Succesvolle sanering van een nucleaire fabriek Evelyn Hooft Bart Thieren 20 juni 2008

Inleiding NIRAS : openbare instelling belast met het veilig beheer van radioactief afval in België. Heeft hiervoor een samenhangend en gecentraliseerd beheersysteem ontwikkeld. Belgoprocess : industriële dochteronderneming van NIRAS, staat in voor verwerking & opslag van radioactief afval en ontmanteling& sanering van stilgelegde nucleaire installaties

Inleiding NIRAS door de Belgische staat belast met de sanering van nucleaire passiva = taak van openbaar nut 1986 : site BP 1 (Eurochemic) 1989 : site BP 2 (Ex waste afdeling SCK.CEN) 1991 : uitrustingen & splijtstoffen van onderzoeksreactoren & andere installaties van SCK.CEN

Foto site 1

Eurochemic

Eurochemic Eerste opwerkingsfabriek in Europa Doel research en ontwikkeling op gebied van opwerking van bestraalde brandstoffen afkomstig uit kernreactoren bouw van een pilooteenheid

Opwerken ? Definitie: Opwerken = recycleren De gebruikte splijtstof (kernbrandstof) kan gerecycleerd worden. 97% van het materiaal kan opnieuw dienen voor elektriciteitsproductie (U en Pu). 3% zijn afvalstoffen en worden door verglazing geconditioneerd en tussentijds opgeslagen in afwachting van berging.

Geschiedenis Eurochemic 1957 Oprichting van Eurochemic 1960 Start van de bouw 1966 Opstart en exploitatie 1974 Stopzetting 1978 Overname door de Belgische Staat met de bedoeling om verder op te werken 1984 Oprichting Belgoprocess 1985 Belgoprocess neemt personeel over

Geschiedenis Eurochemic 1986 Beslissing geen opwerking meer in België  Overdracht aandelen naar NIRAS 1987 Start ontmantelingsstudies 1989 Start ontmanteling van pilootproject 1990 Start ontmanteling Eurochemic 2008 Start conventionele afbraak

Pilootproject Ontmanteling van twee deel-gebouwen voor eindproducten afkomstig van opwerking Aantonen dat ontmanteling haalbaar is Aantonen dat kosten beheersbaar zijn Ontwikkelen en optimaliseren van ontmantelingstechnieken Trainen van personeel

Voor en na

Belangrijkste lessen Nadruk leggen op: Decontamineren van metalen componenten Automatiseren van het decontamineren van betonnen structuren

Sanering van Eurochemic

Sanering van Eurochemic Belangrijkste gegevens Lengte 90 m, breedte 27 m, hoogte 27 m Volume: 56.000 m³ Volume beton: 12.500 m³ Betonoppervlakte: 55.000 m² Metaal: 1.500 ton 7 verdiepingen, 40 grote cellen 106 celstructuren

Sanering van Eurochemic Radiologische status in 1981 Besmettingsniveau tot 200 Bq/cm² (alfa) en 125 Bq/cm² (bèta) Dieptebesmetting aanwezig Hot spots tot verschillende mSv/h Geen activatie

Gebruikte technieken Verwijderen van metalen componenten Decontamineren van betonoppervlakken Verwijderen van dieptebesmetting Verwijderen van leidingdoorvoeringen Technieken voor het werken op hoogte

Verwijderen metaal

Verwijderen metaal

Decontamineren betonoppervlakten

Decontamineren vloer

Verwijderen dieptebesmetting

Verwijderen leidingdoorvoeren

Werken op hoogte

Werken op hoogte

Decontamineren Belangrijkste stromen Metaal Beton

Decontamineren Belangrijkste stromen Metaal 1.494 ton Beton 2.913 ton (incl. barietblokken) (periode 1988 – 2007)

Decontamineren metaal

Voor en na

Betonbemonstering

Vrijgavemetingen 100 % opp.meting Staalnames en analyses Procedure representatief en goedgekeurd door de dienst fysische controle Toezichthoudend organisme (Bel-V) filiaal van het FANC

Vrijgavemetingen

Veiligheid Topprioriteit voor Belgoprocess Stralingsdosis Besmettingsrisico Conventionele veiligheid

Veiligheid Topprioriteit voor Belgoprocess Stralingsdosis (gem.< 2 mSv/jaar.persoon over 1990-2007) Besmettingsrisico (Beschermingskledij inclusief volgelaatsmasker) Conventionele veiligheid Omstandigheden als op een bouwwerf Trillingsbelasting

Beschermkledij

Beschermkledij

Isoleren van een deel

Afbraak Werkwijze

Resultaat: Productiestromen Manuren Budget Planning

DECONTAMINATIE MATERIALEN Resultaat: productie ONTMANTELING & BESMET MATERIAAL & & & NIET BESMET MATERIAAL & DECONTAMINATIE MATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & RECYCLAGE AFVALVERWERKING

DECONTAMINATIE MATERIALEN Resultaat: productie 4.588 t ONTMANTELING (31/12/2007) & 2.501 t BESMET MATERIAAL 1.530 t 557 t & & & 2.356 t 145 t NIET BESMET MATERIAAL & DECONTAMINATIE MATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & 2.913 t 63% 1.675 t RECYCLAGE AFVALVERWERKING

DECONTAMINATIE MATERIALEN Resultaat: productie 4.588 t ONTMANTELING (31/12/2008) +9.552 t & 2.501 t BESMET MATERIAAL 1.530 t 557 t & & & 2.356 t 145 t NIET BESMET MATERIAAL & DECONTAMINATIE MATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & 2.913 t 63% -> 88% 1.675 t +9.552 t RECYCLAGE AFVALVERWERKING

Resultaat: manuren Initiële raming: 403 manjaar Huidige raming: 600 manjaar Verschil verklaard door: Decontaminatie tot vrijgave Afwijkingen in de initiële inventaris Arbeidsintensieve vrijgavemetingen en procedures

Resultaat: budgetbeheer Doorgedreven decontaminatie tot vrijgave Initiële raming M€1992 M€2008 1990 - 2007 M€2008 na 2007 Totaal M€2008 Ratio Ontmantelingskosten 54,8 73,9 115,1 30,0 145,1 1,96 Verwerking (tarief 2008) 68,7 92,6 25,7 4,2 29,9 0,32 123,5 166,5 140,8 34,2 175,0 1,05 Minder verwerken, tussentijdse opslag en berging Eindresultaat blijft gelijk

Resultaat: planning Conventionele afbraak Oostelijk deel: september 2008 Centraal deel: einde 2010 Westelijk deel: einde 2012 Gedeelte nutsleidingen voor andere gebouwen blijft bestaan

Resultaat: planning 2008 2010 2012

Ambities Veiligheid Milieu Socio-economisch Uitbating bergingssite categorie-A Internationale partner

Conclusie Start van de conventionele afbraak van Eurochemic In 2012 volledig afgebroken Historische erfenis gesaneerd Know-how om >90% te recycleren Belgoprocess en NIRAS saneren met succes een nucleaire fabriek

Meer informatie Websites Eurochemic www.eurochemic.be Belgoprocess www.belgoprocess.be NIRAS www.nirond.be