INTERNATIONALE HANDEL HOOFDSTUK 1 INTERNATIONALE HANDEL

1 Praktijkvoorbeeld (1) Aankoop door bedrijf uit Oostende: 20 000 iPads bij Apple Taiwan 20 000 kg – vervoer in 20 voet reefer container Verkoopsvoorwaarde: CIF Zeebrugge Vervoer: vrachtwagen naar Keelung Port (Taiwan) zeeschip Keelung Port tot Zeebrugge vrachtwagen Zeebrugge tot Oostende Betaling: 2 000 000 USD met documentair krediet

1 Praktijkvoorbeeld (2) 20 voet reefer container Stuffen Rederij Transittijd Verkoopsvoorwaarde: CIF Zeebrugge Documentair krediet

1 Praktijkvoorbeeld (3)

1 Praktijkvoorbeeld (4)

2 Internationale handel (1) Door internationaal te kopen en te verkopen wordt er winst gemaakt. Er wordt met andere woorden geprobeerd om winst te maken. Veel reglementeringen en documenten (zowel nationale als internationale – in de EU of erbuiten): efficiënt mee omgaan.

2 Internationale handel (2) Kopen en verkopen Ondersteunende functies: Vervoer Verzekering Opslag Douane Betaling

3 Redenen internationale handel (1) Groei van het volume van de wereldgoederenhandel en BBP (1950-2010)

3 Redenen internationale handel (2) Goederen zijn niet overal beschikbaar op sommige plaatsen goedkoper

3 Redenen internationale handel (4) Nieuwe vervoertechnieken: Koelschepen

3 Redenen internationale handel (5) Tankschepen

3 Redenen internationale handel (6) Containerschepen

3 Redenen internationale handel (7) Luchtvervoer

3 Redenen internationale handel (8) Pijpleiding

3 Redenen internationale handel (9) Globalisering van de economie

4 Europese Unie in een notendop (1)

4 Europese Unie in een notendop (2) 4.1 Geschiedenis 1958: start EG met 6 landen 1979: Europees Monetair Systeem – 1ste stap naar monetaire unie en euro 1991: Verdrag van Maastricht → doel van EU is monetaire unie worden 1993: afschaffen binnengrenzen 1999: invoering euro in 11 landen (2001 in 12 landen) 2002: eurobiljetten en euromunten in gebruik 2004: grote uitbreiding EU met 10 lidstaten (25 landen) 2007: Bulgarije en Roemenië lid van EU (27 landen) 2009: 1ste voorzitter Europese Raad Herman Van Rompuy (aanzien als president EU) 2011: Kroatië wordt 28ste lidstaat

4 Europese Unie in een notendop (3) 4.2 EU vandaag (1) 28 lidstaten (in volgorde van toetreding): 1 België 11 Spanje 21 Estland 2 Luxemburg 12 Portugal 22 Letland 3 Nederland 13 Oostenrijk 23 Litouwen 4 Frankrijk 14 Finland 24 Malta 5 Italië 15 Zweden 25 Cyprus 6 Duitsland 16 Polen 26 Bulgarije 7 UK 17 Hongarije 27 Roemenië 8 Ierland 18 Tsjechië 28 Kroatië 9 Denemarken 19 Slowakije 10 Griekenland 20 Slovenië

4 Europese Unie in een notendop (4) 4.2 EU vandaag (2) Eurozone (18 leden): 1 België 10 Portugal 2 Luxemburg 11 Oostenrijk 3 Nederland 12 Finland 4 Frankrijk 13 Slovenië 5 Italië 14 Estland 6 Duitsland 15 Letland 7 Ierland 16 Malta 8 Griekenland 17 Cyprus 9 Spanje 18 Slovakije

4 Europese Unie in een notendop (5) 4.3 Economische samenwerking (1) Verdrag van Rome: Douane-unie: vrij verkeer van goederen GBT gemeenschappelijke handelspolitiek gemeenschappelijke markt: douane-unie + vrij verkeer van diensten en productiefactoren

4 Europese Unie in een notendop (6) Douane-unie Vrijhandelszone Vrije handel geen invoerrechten of kwantitatieve beperkingen in onderlinge handel Gemeenschappelijke handelspolitiek: zelfde buitentarief = zelfde invoerrechten voor externe handel zelfde douanewetgeving Bv. EU Benelux EU-Turkije (gedeeltelijk) Vrije handel geen invoerrechten of kwantitatieve beperkingen in interne handel gebaseerd op ‘oorsprong’ Geen gemeenschappelijke handelspolitiek: elk land eigen invoerrechten voor externe handel douaneprocedure voor interne handel eigen handelspolitiek Bv. EFTA (NO-CH-IS-LI) NAFTA (US-CA-MEX)

4 Europese Unie in een notendop (7) 4.3 Economische samenwerking (3) Verdrag van Maastricht (1991): economische unie: gemeenschappelijke markt + geharmoniseerd economisch beleid monetaire unie: economische unie + geharmoniseerd monetair beleid

4 Europese Unie in een notendop (8) 4.4 Schengenakkoord: Geen controles op personenverkeer aan de binnengrenzen in de EU Ondertekend door 22 lidstaten + Noorwegen, Zwitserland, IJsland en Liechtenstein (26 landen) VK en Ierland geen deel van het Schengengebied Bulgarije, Cyprus, Roemenië en Kroatië in overgangsregeling

4 Europese Unie in een notendop (9) 4.5 Voorwaarden om lid te worden: Stabiele instellingen Functionerende markteconomie Akkoord gaan met politieke, economische en monetaire doelstellingen van EU Aanpassen van administratieve structuren met oog op integratie in EU

4 Europese Unie in een notendop (10) 4.6 Voordelen van de uitbreiding: Stabiliteit in Europa Invloed op wereldvlak vergroten Economische groei bevorderen door uitbreiding van de markt

4 Europese Unie in een notendop (11) 4.7 Toekomstige lidstaten Macedonië Montenegro Turkije IJsland

4 Europese Unie in een notendop (12) 4.8 Beslissingsstructuur in de EU Europese Raad en Europees Parlement nemen de beslissingen: unaniem of met gekwalificeerde meerderheid – elk land heeft aantal stemmen Europese Commissie (28 leden – één per land) voert het Europees beleid Voor België: Karel De Gucht, Europees Commissaris voor Handel (een belangrijk domein)

4 Europese Unie in een notendop (13) 4.9 Beleidsinstrumenten van de EU Verordeningen: bindend voor alle lidstaten Richtlijnen: bepaald resultaat behalen daarom wetgeving land aanpassen

4 Europese Unie in een notendop (14) 4.10 Supranationaal gezag: Europese instellingen nemen beslissingen over bepaalde beleidsdomeinen (en niet de nationale instanties) Voor onder andere landbouw, handel, visserij, vervoer, concurrentie, ontwikkelingsbeleid, asiel en immigratie

5 De wereldhandel in cijfers (1) Spreiding van de wereldhandel (1) Bij illustratie 1.5 (bron: WTO) Export FOB-waarde: ca. 18 000 miljard USD (2012) Import CIF-waarde 10 belangrijkste wereldexporteurs ca. 50 % wereldhandel 6 westerse industrielanden (4 EU) – 4 landen verre oosten Grote wereldexporteurs zijn ook grootste importeurs

5 De wereldhandel in cijfers (2) Spreiding van de wereldhandel (2) België: 13de plaats – ca. 2,5 % van wereldhandel met 0,2 % van de wereldbevolking en een oppervlakte van 0,02 % In top 30 wereldexporteurs: 13 landen uit Europa (10 uit EU) 12 landen uit Azië (2 uit Midden-Oosten) 2 landen uit Zuid-Amerika (Mexico en Brazilië) geen landen uit Afrika

5 De wereldhandel in cijfers (3) Wereldhandel per regio (bij illustratie 1.6): West-Europa nummer 1 in wereldexport De EU is de grootste handelsblok in de wereld (groter dan VS) Azië wint van jaar tot jaar aan belang Afrika speelt maar heel kleine rol in wereldhandel

5 De wereldhandel in cijfers (4) Spreiding van de wereldhandel zonder interne EU-handel (bij illustratie 1.7) EU nog steeds de grootste handelsblok in de wereld China nadert snel In deze rangschikking staan 7 Aziatische landen in top 10

6 Internationale handel van België (1) Buitenlandse handel van België (bij illustratie 1.8) Buitenlandse handel is zeer belangrijk voor België Zowel import als export kenden een continue groei sinds de 2de WO. Bijna verdrievoudigd sinds 1995 Uitvoer sinds 1995 > invoer Handelssaldo vrij stabiel over de jaren

6 Internationale handel van België (2) Regionale verdeling van de Belgische handel (illustratie 1.9) Vlaamse Gewest levert 80 % van de buitenlandse handel van ons land Aandeel Waalse Gewest juist onder 20% Aandeel Brusselse Gewest neemt af (diensteneconomie - steeds minder industriële productie)

6 Internationale handel van België (3) Geografische verdeling (bij illustratie 1.10): Buurlanden zijn de belangrijkste handelspartners, Duitsland op de 1ste plaats Frankrijk 2de afnemer, Nederland 2de leverancier. Ongeveer 70 % van onze internationale handel gebeurt met andere EU-lidstaten VS belangrijkste niet-Europese handelspartner Onevenwicht in handel met Ierland, China, Japan (veel meer import dan export) Klein aandeel Afrika

6 Internationale handel van België (4) Samenstelling naar goederengroepen: Chemische en farmaceutische producten Machines en elektrotechnisch materiaal Vervoermaterieel Onedele metalen en werken ervan Minerale producten (vooral bij invoer) Kunststoffen en rubber

6 Internationale handel van België (5) Belangrijke Belgische exportproducten: Chemische en farmaceutische producten Machines Vervoermiddelen Producten van onedele metalen Tapijten (2de wereldexporteur) Diamanten Kunststofprofielen Drank en chocolade Groenten en planten