VERKEERS- EN MOBILITEITS EDUCATIE GEDRAGSVERANDERING EN/OF SYSTEEMVERANDERING ?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven I.Inleiding II.Probleem? III.Rol van educatie I.GEDRAGSVERANDERING II.BURGERSCHAPSEDUCATIE III.SYSTEEMVERANDERING IV.Educatief materiaal STRUCTUUR

I. INLEIDING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Waarom schreef je in voor deze nascholing ? Waarom wil je VME doen ? Wat wil je mee naar huis nemen ? WIE ZIJN JULLIE ?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven GoodPlanet Belgium vzw (1997 – GREEN vzw) -Duurzame ontwikkeling -Klimaat -Leefmilieu -Energie -Water -Natuur -Mobiliteit -Duurzame consumptie WIE IS GOODPLANET ?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Pedagoog – Leerkracht – Ontwikkelingssamenwerking 2 jaar actief bij GoodPlanet Belgium vzw - Schoolvervoerplannen - Procesbegeleiding - Mobiliteitstas - De nieuwe stad van sjeik Al Hastouni - Duurzame Ontwikkeling Op School > Mobiliteit en Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Jullie zijn de expert, profiteer van de uitwisseling! WIE IS ARNOUT RUELENS

II. PROBLEEM?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven IPCC 2013 Mens 95% zeker verantwoordelijke voor broeikaseffect 400 deeltjes CO 2 per mio (2013), blijft globaal stijgen 4 toekomstscenarios Best-case scenario: 1,8°C (worst-case 4°C) Tip: in het verleden haalden we zelfs het worst case scenario niet Maar ook sociale problematiek – economische problematiek -> Zie voedselcrisis, economische crisis, klimaatvluchtelingen.,… PROBLEEM ?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Jaarlijkse uitstoot België: 150 miljoen ton CO 2 1 hectare bos neemt jaarlijks 10 ton CO 2 op Er is dus 15 miljoen hectare nodig voor de jaarlijkse CO 2 België is 2,863,500 hectaren groot 5 ton CO 2 is één bol van het Atomium 30 miljoen bollen Atomium = volume van onze CO 2 ILLUSTRATIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven 18 % van de CO 2 uitstoot komt van het vervoer Bron: World Resources Institute ROL VAN MOBILITEIT ?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Is de auto altijd nodig? ROL VAN MOBILITEIT ? Bron: Nieuwsblad 18/09/2013

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Prof. Prosper De Wilde (ULB, 1906): “Wanneer men ziet hoezeer de autoriteiten zich ingespannen hebben om de bevolking te beschermen tegen de oorzaken van wanhygiëne, ontberingenen gevaren van alle soorten, dan kan men enkel verbijsterd zijn over hun apathie en hun verzuim tegenover de wandaden van het automobilisme ”. Bron: www. argusactueel.be NIEUW PROBLEEM?

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Duurzame Ontwikkeling: Genoeg, voor altijd, voor iedereen! DUURZAME MOBILITEIT

III. ROL VAN EDUCATIE

ROL VAN EDUCATIE I. GEDRAGSVERANDERING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven - Gedreven door een ‘sense of urgency’ - ‘Acquisition’ metafoor ~ focus op output GEDRAGSVERANDERING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Het 4 E model Enable (maak het mogelijk) Engage (betrek de mensen) Encourage (moedig mensen aan) Exemplify (geef zelf het goede voorbeeld) Opdracht: Denk na in groep hoe je met dit model ervoor kan zorgen dat meer leerlingen (veilig) naar school fietsen. Enforce/enthuse/ enlighten/experience OEFENING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Doe je dit al op school of in je lessen? Is dit bruikbaar op school ? Waarom wel ? Waarom niet ? Welke problemen voorzie je? Bij welke onderwerpen kan je dit toepassen in de lessen? OEFENING / REFLECTIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Focus op gedragsverandering niet nieuw: Afvalstoffen bewaren is grondstoffen sparen (‘44) Opm: model 1 van gedragsverandering via kennis GEDRAGSVERANDERING

ROL VAN EDUCATIE II.BURGERSCHAPSEDUCATIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -We maken ‘duurzame burgers’ -‘Participation’ metafoor ~ focus op proces -5 principes -NIEUWE KENNIS (tijd en ruimte) -SYSTEEMDENKEN -WAARDEONTWIKKELING -OMGAAN MET EMOTIES -ACTIEGERICHTHEID BURGERSCHAPSEDUCATIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Nieuwe kennis  Sorteeroefening Systeemdenken  Relatiecirkel Waardeontwikkeling  Zie debat Kris Peeters Omgaan met emoties  Emotiekaartjes Actievaardigheid  Actieroos OEFENING / ACTIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Doe je dit al op school of in je lessen? Is dit bruikbaar op school ? Waarom wel ? Waarom niet ? Welke problemen voorzie je? Bij welke onderwerpen kan je dit toepassen in de lessen? OEFENING / REFLECTIE

ROL VAN EDUCATIE III. SYSTEEMVERANDERING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Systemen in vraag stellen ‘Response’ metafoor ~ focus op input Je wil niets veranderen, maar vertrekt van het individu in relatie tot duurzame ontwikkeling In onderzoek Methodieken EDO ? Kunst ? Verhalen ? Beeld ? SYSTEEMVERANDERING

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven Doe je dit al op school of in je lessen? Is dit bruikbaar op school ? Waarom wel ? Waarom niet ? Welke problemen voorzie je? Bij welke onderwerpen kan je dit toepassen in de lessen? OEFENING / REFLECTIE

IV. EDUCATIEF MATERIAAL

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven INHOUDELIJK -MOS map secundair - keer-mobiliteit/inhoud-themabundel -Map schoolvervoerplannen - -Educatief dossier ‘Mobiel met minder CO 2 ’ -SMS webshop - METHODOLOGISCH -De vlag en de lading -Over the top - MOBILITEIT ALGEMEEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Werken met een stappenteller GEZONDHEID

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Sla eender welke krant open (dominantie economisch denken) ECONOMIE

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Mobiel 21: kwartet, poolen, -Autoloze zondag -In vervoering CIS -Mobiliteit en verkiezingen - -Do the right mix - FOSSIELE MOBILITEIT - DAGELIJKS

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Afrikaanse luchtvaart boomt -Aflevering VOLT over impact vluchten - hou-jij-rekening-met-het-milieu-als-je-reisplannen-maakt -24 uur vliegtuigen - FOSSIELE MOBILITEIT – OCCASIONEEL

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Fietskoeriers: -Cartoons MOS -Worldmapper.org (vervormde wereldkaarten) Transport over de weg FOSSIELE MOBILITEIT - GOEDERENTRANSPORT

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -STOP -Voetgangersbeweging -Voetganersdossier COREN - bilite/outil_pieton/Voetgangersinstrument_V1.4.pdf -Loesje -PONG verkeerslicht - NIET FOSSIELE MOBILITEIT - STAPPEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Fietsersbond.be -Traphetaf.be -Velofixer.be -Villo!, vélo en Blue-bike -Fietsdieftest - -Frankdeboosere.be -Halven euro – pakt de velo - -Fietsvademecum (fietsherstel) - NIET FOSSIELE MOBILITEIT - TRAPPEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Sluwopweg.be -Cambio -Taxistop.be -Midttrafik commercial - NIET FOSSIELE MOBILITEIT – OPENBAAR VERVOER EN CARPOOLEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Uitstappen met het openbaar vervoer -Reiskriebels met grenzen (spel Kris kras) -Andersopschoolreis.be -Onderzoek HOWEST naar schoolreizen NIET FOSSIELE MOBILITEIT – OCCASIONEEL

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -edwardburtynsky.com -Evonik wind explorer -Campagne Greenpeace Noordpool - -Zonnevliegtuig -Hernieuwbare energie -Zonnewagen ENERGIE/GRONDSTOFFEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven -Ecoduct -civitasgent.be -Mobibus.be -Movingforward.be -Klimaatverandering - -Bivv.be -8 m² - -Amsterdam fiets spitsuur - -Japanse metro - OPENBARE RUIMTE – 2/2

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven VRAGEN

Apprendre à vivre durablement Leren duurzaam leven DANK VOOR DE AANDACHT & VEEL SUCCES! SLOT