

Nieuwe resistenties MRSA CPE VRE en VRSA S. pneumoniae MDR-TB …

Should the ICU be concerned? Gram-negative bacteria are responsible for >30% of nosocomial infections Most commonly associated with mechanical ventilation, invasive medical devices, or surgical procedures GNA are highly efficient at acquiring mechanisms of antibiotic drug resistance, especially in the presence of antibiotic selection pressure Anton Y. Peleg, M.D., M.B., B.S., M.P.H., and David C. Hooper, M.D. N Engl J Med 2010;362(19):1804-1813 (May 13, 2010)

Prevalence of infections according to type of bed

Gram-negative MO ESBL is becoming endemic Reservoirs and transmission routes largely unknown Necessity and effect of isolation is not clear No effective treatment for carriage available

Soms worden ze ronduit epidemisch

From ESBL TO CPE

Number of CPE isolates recovered in each hospital (n=80)

Burden of HA-infections Impact Extent Prevalence / incidence / risk factors Medical Mortality Morbidity Economical Patient Hospital Healthcare system Society dit zegt alles: incidentie en risicofactoren bepalen medische en economische impact: ebola laag, MRSA en CPE hoog, maar influenza nog veel hoger

De bom tikt … Kunnen wij… patiënten genezen, morbiditeit en mortaliteit beperken? transmissie stoppen? verder werken zoals nu? de kosten betalen? juridische discussies afwenden?

Multiresistant microorganisms in European Intensive Care Units, 2009 A recent survey conducted by the ECDC amongst European intensive care physicians found that 82% of respondents reported that having to deal with infections due to antibiotic-resistant bacteria is a significant problem. The slide shows the percentage of respondents who reported having treated patients with infections due to selected antibiotic-resistant bacteria during the past six months. Most worryingly of all, is what is shown at the bottom of the graph, that is bacteria that are totally or almost totally resistant to all available antibiotics, with 8% of intensive care physicians surveyed reporting having treated more than ten cases, and 14% having treated between three to ten cases, of such infections in the last six months. In total , this is almost one fourth of intensive care physicians in this survey who had seen three or more patients infected with these bacteria in the last six months. To note, these bacteria are more resistant than the ”usual” multidrug-resistant bacteria that I mentioned earlier in this presentation. Options for treatment of these patients are limited and rely on old and often toxic antibiotics. Source: Lepape A & Monnet DL, on behalf of participating members of the European Society of Intensive Care Medicine (ESICM), Eurosurveillance, November 2009

noso kost zo al veel overlast, morbiditeit en mortaliteit, los van de ab resistentie. Is ook in Belgie al berekend.

Just follow the guidelines! patiënten genezen, morbiditeit en mortaliteit beperken? transmissie stoppen? verder werken zoals nu? de kosten betalen? juridische discussies afwenden? Just follow the guidelines! Adequate strategie?

How successfull is our fight against MDRO?

patiënten genezen, morbiditeit en mortaliteit beperken? transmissie stoppen? verder werken zoals nu? de kosten betalen? juridische discussies afwenden?

Is Europe Prepared For The Threat Of Carbapenemase Mediated Resistance? A majority of EU Member States have national guidance for detection, referral to reference laboratory, notification to health authorities and infection control measures … en we doen gewoon maar voort.. In conclusion, [READ] I thank you for your attention.

Nationally monitored accountability indicators Organisation … Resources Actions participation of hospital management in IC committee participation of the IC-team in the regional platform presence of local / national MRSA surveillance presence of local / national C. difficile surveillance surveillance for septicemia, ICU infections, multi-R Gram negative bacilli, SSI, other HA-I, alert system between laboratory and IC-team surveillance of compliance with hand hygiene process surveillance for central line insertion, VAP, UTI, SSI participation to the national handhygiene campaign

Prevalence / incidence / risk factors patiënten genezen, morbiditeit en mortaliteit beperken? transmissie stoppen? verder werken zoals nu? de kosten betalen? juridische discussies afwenden? Burden Extent Prevalence / incidence / risk factors Medical Mortality Morbidity Economical Patient Hospital Healthcare system Society

Impact of nosocomial infections on stakeholders Patient Hospital Social security Society mortality +++ - In-hospital morbidity + ++ Ambulatory morbidity Incapacity Increased LOS Antibiotics Isolation room

….. Als het ziekenhuis de richtlijnen van de landelijke Werkgroep Infectie Preventie (WIP) had gevolgd, had de uitbraak niet zo lang geduurd, was de omvang van de uitbraak niet zo groot geweest, en waren de gevolgen niet zo ernstig geweest. De richtlijnen van de WIP, waaronder de richtlijn BRMOa, geven heel helder aan welke maatregelen onder dergelijke omstandigheden noodzakelijk zijn…. …..In het rapport wordt duidelijk dat het bedwingen van de uitbraak onnodig lang duurde, wat voornamelijk werd veroorzaakt doordat bestuurders en professionals hun verantwoordelijkheid niet namen. Maatregelen bleven ook nadat de volle omvang van de uitbraak duidelijk was uit door gebrek aan urgentiebesef en falende aansturing… leidt tot filmscenario’s: zelfs in de juridische sfeer!! en kortbij! Tot slot spreek ik de verwachting uit dat alle ziekenhuizen lering trekken uit dit rapport. EARS-Net 2009 annual report, ECDC 3