Reductieplan bestrijdingsmiddelen

Waarom bestrijdingsmiddelen afbouwen? Bestrijdingsmiddelen zijn schadelijk, anders zouden ze niet werkzaam zijn schadelijk voor: - onze gezondheid - het milieu

Schadelijk voor ons milieu

Bestrijdingsmiddelen verdwijnen niet zomaar Al wat we sproeien vinden we terug in de bodem de rivieren en beken in ons grondwater in ons DRINKwater Gevaarlijke stoffen verdwijnen niet… Al wat we sproeien vinden we terug … in de bodem … in ons grondwater … in ons drinkwater… in ons lichaam De waterzuiveringsinstallaties zijn niet in staat om alle gevaarlijke stoffen uit het water te halen in ons lichaam!!!!! De waterzuiveringsinstallaties zijn niet in staat om alle gevaarlijke stoffen uit het water te halen.

OOSTMALLE - In de buurt werden rododendrons platgespoten met het product Roundup. Toen het begon te regenen, stroomden deeltjes ervan in de aanpalende vijver van een buur, met als gevolg dat de vissen stierven. In de staat New York heeft Monsanto al 250.000 dollar betaald omdat het Roundup ten onrechte ‘milieuvriendelijk' noemde.

Schadelijk voor onze gezondheid

Het gezamenlijke effect van een cocktail van schadelijke stoffen is onvoorspelbaar! Zelfs wetenschappers weten niet wat het effect is van een bepaald pesticide in combinatie met andere stoffen waar we mee in contact komen. Natuurlijk val je niet meteen morsdood als je een pond druiven eet waarop net iets te veel pesticiden zijn achtergebleven. Zeker is wel dat de meeste bestrijdingsmiddelen op middellange termijn tot een verhoging van het aantal kankergevallen en immuniteitsziekten leiden. Wat betreft de wisselwerking tussen verschillende soorten bestrijdingsmiddelen die samen gebruikt worden, tasten de wetenschappers echter nog volledig in het duister

Sommige pesticiden kunnen kanker veroorzaken. Andere zijn mutageen. Dat wil zeggen dat ze ons erfelijk materiaal beschadigen. Ze kunnen ook immunotoxisch zijn : ze verstoren dan de werking van ons immuunsysteem. Dit immuunsysteem is belangrijk want het beschermt ons lichaam tegen allerlei ziekten. Er zijn ook pesticiden die neurotoxische effecten hebben en die dus giftig zijn voor ons zenuwstelsel. Sommige pesticiden bio-accumuleren : ze breken niet af en hopen zich op in het vetweefsel van ons lichaam. Andere verstoren de werking van onze hormonen en spelen een rol bij de afname van de vruchtbaarheid. .

Roundup tast het hormonenstelstel aan, met als gevolgen hersenletsels, verlies of toename van lichaamsgewicht, problemen met de spermaproductie enz. In de staat Minnesota zijn er beduidend méér genetische afwijkingen bij baby's van landbouwgezinnen die Roundup gebruiken.

Gevaarlijk voor kinderen! Foetussen, baby’s en jonge kinderen zijn nog gevoeliger voor de schadelijke effecten van pesticiden. Hun lichaam is tenslotte nog in volle ontwikkeling. Heel wat effecten zijn ook onomkeerbaar.

Kinderen komen ook gemakkelijker met die stoffen in contact dan dan volwassenen. Dit heeft met hun gedrag te maken. Ze spelen buiten op het behandelde gras, ze kruipen over de grond, …

Beheer van kruidgroei op verhardingen

Klasse 2: Geringe onkruidgroei Klasse 3: Matige onkruidgroei Klasse 4: Zware onkruidgroei Klasse 1: Geen onkruidgroei We zijn gewend geraakt aan een straatbeeld dat kraaknet is, zonder een sprietje onkruid. KLASSE 1 Met alternatieve technieken over heel het grondgebied hetzelfde beeld behouden is haast onmogelijk. Op sommige plaatsen is het wenselijk van klasse 1 te halen (vb. centrum), op ander plaatsen moeten we, rekeninghoudend met het personeel, de tijd en de machines die we ter beschikking hebben opteren voor klasse 2 – 3. Wel moet de veiligheid gegarandeerd blijven!

Zinvol beheer Welk kwaliteitsbeeld is gewenst? Burger is gewend aan beeld zonder kruidgroei, maar nastreven van zo’n beeld brengt met zich mee: negatieve milieueffecten bestrijdingsmiddelen zeer intensief alternatief beheer

is het kwaliteitsbeeld ‘gewenst’ omdat burgers het zo gewoon zijn of is het gewenst omdat het kadert in een zinvol beheer? De indeling in klassen wordt gemaakt op basis van realistische afwegingen: • de veiligheid • de mogelijkheden om personeel en machines in te zetten • de meerkost bij het uitstellen van het beheer > Achterstallig beheer brengt hoge kosten met zich mee.

1. Vermijden van onnodige verharding

Weinig betreding > veel onkruid Onnodige verharding > kost veel tijd en geld aan beheer Weinig betreding > veel onkruid Gazon > betreding minder dan 20 keer per dag > geen verharding nodig Verharding > betreding minder dan 20 keer per dag > beter ander soort verharding (grasdallen, gazon, bodembedekkers,…) Brede paden krijgen minder intensievere betreding. En vergen minder beheer als ze smaller gemaakt worden.

Rooibos – Rodeland Onthardingsproject Het voetpad zal hier opnieuw aangelegd worden met een grasstrook.

2. Preventie van kruidgroei zonder bestrijdingsmiddelen

PREVENTIE Goed ontwerp, correcte aanleg KNELPUNT: Ontwerp en beheer gebeurt door verschillende diensten > Meestal weinig aanpassingen aan het ontwerp om tot minder intensief onkruidbeheer te komen

Voeg aan paal slecht afgedicht Verzakkingen > ophoping organisch materiaal en water De plaatsen waar verkeersborden in verhardingen staan zijn niet voldoende afgedicht, er wordt geen gebruik gemaakt van waterdoorlatende specie in de voegen, open verhardingen worden nog teveel toegepast op grote oppervlakte,… Ook verzakkingen zorgen voor ophoping van organisch materiaal en water, Wat Combinatie oude en nieuwe verharding > oude verharding aan vervanging toe > brede vuile voegen, reliëfverschil Voeg aan gevel goed afgedicht

Vegen ter preventie Opstapeling organisch materiaal en vocht >voedingsbodem voor onkruid Vegen om het onkruid voor te blijven Burger tevreden Aangewezen op plaatsen waar klasse 1 gehaald moet worden Waar organisch materiaal zich opstapelt en vocht vasthoudt, ontstaat een voedingsbodem voor kruidgroei. Verhardingen schoonhouden voorkomt kruidgroei. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een veegzuigmachine. Dit extra vegen stelt ook de burger tevreden wat de netheid van verhardingen betreft. Burgers blijken zich blijkbaar meer te storen aan zwerfvuil en hondenpoep dan aan kruidgroei. Het vegen moet, om het onkruid voor te blijven, vrij frequent gebeuren. Preventief vegen is aangewezen op plaatsen waar klasse 1 ,gehaald dient te worden.

3. Kiezen voor verharding met kruidgroei

grasdals

Verharding met kruidgroei Kasseiverharding met kruidgroei foto volgt

4. Bestrijding van kruidgroei niet-chemisch

Beheer afhankelijk van soort verharding Open verharding Halfopen verharding Gesloten verharding

Mogelijkheden Borstelen Branden Stomen Heetwatermethode

Onkruidborstel Effect: -Bovengrondse plantendelen en straatvuil worden verwijderd -Kruidgroei kan terugkomen uit wortel en zaad Herhaling leidt tot uitputting -Voegen worden (te) schoon gemaakt

Voorwaarde: Borsteltype en druk moeten aangepast zijn aan het type verharding Waar: elke stevige verharding Niet op open verhardingen Niet op kwetsbare verhardingen en bij veel obstakels Kruidgroei: Matige tot zware kruidgroei

Wanneer: In vochtige periodes het best: voorkomt stof en de kruiden komen gemakkelijker mee Voordelen: Ook zware kruidgroei en straatvuil wordt verwijderd Nadelen: > Bij veel kruidgroei matige snelheid > Beschadiging aan verharding of straatmeubilair mogelijk > Lawaai- en stofhinder > Niet alles is bereikbaar met de borstels (door obstakels en geparkeerde voertuigen) > Vuil moet worden opgeruimd

Aangewezen bij: - Goten en andere verhardingen in lijn (lange smalle stroken) - Bij meer dan geringe onkruidgroei en achterstallig onderhoud - Als beperkte kruidgroei kanworden getolereerd - Bij halfopen verharding die kan weerstaan aan de borstel Frequentie: 2 tot 3 maal per jaar

Kostprijs: - 0,1 tot 0,3 euro per behandeling per m² (1 euro bij achterstallig onderhoud - 0,2 tot 0,9 euro per jaar, (3 euro bij achterstallig onderhoud) per m² per jaar

branden heet water stomen Ongeveer 4 tot 5 maal per jaar 0,03 tot 0,09 euro per m² Per jaar: tussen 0,12 en 0,45 euro per m² 0,15 tot 0,30 euro per m² Per jaar: tussen 0,3 en 0,9 euro per m² 0,20 tot 0,40 euro per m² Per jaar: tussen 0,6 en 1,6 euro per m² Volgende methoden kunnen op elke soort verharding, ook sierverharding en open verharding. Voor allen geldt dat de planten kunnen terugkomen vanuit de wortel, of het zaad. De bovengrondse plantendelen worden gedood, maar niet verwijderd. De werksnelheid bij heet water en stomen is niet zo groot, bij branden wel iets groter. Deze methodes kunnen echter enkel als de onkruidgroei niet te zwaar is. Bij branden moet toch ook opgelet worden voor brandgevaar. Er wordt tenslotte met open vlam gewerkt. De temperatuur in de brander zelf is 900 graden, maar door de rijsnelheid en de afkoeling krijgen de planten een temperatuur van 75 – 90 graden te verwerken, waardoor de celstructuur stukgaat. Het is dus niet zo dat de planten zwartgeblakerd achterblijven. Branden en stomen kan natuurlijk enkel op goed bereikbare plaatsen. Toch zijn er ook zeer kleine brandertjes die men bijvoorbeeld gebruikt tussen grafzerken. Heet water heeft dan weer het voordeel dat ook moeilijk bereikbare plaatsen worden bereikt en dat de planten tot in de wortelhals worden stukgemaakt. Stomen is dan weer aangewezen op intensief beheer op grote oppervlakten. (heet water bijvoorbeeld is aangewezen voor geringere oppervlakten). Met deze methodes zitten we natuurlijk met de kosten van het energiegebruik en voor heet water en stomen is er zeker opleiding en bekwaamheid nodig om hiermee te werken. Voordeel is wel dat deze methodes weinig lawaai en stofhinder veroorzaken.

Geen gemakkelijke opgave… Voor sierbestrating zoals de Kerkplaats hebben we nog geen oplossing voorhanden > hier dus vooral goed preventief werken door regelmatig te vegen. (Ook voor open verhardingen hebben we nog geen methode.) Dikwijls loont het sterk enkele technieken gecombineerd te gebruiken Verschillende situaties vragen andere aanpak > ervaring opdoen

Beheer van kruidgroei in groenzones

Boomspiegels Gazon (intensief) Gazon (extensief) Houtige aanplant Plantsoenen

? Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat we: zo weinig mogelijk werk hebben weinig of geen bestrijdingsmiddelen gebruiken

Bodembedekkers De natuur streeft er altijd naar de bodem te bedekken. Een naakte bodem komt slechts in uitzonderlijke gevallen voor (bijvoorbeeld de woestijn). Dit in het achterhoofd, kunnen we er dus maar beter voor zorgen dat we de bodem van onze plantsoenen bedekken met planten of hakselhout, vooraleer de natuur ons voor is en ze ook bedekt, maar dan met onkruidplanten. Hier 2 minder goede voorbeelden foto1 Plantbakken met 1 soort plant en open bodem > arbeidsintensief (gieten, schoffelen) Foto 2 Veel schoffelwerk, de planten worden, ondanks hun eigenheid, allemaal op dezelfde hoogte gehouden.

Hier 4 foto’s van hoe het wel kan.

Wat zegt de wet…

Decreet afbouw bestrijdingsmiddelen 2 opties: 1. volledig nulgebruik vanaf 2004 2. stapsgewijze afbouw tot nulgebruik in 2014, maar opvolgen reductieplan Wommelgem koos optie 2: Stappen die ondernomen dienen te worden

Start met 20%-zone: 20% van het openbaar domein waar GEEN bestrijdingsmiddelen meer gebruikt worden Testzone voor alternatieve methoden Wommelgem 20 % - zone: -Fort -Wijk Rooibos-Rodeland

jaarlijks rapporteren: hoeveel we hebben verbruikt Reductieplan: jaarlijks rapporteren: hoeveel we hebben verbruikt - welke producten we gebruiken - Jaarlijks rapporteren waar we hebben gesproeid - Welke alternatieve technieken gebruiken we waar - welke strategie we hebben voor de toekomst - in welke zone gebruiken we geen bestrijdingsmiddelen .

Toleranter tegenover onkruid…