De Taalstrijd Van wie is de taal? Jan Renkema 13 november 2014 www.janrenkema.nl www.schrijfwijzer.nl

Van wie is de taal? Toeslagzuil 1. Individuen 2. Taalgemeenschap 3. Instituties 4. Onderwijs 5. Deskundigen 6. Overheid

Hoe zien wij schrijven? (1) De schrijver als kok of ober?

Hoe zien wij schrijven? (2) De schrijver als veerman? De schrijver als bruggenbouwer?

Hoe zien wij schrijven? (3) De schrijver als gastheer? De lezer die kan wonen of logeren in de tekst?

Het CCC-model Schrijven als poort van ‘egoland’ naar ‘andermans land’

Het CCC-model

Het CCC-model

Voorbeeld 1: reclame voor De Reisgids Openingsalinea brochure Luieren in de zon, genieten van de natuur, kennismaken met een vreemd land. Iedereen houdt van vakantie. Maar dan wel vakantie zonder problemen en kopzorgen. Dat kan, met de onafhankelijke informatie van de Consumentenbond.

Voorbeeld 1: reclame voor De Reisgids Openingsalinea brochure Luieren in de zon, genieten van de natuur, kennismaken met een vreemd land. Iedereen houdt van vakantie. Maar dan wel vakantie zonder problemen en kopzorgen. Dat kan, met de onafhankelijke informatie van de Consumentenbond. Op vakantie? Graag, maar dan wel goed voorbereid. De Reisgids kan u daar bij helpen. Dit verrassende en veelzijdige magazine bevat leuke en bruikbare informatie over reizen, bestemmingen, accommodaties en dergelijke. En omdat De Reisgids een uitgave van de Consumentenbond is, bent u verzekerd van objectieve en onafhankelijke informatie. Uw belangen en wensen staan voorop.

Voorbeeld 2: een financieel aanbod Interessant kennismakingsaanbod Als u vóór 8 maart een abonnement neemt op De Reisgids, krijgt u het eerste jaar € 5,- korting op de normale abonnementsprijs (leden € 18, niet-leden € 23). Aarzel dus niet langer en haal alvast uw vakantieplezier in huis.

Voorbeeld 2: een financieel aanbod Interessant kennismakingsaanbod Als u vóór 8 maart een abonnement neemt op De Reisgids, krijgt u het eerste jaar € 5,- korting op de normale abonnementsprijs (leden € 18, niet-leden € 23). Aarzel dus niet langer en haal alvast uw vakantieplezier in huis. Nu het eerste jaar voor slechts €18 Haal vast uw vakantieplezier in huis. Als u nu abonnee wordt, betaalt u voor het eerste jaar slechts € 18 in plaats van € 23. Bovendien krijgt u, als u vóór 8 maart reageert, het eerste nummer nog toegestuurd.

Voorbeeld 3: asielprocedure Waarom deze brochure? U hebt in Nederland asiel aangevraagd. Inmiddels is echter het vermoeden ontstaan of gebleken dat een ander land verantwoordelijk is voor de behandeling van deze aanvraag. De IND, de Immigratie en Naturalisatie Dienst, onderzoekt dat op dit moment.

Voorbeeld 3: asielprocedure Waarom deze brochure? U hebt in Nederland asiel aangevraagd. Inmiddels is echter het vermoeden ontstaan of gebleken dat een ander land verantwoordelijk is voor de behandeling van deze aanvraag. De IND, de Immigratie en Naturalisatie Dienst, onderzoekt dat op dit moment. U hebt in Nederland asiel aangevraagd. Uit uw gegevens blijkt echter dat mogelijk een ander land verantwoordelijk is voor uw asielaanvraag. Op dit moment gaat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (de IND) na of dit inderdaad het geval is.

Voorbeeld 4: asielprocedure Vingerafdrukken Nederland is verplicht uw vingerafdrukken te vergelijken met andere vingerafdrukken van asielzoekers in Europa. Zo wordt onderzocht of u al eerder in Nederland of in een ander land binnen Europa asiel heeft gevraagd. In dat geval is Nederland namelijk niet verplicht uw asielaanvraag te beoordelen. Indien (…) is het mogelijk dat uw aanvraag als herhaalde aanvraag wordt behandeld.

Voorbeeld 4: asielprocedure Vingerafdrukken Nederland is verplicht uw vingerafdrukken te vergelijken met andere vingerafdrukken van asielzoekers in Europa. Zo wordt onderzocht of u al eerder in Nederland of in een ander land binnen Europa asiel heeft gevraagd. In dat geval is Nederland namelijk niet verplicht uw asielaanvraag te beoordelen. Indien (…) is het mogelijk dat uw aanvraag als herhaalde aanvraag wordt behandeld. Nederland is verplicht uw vingerafdrukken te vergelijken met andere vingerafdrukken van asielzoekers in Europa. Zo onderzoekt de IND of u al eerder in Nederland of in een ander land binnen Europa asiel hebt aangevraagd. Als (…) is het mogelijk dat uw aanvraag als herhaalde aanvraag wordt behandeld.

Voorbeeld 5: asielprocedure Dublingehoor De Dublinprocedure start met een Dublingehoor. U wordt door uw rechtshulpverlener op dit gehoor voorbereid. Het Dublingehoor is een gesprek dat gaat over de vraag of een ander land verantwoordelijk is voor de behandeling van uw asielaanvraag. Hierbij is ook een onpartijdige en beëdigde tolk aanwezig. Er wordt niet gevraagd naar uw asielmotieven, omdat deze beoordeling dient te worden gemaakt door de lidstaat (het land) dat mogelijk verantwoordelijk is. U krijgt tijdens dit gehoor ook de gelegenheid om eventuele redenen naar voren te brengen op grond waarvan Nederland toch (verplicht of onverplicht) uw asielaanvraag in behandeling zal nemen.

Voorbeeld 5: asielprocedure Dublingehoor De Dublinprocedure start met een Dublingehoor. U wordt door uw rechtshulpverlener op dit gehoor voorbereid. Het Dublingehoor is een gesprek dat gaat over de vraag of een ander land verantwoordelijk is voor de behandeling van uw asielaanvraag. Hierbij is ook een onpartijdige en beëdigde tolk aanwezig. Er wordt niet gevraagd naar uw asielmotieven, omdat deze beoordeling dient te worden gemaakt door de lidstaat (het land) dat mogelijk verantwoordelijk is. U krijgt tijdens dit gehoor ook de gelegenheid om eventuele redenen naar voren te brengen op grond waarvan Nederland toch (verplicht of onverplicht) uw asielaanvraag in behandeling zal nemen. De procedure start met een gehoor (dat noemen we het Dublingehoor). Uw rechtshulpverlener bereidt u daarop voor. Er is ook een tolk bij dit gesprek. Uw asielmotieven komen niet aan de orde. Het gesprek is bedoeld om vast te stellen welk land verantwoordelijk is voor uw aanvraag. U krijgt tijdens dit gehoor de gelegenheid om aan te geven waarom u vindt dat Nederland uw asielaanvraag in behandeling moet nemen.

Voorbeeld 6: financieel toezicht Gedragscode In de wet financieel toezicht is bepaald aan welke regels financiële adviseurs, banken en verzekeraars zich moeten houden. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) voert het toezicht uit. De Nederlandse overheid bepaalt de wet, de AFM bewaakt die wet. In de wet staat dat een financieel adviseur en aanbieder het belang van zijn klant voorop moet stellen. Dat betekent ook: geen leningen verstrekken waarvan je als aanbieder van tevoren weet dat de klant daarmee in de problemen komt. Maar in de wet staat niet precies beschreven hoeveel mensen dan mogen lenen, hoeveel ‘veilig’ is. De gedragscode is geen wet, alleen een afspraak van de aanbieders onderling. De aanbieders van hypotheken in Nederland zijn het er wel over eens dat een hogere hypotheek dan niet meer verantwoord is.

Voorbeeld 6: financieel toezicht Gedragscode In de wet financieel toezicht is bepaald aan welke regels financiële adviseurs, banken en verzekeraars zich moeten houden. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) voert het toezicht uit. De Nederlandse overheid bepaalt de wet, de AFM bewaakt die wet. In de wet staat dat een financieel adviseur en aanbieder het belang van zijn klant voorop moet stellen. Dat betekent ook: geen leningen verstrekken waarvan je als aanbieder van tevoren weet dat de klant daarmee in de problemen komt. Maar in de wet staat niet precies beschreven hoeveel mensen dan mogen lenen, hoeveel ‘veilig’ is. De gedragscode is geen wet, alleen een afspraak van de aanbieders onderling. De aanbieders van hypotheken in Nederland zijn het er wel over eens dat een hogere hypotheek dan niet meer verantwoord is. In de wet financieel toezicht is bepaald aan welke regels financiële adviseurs, banken en verzekeraars zich moeten houden. In de wet staat dat een financieel adviseur en aanbieder het belang van zijn klant voorop moet stellen. Maar in de wet staat niet precies beschreven hoeveel mensen mogen lenen. De gedragscode is geen wet, alleen een afspraak van de aanbieders onderling.

Het CCC-model

Welke factoren bepalen mijn keuzes? doel verwachting imago duet en duel