De hete brij van glutenvrij “Om de hete brij heen draaien” Om de hete brij heen draaien wil volgens Van Dale (2005) zeggen dat er iets moeilijks moet worden aangepakt, maar dat dit niet gebeurt: er is juist sprake van geaarzel en getreuzel. Maar deze uitdrukking wordt ook gebruikt in de betekenissen 'iets heel graag willen, begerig naar iets zijn' en 'niet ronduit zeggen wat je bedoelt'. Jeanne de Jongh Sacha Visser

We willen weten welke collega’s er in de zaal zitten. Graag even gaan staan als: Zit je in Netwerk NCV Heb je meer dan 1 cliënt voor het glutenvrije dieet per maand Heb je al een keer een cliënt gehad die vroeg om het FODMAP dieet Heb je al een keer een cliënt gehad die advies vroeg met betrekking tot superfood

Programma Glutenvrij bij coeliakie of dermatitis herpetiformis:   Glutenvrij /Glutenbeperkt: bij glutensensitiviteit  Glutenbeperkt: bij Fodmap / Superfood

Grote interesse rondom de gluten is een positieve ontwikkeling Meer bekendheid Groter assortiment producten Betere verkrijgbaarheid Goedkoper

Grote interesse rondom de gluten kent ook valkuilen Voorheen kenden we alleen een strikt glutenvrij dieet (als bij allergie) nu zijn er alle variaties mogelijk waarbij ieder zijn eigen tolerantie aangeeft. Als diëtist: moet je nog beter je voelhorens uitzetten om te kijken in hoeverre de klachten t.g.v. voeding zijn en in hoeverre de klachten meer op het psychologische vlak liggen. (denkend aan eetstoornissen) Coeliakiepatiënt niet altijd serieus genomen schijnveiligheid bij buitenshuis eten.

Grote interesse rondom de gluten kent ook valkuilen Tijdens glutenvrij eten is diagnostiek coeliakie niet betrouwbaar Belasting aftrek is niet mogelijk als en geen coeliakie of dermatitis herpetifomis is gediagnosticeerd

Belasting aftrek

Glutenvrij bij coeliakie of dermatitis herpetiformis: gluten: eiwit dat voorkomt in: tarwe zoals spelt en khorasantarwe (kamut) rogge, gerst, haver of de hibride soorten daarvan

Glutenvrij bij coeliakie of dermatitis herpetiformis: Teff Sorghum Quinoa Amaranth Tapioca Maïzena Maïsgriesmeel Groente Fruit Vis en vlees (mits ongepaneerd en niet met meel bestrooid Maïs Rijst Boekweit Gierst Soja Gemodificeerd zetmeel Aardappel en aardappelmeel Melk Rijstwafels Olie Ei Mihoen en meel en bloem van alle voorgenoemde graansoorten:

Etiket informatie:

Etiket informatie:

Glutenvrij bij coeliakie of dermatitis herpetiformis:

glucosestroop maltodextrine dextrose ook als dit gemaakt is van een glutenbevattend graan

Glutenvrij bij coeliakie of dermatitis herpetiformis: Hygiëne Handen wassen voor bereiden van eten Schone thee- en handdoeken Schone keukenmaterialen GV producten apart bewaren Eigen kastje met eigen boterkuipje, jampot etc. Aparte frituurpan bij eten van patat Andere producten Zegels Knutselmateriaal Medicijnen Behanglijm Dierenvoeding Cosmetica Kleefpasta voor kunstgebit

Glutenvrij/Glutenbeperkt: bij glutensensitiviteit Niet allergische voedselovergevoeligheid? Klachten niet medisch objectiveerbaar Enige manier van diagnosticeren: elimineren, herintroduceren en bij terugkeer van zelfde klachten wederom elimineren. Pas 2 jaar wordt hierover gesproken in het reguliere circuit.

Glutenvrij/Glutenbeperkt: bij glutensensitiviteit Gevolgen van geringe intake van gluten is onduidelijk Lastig te bepalen tolerantie grens Eliminatie advies nu op geleide van klachten

Glutenbeperkt: bij FODMAP / Superfood F Fermenteerbare O Oligosachariden (fructanen en galacto-oligosachariden) D Disachariden (lactose) M Monosachariden (fructose) A And P Polyolen (suiker alcoholen)

Glutenbeperkt: FODMAP Martini ziekenhuis in Groningen heeft het dieet ontworpen met gegevens vanuit Australië en U.K. Wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt nog.

Glutenbeperkt: FODMAP Wat is het? Een diagnostisch dieet . Dat wil zeggen eliminatie wat gevolgd moet worden door herintroductie. Voor wie? Voor mensen met PDS klachten

Glutenbeperkt: FODMAP Hoe ga je te werk: Voedingsdagboek en/of een gerichte anamnese op Vezel, vocht, vet, zuivel, volwaardigheid. Aanwezigheid van allergieën (met name inhalatie). Aanwezigheid van FODMAPS.

Glutenbeperkt: Superfood / Powerfood Welke producten vallen er onder?

Glutenbeperkt:Superfood/ Powerfood

Glutenbeperkt: Superfood / Powerfood Onbekend: Welke voedingsmiddelen Herkomst Bewerking Effect Glutenvrij/ gluten beperkt Risico’s

Risico glutenvrij en glutenbeperkt Overgewicht 20-40% Tekorten: vit A en D, B6 Foliumzuur, vit B12 (maagzuurremmer) Zink en Fe Te veel zout in glutenvrij brood Te veel vet in glutenvrij brood Etiketten van glutenvrije producten niet betrouwbaar

Risico glutenvrij brood en andere specifieke glutenvrije producten. Leesadvies: Gezondgids april 2014 blz 8 t/m 11 Glutenvrij september 2014 blz 20 en 21

Take home message

Ga je om de hete brij heen draaien of ga je ermee aan de slag???

Take home message Laat je niet verwarren ! Diagnose coeliakie is een duidelijke diagnose waarbij eliminatie van gluten hét advies is. Geen coeliakie: eliminatie is een suggestie alleen als het gevolgd wordt door herintroductie