Osteoporose: Maken we het Bot of Bont? Huisartsen Clinic 26 november 2014 Elvira Schouten, huisarts Ellen Dutmer, reumatoloog

Secundaire fractuurpreventie Opsporen In kaart brengen Behandelen Follow-up Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Secundaire fractuurpreventie Case finding Het hebben van een fractuur is het grootste risico op een volgende fractuur Alle fracturen: hoogste risico binnen één jaar (5-20x) Volgende fractuur bij 45% binnen twee tot drie jaar Bij mannen en vrouwen boven de 50 jaar: Wervelfractuur : 3-5x hogere kans op nieuwe wervelfractuur 2x hogere kans op niet-wervelfractuur Niet-wervelfractuur: 2x hogere kans op nieuwe fractuur Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Hoe “vang” je de patiënt met een fractuur? In het ziekenhuis Op de SEH Op de poli chirurgie Op de poli orthopedie Op de verpleegafdeling Door de huisarts Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose in ZGV historie Duizend fracturen per jaar Tussen wal en schip CBO richtlijn: ALLE 50-plussers Sinds medio 2007: osteoporosepoli chirurg huisarts Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose in ZGV dilemma’s? 56-jarige man, breekt sleutelbeen bij het mountainbiken 60-jarige vrouw, breekt metacarpale-5 bij val op het ijs Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose in ZGV cijfers Osteoporose bij 40% van bezoekers poli Voet: 29% Hand: 33% Pols: 38% Enkel: 43% Schouder: 50% Heup: 56% Wervel: 70% (85%) Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014 Case finding in ZGV SEH: 50 jaar en ouder met fractuur -> uitnodiging (35% komt opdagen) Bij geen reactie / afwijzing : bericht huisarts Interne verwijzing chirurgen / orthopeden Per post: - Aanvullende informatie - Vragenlijst - Laboratoriumaanvraag - DEXA-afspraak [later] Afspraak osteoporosepolikliniek Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Case finding bij de huisarts Is dit haalbaar? Zo ja: doet u dit allemaal ook? Zo nee: wat is er nodig om dit te gaan doen? Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Case finding bij de huisarts Hoe is dit bij u geregeld? Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Case finding bij de huisarts Actief contact na bericht van HAP/SEH/ chirurg tav fractuur Patiënt uitnodigen op het spreekuur als behandeling achter de rug is Noodzaak uitleggen van onderzoek (hoge recidief kans) Via NHG DOC-alert Persoonlijk meegeven: Aanvullende informatie Vragenlijst Laboratoriumaanvraag DEXA aanvraag [later] Afspraak spreekuur 1 week na uitvoeren DEXA Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014 NHG Doc-alert Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

In kaart brengen na de case finding Anamnese (deels uit vragenlijst / dossier) Eerdere fracturen, heupfracturen bij ouders Calcium en vit.D-inname; roken en alcohol Onderliggende aandoeningen/medicatie: ontstekingsreuma, COPD, IBD, DM, prednison Valincidenten Lichamelijk onderzoek Lengte (afname), BMI, kyphose Visus Bewegingspatroon (valneiging, stabiliteit) Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014 Na de inventarisatie Conclusie: Osteoporose Osteopenie Normale botdichtheid Met / zonder risicofactoren Plan opstellen Vervolg Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose-caroussel Medisch specialist Bespreken uitslagen Diagnose en toelichting, folder Medicatie: calcium / vit.D bisfosfonaat Aanvullend onderzoek zn. Leefstijladviezen, ook bij geen osteoporose Roken, alcohol, zuivel Buitenlucht, bewegen Valrisico Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose-caroussel Verpleegkundige Uitleg osteoporose, folder Leefregels Inname medicatie Veiligheid in huis (aan de hand van vragenlijst) Zelfstandigheid patiënt Coördinatie en logistiek Clinic Gelderse vallei 26 november 2014 16

Osteoporose-caroussel Fysiotherapeut Doel: in kaart brengen lichamelijke beperkingen inschatten valgevaar. Onderzoek: Anamnese naar actieve levensstijl Inspectie houding Gewrichtsmobiliteit Spierkracht lokaal en algeheel Balans Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose bij de huisarts Bespreken uitslagen Diagnose en toelichting Medicatie: calcium / vit.D bisfosfonaat Aanvullend onderzoek zn. Leefstijladviezen, ook bij geen osteoporose roken, alcohol, zuivel buitenlucht, bewegen valrisico Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Osteoporose bij de huisarts In kaart brengen: hoe doet u dit? En daarna: de follow-up? Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Follow up Osteoporosepolikliniek Verpleegkundige bereikbaar voor vragen Verdere begeleiding door huisarts Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Follow up bij de huisarts Eerste jaar na diagnose: 1,3,6 mnd na diagnose voor evaluatie medicatie en bevorderen therapietrouw Daarna jaarlijks met aandacht voor therapietrouw en leefstijladviezen en valpreventie, bijkomende risicofactoren Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014 Rol van de POH Alert op risicopatiënten bij andere SU (bv COPD) Aanspreekpunt voor vragen over osteoporose Aandacht voor psychosociale factoren, sociale belemmeringen Regelt logistiek risico-inventarisatie (protocol) Houdt huisarts op hoogte Voorlichting/ informatie over osteoporose en fractuurrisico; leefstijl- en beweegadviezen (BRAVO) Deelt patiëntenbrief osteoporose uit Wijst patiënt op www.thuisarts.nl , bron van informatie Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Hoe verder ? Eerste – Tweede Lijn Case finding nu niet waterdicht Inventarisatie bij gevonden case komt overeen Follow-up nu alleen bij de huisarts Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Clinic Gelderse vallei 26 november 2014

Take homemessage Screening op osteoporose is nodig bij patiënten met # > 50 jr Osteoporose is aandoening met zeer negatieve invloed op kwaliteit van leven Pak het geprotocolleerd aan DOE HET! Clinic Gelderse vallei 26 november 2014