Mindfulness voor volwassenen met ADHD Lotte Janssen Psycholoog en Junior onderzoeker Dit project wordt mogelijk gemaakt door:

Mindfulness Mindfulness houdt in dat je aandacht geeft op een speciale manier: doelbewust op het moment zelf zonder oordeel

MBSR/MBCT 8 wekelijkse sessies van 2,5 uur 8-12 deelnemers in de groep stiltedag tussen bijeenkomst 6 en 7 dagelijks thuis oefenen

MBSR/MBCT: inhoud Formele oefeningen Informele oefeningen lichaamsscan zitmeditatie loopmeditatie bewegingsoefeningen Informele oefeningen drie minuten ademruimte dagelijkse bezigheden met aandacht doen Technieken CGT en psycho-educatie

Zelfregulatie Het vermogen om bewust je aandacht, gedachten, emoties, impulsen en handelingen te sturen. Jezelf toespreken en onmiddellijke behoefte-bevrediging uitstellen om naar een doel in de toekomst te streven.

ADHD en zelfregulatie Mensen met ADHD hebben vaak hun leven lang moeite met zelfregulatie. Gevolgen: doelen niet bereiken, frustratie, stress en zelftwijfel.

Verbeteren van de aandachtsregulatie Focus op een object Aandacht dwaalt af Opmerken afdwalen Loslaten van afleiding Aandacht terug naar focus

Mindfulness = aandachtstraining Model Malinowski, 2013

Onderzoek mindfulness bij ADHD Zylowska al., J Att Dis 2008 (n = 24)

Mitchell et al., J Att Dis 2014 (n = 20) MAPs (n = 11) Wachtlijst (n = 9) p-waarde ADHD-CL Aandachtstekort Hyperactiviteit 17 (4) 13 (3) 27 (4) 18 (5) <0.001** 0.008** ADHD-SR 17 (5) 14 (4) 26 (5) 20 (5) 0.002** 0.001** Executieve functies 137 (21) 158 (18) 0.003** Emotieregulatie 74 (17) 91 (19)

Beperkingen onderzoeken Geen controlegroep Kleine populaties Grote drop-out Geen blinde metingen Geen vervolgmetingen

Vervolgonderzoek Mindfulnesstraining + TAU versus TAU 2 follow-ups: 3 & 6 maanden na afloop van interventie 3 centra: Radboudumc, Dimence, Reinier van Arkel Groep Uitkomstmaten: kwaliteit van leven ADHD symptomen executieve functies welbevinden mindfulnessvaardigheden zelfcompassie

Programma training ADHD Gebaseerd op de MBCT en MBSR Enkele aanpassingen voor toepasbaarheid: aangepaste MBCT ADHD Radboudumc MAPs (Zylowska et al., 2008) ervaringen deelnemers pilots Feedback mindfulnesstrainers Gebaseerd op de MBCT, MBSR en de MAPs.

Thema’s in de training Leren herkennen van automatische reactiepatronen Bewust worden van lichaam, ademhaling, gedachten en gevoelens Omgaan met (ADHD?)-obstakels Herkennen en omgaan met ADHD-klachten Met aandacht communiceren Zorgen voor jezelf

Rol van mindfulness bij ADHD Aandachtsregulatie & taakgericht handelen: Ik krijg meer tijd omdat als ik ergens mee bezig ben, ben ik alleen met dat bezig en baken ik het meer af. Ik had de neiging om als ik achter de computer bezig was, ‘Oh ja, dat is misschien wel leuk’, door mijn creativiteit, ‘Oh wacht eens, ik kan ook nog dit erbij doen’. (…) En daar ben ik mij veel meer van bewust (…) en dan is het klaar, en ervaar ik veel meer tijd. Als ik kookte was ik tegelijkertijd iets op mijn mobiel aan het lezen, muziek aan het luisteren en dansen door de keuken. Maar gisteren was ik alleen maar bezig met koken. (…) er brandt minder aan en het gaat beter.

Rol van mindfulness bij ADHD Impulscontrole en emotieregulatie: Op een gegeven moment was ik zo pissig, dat mijn trainer zei: ‘anders ga maar douchen.’ Ok, dus ik liep weg. Halverwege het veld stond ik stil…en dat had ik nog nooit gedaan. Normaal loop ik gewoon weg. En toen ben ik omgekeerd en zei ‘sorry’ en ik ben weer gaan voetballen. Dat was wel een mijlpaal.

Rol van mindfulness bij ADHD Omgaan met ADHD symptomen Normaal gesproken als ik mijn sleutels kwijt was dan ging ik stieren door het huis (…) en gewoon niet zoeken maar jezelf helemaal verliezen erin. Tegenwoordig is dat echt niet meer. Als ik nu wat kwijtraak is het van: ‘ja, dan gaan we maar even zoeken’ en dan ga ik rustig in mijn kamer staan en dan vind ik het op een gegeven moment wel.

www.radboudcentrumvoormindfulness.nl/onderzoek/mindfulness-bij-adhd