Verantwoorde GROEI Melkveehouderij Wiebren van Stralen

Programma Ontwikkeling/groei Melkveehouderij De Melkveewet PAS Implementatie Kringloopwijzer

Mest & Mineralen

Melkveehouderij 3 fase in groei melkveehouderij Inzet LTO -> Geen dierrechten Verantwoorde groei oog voor mens / dier / milieu License to produce Melk quotum Melkvee Wet Fosfaat quotum?

Inzet LTO: geen dierrechten LTO/NZO: LTO: (verplichte) mestverwerking EZ: Mestwet (10% - 30% - 50%) LTO/NZO: jul 2013: Zuivelplan: mineralen efficiëntie LTO/NZO: dec 2013: Visie: verantwoorde ontwikkeling mvh EZ: dec 2013: brief Tweede Kamer: ruimte voor groei mvh EZ: nov 2014: politieke behandeling MelkveeWet Dierrechten Efficiënter produceren?

Sturing ontwikkeling Melkveehouderij Milieu component Mestproductie/plaatsing: fosfaat/stikstof Ammoniak Klimaat/CO2 Ruimtelijke element Weidegang Grondgebondenheid Inpassing landschap Dierrechten Efficiënter produceren?

Zuivelplan Fosfaatproductie is dé beperkte factor Grenzen aan groeimogelijkheden (tov 2011) + 10% melk door extra koeien (+ 6% koeien in 2014) + 10% melk door efficiëntie verbetering (+ 2 miljoen kg P ipv – 11 miljoen Kg P) Dierrechten Efficiënter produceren?

Zuivelplan: Fosfaat cijfers Jaar 2002 EU 2011 basis 2012 2013 2014 2015 2020 (10%) 2020 (20%) Productie mvh 85 79 76 81 80 84 91 Overschot 8 9 12 19 Verwerking 15% 30% Alle Sectoren 173 171 163 166 Plaatsing 130 120 110 ... …

Analyse ontwikkelingen; fosfaatefficiëntie 1990-2013

12 december 2013

Ontwikkeling Melkveehouderij (Dec 2013) Grenzen aan groei Grondgebonden karakter melkveehouderij behouden Behoud weidegang niveau 2012 Gezinsbedrijf als basis Duurzame ontwikkeling binnen randvoorwaarden Geen verdere ontwikkeling bedrijven die Grondloos Dichte stallen Grotere bedrijven: of weidegang of voldoende ruwvoer uit omgeving (<200 mk AMvB) Dierrechten Efficiënter produceren?

Melkveewet - proces 1 juli 2014 Wetsvoorstel Melkveewet Tweede Kamer 12 november Behandeling Tweede Kamer ? Aanpassingen? ? Nov/dec Behandeling Eerste ?1 januari 2015 Start wetgeving Dierrechten Efficiënter produceren?

Melkveewet voorstel EZ Naast voorstellen sector / keten zelf: Introductie Fosfaatreferentie 2013 # dieren 2013, met forfaitair excretie 2015 # grond 2013 in gebruik GDI, fosfaatnorm 2013 Vanaf 2015 overschrijding ref 2013 = 100% verwerken Dierrechten Efficiënter produceren?

Pijlers onder groei melkveehouderij Efficiency Grond Mestverwerking

Melkveewet veranderen? Dilemma: MelkveeWet geeft (te)veel ruimte? Reeds benoemde acties in Zuivelplan 2013 - Voerspoor - Alle bedrijven kringloopwijzer - Fosfaatheffing op overschot Evenwicht herstellen tussen de drie pijlers?  voorstel LTO, NZO, NMV & NAJK: max. fosfaatoverschot 100 kg /ha

Voorbeeld berekening 2013 2015 Melkkoeien 130 160 Grond (85/15) 50 60   2013 2015 Melkkoeien 130 160 Grond (85/15) 50 60 P-productie 5200 6400 P-plaatsing 4500 5400 Ref. 2013 700 Basis Mestverwerking 100% Mestverwerking 1200 1000

Koeien erbij of Koeien weg? Bron: CBS provincie Overschot < 0 Overschot >0 Koeien erbij of Koeien weg? Groningen 51 % 49% -3,0 Friesland 57% 43% +2,5 Drenthe 48% 52% - 3,6 Overijssel 30% 70% -15,0 Flevoland 12% 88% -53,0 Gelderland 37% 63% -10,0 Utrecht 45% 55% - 3,8 Noord Holland +5,3 Zuid Holland 56% 44% +0,2 Zeeland 28% 72% -33,0 Noord Brabant -47,5 Limburg Totaal 40% 60% -12,5

Programmatische Aanpak Stikstof generieke maatregelen

Praktijk: Kijken naar bedrijfskringloop Bij het bedrijf horende grond voor: Gras –en voedergewassen Eigen, pacht, huur/ruil Weidegang Huiskavel, beweidingssyst. Plaatsing van de mest Regionale afzet, verwerking

Er is nog veel te verbeteren

Bedrijfsspecifiek voordeel? Nadeel

Mineralen Kringloopwijzer

Bemesten op opbrengst i.r.t. excretie 1 gve = 8000 liter 70 80 90 100 110 30 2,3 = 18400 2,6 3,0 3,3 3,7 = 29600 35 2 2,3 2,9 3,1 40 1,7 2,2 2,5 2,7 45 1,5 1,8 2,4 50 1,4 1,6 55 1,2 = 9600 2 = 16000 Concept

Emissie: bedrijfskringlopen

2013 Omzetten in de nuttige meststof ammonium (via aanzuren) Verkleinen besmeurd oppervlak (roosters, sleuven, mestschuif) Verlagen temperatuur (koelen) Minder ventilatie Scheiden van mest (m.n. effect toediening, raffinage) Emissiewaarde Actualiseren 2013 11?? Of 13!!

Welzijn vs. Milieu (duurzaam) kg NH3 per dierplaats per jaar RAV 11 (9,5 beweiding) Mosquera e.a 14,4-13,4* Stokman 8,9-8,8* Mensonides 7,8 V.d. Streek 12,4-12,2* Zonderland 12,1-12* vrijekeuze gem. 10,3-10,2* Bijma 10,5-11* Hettinga 8,5-9* Miedema 7-7,7* Uit metingen blijkt dat emissie is onderschat: Groter leefoppervlak Meer ventilatie

Welzijn vs. Milieu (duurzaam) Aanscherping Besluit Huisvesting per 2015: Emissie / koe / jaar: Oud: 11 Nieuw: 13 Diercategorie Maximale emissiewaarde voor ammoniak als bedoeld in artikel 3, eerste lid, in kg NH3 per dierplaats per jaar Aantal dieren als bedoeld in artikel 2, derde lid A B C hoofdcategorie rundvee melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar 12,2 11,0 8,6 10

Aanscherping emissiearme aanwending 2017: Bouwland: Eén werkgang onderwerken verplicht Grasland op klei en veen in de bodem Of op de bodem met slangenaanvoer, aangezuurd of waterspray of innovatie Reductie extra weideganguren verzilveren Metingen? Emissies? Onderzoek

Vooruitboeren

Dank voor jullie aandacht! Niets missen? @Wiebren