Utopie De ideale samenleving

De condition humaine Sigmund Freud “Het lijden dreigt van drie kanten: vanuit ons eigen lichaam dat tot verval en ontbinding is voorbestemd en zelfs pijn en angst als waarschuwingssignalen niet mag missen; vanuit de buitenwereld die met overweldigende, meedogenloos vernietigende krachten tegen ons tekeer kan gaan, en ten slotte vanuit de betrekkingen met andere mensen. Sigmund Freud

Doestelling en functie Doelstelling van een utopie: Sociale rechtvaardigheid Gezond en lang leven Beheersing, onderwerping en manipulatie natuur Functies: Kritiek op huidige toestand (utopie) Kritiek op nabije toekomst (dystopie) Alternatief op huidige toestand (scenario)

Kenmerken Maakbaarheid Nieuw begin Macht en rechtvaardigheid Perfecte orde en vrijheid Utopieën worden gekenmerkt door een radicale breuk met de bestaande samenleving. Veel utopieën liggen op een eiland in de stille Zuidzee, volstrekt afgezonderd van de rest van de wereld. Waarom zou dat zijn? Vrij van de corrumperende invloed van andere samenlevingen. Vaak introduceren ze ook een nieuwe taal met nieuwe woorden. Toen de wereld eenmaal helemaal in kaart was gebracht verschoven de oriëntatie naar de toekomst, science fiction bijv. Is iedereen even machtig of niet? En hoe is de verhouding tussen macht en rechtvaardigheid (in de zin van verdeling van goederen etc.)? Een ideale, perfecte wereld staat in zekere zin stil. Waarom zou je nog veranderen als je perfectie hebt bereikt? Iedere verandering is toch een stap terug? De utopische orde is dan ook strikt. In Utopia van More had je schriftelijke toestemming nodig om naar een andere wijk te reizen. Er was dus weinig vrijheid. Hier zie je ook een schaduwzijde van de utopie: de perfectie laar geen afwijking toe, geen vrijheid dus. Zodra je die vrijheid wel ruimte geeft in je utopie gaat dat ten koste of mogelijk ten koste van de perfectie orde.

Criteria In hoeverre maakbaar, realiseerbaar? Wat is de aard van de mens? Wat is geluk? Meestal veronderstellen utopisten de aard van de mens negatief, maar verbeterbaar. Of is de aard van de mens goed maar maken de sociale omstandigheden de mens slecht – en ligt de oplossing dus in een reorganisatie van de samenleving. Alle utopisten streven geluk na.