PIOT Psychotherapeutische Interventies voor Ouderen in de thuissituatie met Trajectbegeleiding Vanaf september blijft PIOT, maar wordt het psychotherapeutische interventies voor ouderen met trajectbegeleiding (een nog langere naam!) We bestaan nu sinds 2010 en kregen subsidie tot 2014, nu verlenging tot 2018!

Een mooie oude dag… Maar eerst heb ik een vraag voor jullie! Als ik het heb over ‘een mooie oude dag’, waar denken jullie dan aan?

… maar ook schaduwzijden Maar als we denken aan een oude dag, horen hier (net als in alle andere levensfasen) ook uitdagingen en problemen bij. Bij de ene is dit al meer dan de andere, en ook de snelheid waarmee je met problemen geconfronteerd wordt maakt hoeveel je kan dragen. Misschien heb je er zelf al mee te maken gehad, of ken je mensen in je omgeving die het moeilijk hebben. Wat zien we dan bij ouderen vaak? Welke psychische problemen denk je dat ouderen vaak tegenkomen?

In elke fase van ons leven kunnen we geconfronteerd worden met emotionele thema’s, ook ouderen kunnen te kampen hebben met mentale problemen of zorgen… Bijvoorbeeld: angst, depressie, rouw, relationele problemen, dementie, fysieke klachten, opname van de partner, eenzaamheid, … Dit zijn dus allemaal normale zaken, niemand zijn leven verloopt perfect. Het is niet omdat iemand het emotioneel of psychisch moeilijk heeft dat je meteen naar een psycholoog of psychiater moet stappen, of dat je maar meteen pillen moet gaan slikken (nog!). Maar voor sommige mensen kan het enorm deugd te doen met een hulpverlener te praten over wat hen bezwaart. Niet iedereen kan hiervoor zelf naar een privé therapeut stappen (kost veel, psychische drempel, verplaatsing) en voor deze mensen hebben we PIOT in het leven geroepen.

PIOT: waar komt het vandaan? Samenwerking tussen verschillende thuiszorgpartners (“eerste lijn”) en geestelijke gezondheidszorg (“tweede lijn”) Eerste lijn SEL/GDT vzw Goal Dienst Maatschappelijk Werk CM Ziekenzorg CM Woonzorgcentra St. Alexius, St. Margaretha, Vogelzang, Ed. Remy Wit-Gele-Kruis Landelijke Thuiszorg Thuiszorgdiensten van OCMW Familiehulp Tweede lijn Centrum Geestelijke Gezondheidszorg PassAnt Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost Het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering) heeft besloten subsidie te geven aan projecten die kwetsbare ouderen aan huis willen helpen. Toen we dit hoorden, zijn we met een aantal organisaties gaan samenzitten om het aanbieden van ondersteunende gesprekken aan huis mogelijk te maken. Dit is gebeurd tussen de thuiszorg en de geestelijke gezondheidscentra van onze regio. De Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg vinden het erg belangrijk dat iedereen die het moeilijk heeft ondersteuning kan krijgen. Zij beseffen ook dat niet iedereen in staat is om naar hun centrum te komen, hoezeer ze dit ook nodig hebben.

Voor wie? Ouderen: zestigplussers die zelfstandig thuis of in een serviceflat verblijven Die niet meer tot aan een CGG geraken Die zelf een vraag hebben naar gesprekken Anders dan een babbel met een vriend(in) of vrijwilliger Echt nadenken, samen met een therapeut, over wat je zelf kan veranderen om anders met je leven om te gaan Die niet meer naar een CGG geraken, omdat ze bijvoorbeeld zelf te zwak zijn om zich te verplaatsen, niet met het openbaar vervoer of de wagen kunnen. Maar ook bijvoorbeeld voor een partner/mantelzorger van een dementerende oudere, die moeten thuisblijven om voor die persoon te zorgen. Zoals ik al zei, je moet er wel voor te vinden zijn. Sommige mensen zullen liever met hun hartsvriendin hun problemen bespreken, met hun partner of kinderen. Anderen geven juist aan dat ze de omgeving niet willen belasten, dat ze zich schamen voor hun problemen of dat ze niet willen ‘zeuren’. Daar moeten ze zich bij ons geen zorgen over maken. Dit is ons beroep, waar we zelf voor gekozen hebben, dus we vinden het geen belasting om met de mensen te gaan praten. Iets anders dat nog meespeelt is het beroepsgeheim. Een therapeut mag niets van wat er tijdens de gesprekken gezegd wordt doorvertellen aan mensen buiten hun team. Als ze vastzitten of vragen hebben rond een begeleiding kunnen ze bij elkaar terecht, om dit in vertrouwen te bespreken, maar verder mogen we tegen niemand zeggen wat we doen, of zelfs bij wie we komen. Dit wil ook zeggen dat als een kind naar ons belt, wij zonder toestemming van de oudere zelfs niet mogen zeggen of zij in PIOT zitten, en dus al zeker niet mogen zeggen waarom of wat er besproken wordt.

Voor wie? Er hoeft geen diagnose door een arts gesteld te zijn, het voornaamste is dat de persoon last heeft van psychische klachten en hier met iemand over wil praten. Mensen met een reeds (lang) bestaand of zich ontwikkelend probleem/zorgen. Mensen met een complexe zorgvraag (dus niet enkel nood aan psychische ondersteuning maar ook nood aan verpleging, kinesist, gezinszorg e.d.). Mensen moeten voor ons niet eerst bij een psychiater passeren, of in een ziekenhuis opgenomen zijn. Het voornaamste is dat de persoon zelf een vraag heeft naar gesprekken. Ook wanneer het probleem ontstaan is doet er voor ons niet toe. Ben je al 20 jaar depressief, of heb je de laatste maanden veel ruzie met je partner en willen jullie hier samen uit komen, voor al deze problemen kan je bij PIOT terecht. Ook even vermelden dat het hier dus moet gaan om mensen die nood hebben aan meer dan enkel gesprekken, maar als ze zich niet meer naar een CGG kunnen verplaatsen is het meestal al zo dat er andere hulpverleners aan huis komen of nodig zijn.

Wat doen we? Ondersteunende gesprekken aan huis,opdat ook mensen met beperkte mobiliteit, ziekte enz. in aanmerking komen. Hoeveel gesprekken? Geen maximum, gemiddeld 10 Hoe vaak? Maximum 1x per week, minimum 1x per maand Hoe lang? Een uur (of minder indien gewenst) Wanneer? Op werkdagen en overdag Met wie? Met de oudere, maar eventueel ook met mantelzorgers, familieleden, … Opmerking over mantelzorgers als kinderen e.d. : als mantelzorgers zich zelf naar een CGG kunnen verplaatsen, en zij wensen individuele gesprekken, raden we aan dat ze daar naartoe gaan (of naar een CAW voor een eenvoudige vraag). Er dient steeds een reden te zijn waarom wij ons naar de mensen thuis verplaatsen.

Wat doen we niet? Praktische zaken opnemen (brood meebrengen, brief op de post doen) Een vergoeding vragen  We worden volledig gesubsidieerd door RIZIV We hoeven geen winst te maken We willen niemand uitsluiten Even voor alle duidelijkheid, wij kunnen enkel gesprekken opnemen. Voordeel: onze hulp is gratis, nogmaals omdat we niet willen dat mensen omwille van een kostprijs geen gebruik zouden maken van de gesprekken.

Waar gaat het over? Dit kan je samen met de therapeut bepalen en is voor iedereen anders. Bijvoorbeeld: Rouwverwerking Samen zoeken naar het opnieuw invullen en zin geven van het leven (na verlies) Hoe omgaan met angsten Hoe omgaan met fysieke achteruitgang, afhankelijkheid Maar ook: je hart luchten over alledaagse dingen die mensen bezig houden (examens van de kleinkinderen, verhuis van de buurvrouw, werk van de kinderen, …)

Koppelgesprekken Bijvoorbeeld voor partners/mantelzorgers: Hoe omgaan met ziekte, verdriet, woede, … Zorgen voor de partner – wegwijs maken in ziektebeelden Ondersteuning bij de zwaarte van de zorgen die de partner op zich neemt Rouwverwerking Grenzen stellen in het opnemen van de zorg, voor jezelf zorgen Rouwverwerking: als mantelzorger heb je ook verlieservaringen, de persoon voor wie je zorgt is verandert, je bent bepaalde dingen ‘kwijt’ (samen uitstapjes maken, goede gesprekken voeren, je vrijheid, …)

Wat willen we bereiken? Verminderen van psychische klachten Verhogen van levenskwaliteit Een langer zelfstandig verblijf thuis Betaalbare en kwalitatieve ouderenzorg, ‘zorg op maat’ De draagkracht van de mantelzorger in stand houden De positieve gevolgen van de zorg die de mantelzorger verleent, in stand houden

Verloop Iedereen kan een aanvraag doen (oudere zelf, mantelzorger, verpleegkundige, huisarts, sociale dienst ziekenhuis, …) Telefoontje van de coördinator Kennismakingsgesprek Screening (nagaan of de oudere in aanmerking komt) Meer informatie over het aanbod Bekijken van vraag en verwachtingen Overlopen vragenlijsten (BelRAI) Opstart ondersteunde gesprekken aan huis

Verloop Zorgoverleg indien nodig Opvolging door casemanager Een samenkomst van alle relevante zorgverleners, oudere en mantelzorgers Om taakafspraken te maken en de zorg op elkaar af te stemmen Opvolging door casemanager Aanspreekpunt voor iedereen Volgt de situatie op Houdt de wensen van de oudere in het achterhoofd en helpt mee deze voorop te stellen in het uitwerken van zorgplan

Meer informatie Meer informatie kan u bekomen via: De folder www.projectpiot.be Veerle Van Vlierberghe, projectcoördinator en casemanager Dienst Zorg & Projecten CM Platte-Lostraat 541 3010 Kessel-Lo 016 35 27 56 project.piot@cm.be (ook niet CM-leden komen in aanmerking)

Bedankt voor uw aandacht! Vragen? Bedenkingen?