Trends en discussies op de woningmarkt Peter Boelhouwer

Inhoud (1) Vragen demografische ontwikkelingen om een gematigd bouwbeleid? Leiden economische ontwikkelingen tot een verschuiving in de woningvraag? Vragen veranderende sociaal-culturele trends om andere bouwprogramma’s? Is er herstel op de koopwoningmarkt? Verandert de (koop)woningmarkt wezenlijk van karakter?

Vragen demografische ontwikkelingen om een gematigd bouwbeleid?

Relatieve bevolkingsgroei per COROP-regio, 2012-2025 Bron: PBL/CBS Regionale prognose 2013 – 2040 (2013)

Aantal huishoudens per COROP-regio, 2012-2025 Bron: PBL/CBS Regionale prognose 2013 – 2040 (2013)

Huishoudensontwikkeling 2011-2040 Bron: CBS , in minbzk (2013)

Aandeel 65+, 2011-2060 Bron: CBS , in minbzk (2013)

Huishoudensontwikkeling 2012-2040, PBL/CBS prognose vs Huishoudensontwikkeling 2012-2040, PBL/CBS prognose vs. Ruimtelijke verkenning 2011 Bron: PBL/CBS Regionale prognose 2013 – 2040 (2013)

Leiden economische ontwikkelingen tot een verschuiving in de woningvraag?

Economische ontwikkelingen Grote onzekerheid over toekomstige economische groei Onzekerheid over effecten van oplopende staatsschulden (leven op de pof?) Globalisering (meer onzekerheid, grotere schommelingen in inkomen en welvaart, afhankelijkheid aan het buitenland) Inkomensongelijkheid neemt vermoedelijk verder toe, ook onder ouderen Veranderingen verzorgingsstaat: schraler, meer lokaal georiënteerd en meer beroep op zelfredzaamheid burgers (RMO) (participatiemaatschappij) Minder zekerheden op de arbeidsmarkt Naar een deel-economie (minder nadruk op bezit)? Structurele toestroom van arbeidsmigranten?

Vragen veranderende sociaal-economische trends om een ander bouwprogramma?

Sociaal-culturele ontwikkelingen Overgang naar een keuzemaatschappij Toenemend belang leefstijlen en identiteit Digitalisering en informatisering van de maatschappij Grote regionale verschillen in de woonvoorkeuren Grotere ruimtelijke onbalans

Sociaal-culturele trends in het wonen Wonen onder gelijkgestemden Transnationaal wonen en meerhuizigheid Toenemende vraag naar comfort en gemak Minder nadruk op bezit en meer op gebruik

Is er herstel op de koopwoningmarkt?

Aantal verkopen bestaande woningen naar woningtype, 2006-2014 Q2 Bron: NVM 15

Verkochte nieuwe koopwoningen 2001-2013 Bron: Monitor Nieuwe Woningen

Nominale en reële koopprijsontwikkeling 2007-2014Q2 Bron: NVM/ CBS Kadaster

Vereniging Eigen Huis Marktindicator Bron: Vereniging Eigen Huis/ CBS

Positieve trends Consumentenvertrouwen in de woningmarkt op hoogste niveau ooit Betaalbaarheid koopsector fors toegenomen Toename startersleningen Meer hypotheekaanbieders Woningprijzen sinds mei 2013 gestabiliseerd Woningtekort loopt op naar 4% à 5% AFM houdt meer rekening houden met inkomensvooruitzichten Koopkracht stijgt licht in 2015

Negatieve trends Minder leencapaciteit door verlaging LTV en LTI per 1-1-2014 Ongeveer 1 miljoen huishoudens met restschuld NHG per 1-7-2014 van 290.000 naar 265.000 Marktbederf door verkoop corporatiewoningen Nog steeds veel aanbod (218.000) Werkloosheid nog steeds hoog Verkopers gaan vraagprijzen weer optrekken? Kans op rentestijgingen Investeringsniveaus corporaties fors minder Betaalbaarheid in de huursector groeiend probleem

EINDE