5. Internet

5.1. Inleiding Scheikunde : veel voordelen uit stormachtige ontwikkeling internet Heel wat bronnen chemische informatie : on-line Opleidingsonderdeel dat handelt over computers en chemie : Groot hoofdstuk over scheikunde op het internet ? Groot probleem : informatie snel verouderd !!!

Wel : immense hoeveelheid informatie over alle takken van de scheikunde op internet … vb. tik in een zoekrobot van het www “Chemistry” meer dan 6 miljoen webpagina’s !!! In één of verschillende van die pagina’s : Informatie die jij nodig hebt ! Verdiepen in geavanceerde zoekmethodes Tot nu toe : internet = aanvullende bron van informatie !

Bron van informatie die : - niet te vinden is in bibliotheek - zeer actueel moet zijn Internet kent niet organizatie + standaardisatie bibliotheek Veel moeilijker om betrouwbare + complete informatie te zoeken The internet is an enormous library in which someone has turned out the lights and tipped the index cards all over the floor

Meer en meer publicaties (tot voor kort enkel in bibliotheek) Internet Vooral : tijdschriften waarvan nu elektronische versies vroeger : gedrukte versies » Meestal : uitsluitend te bekijken als extra betaalde faciliteit bij abonnement op papieren editie faciliteit bij abonnement op papieren editie » plaatsing van artikels op internet zodra aanvaard voor publicatie + correctie drukproeven aanvaard voor publicatie + correctie drukproeven

» publicatie op internet voor publicatie nummer waarin artikel zal verschijnen artikel zal verschijnen » literatuuropgave : verwijzing naar ander artikel Dadelijk aanklikken + consulteren Voorbeeld : Journal of the American Chemical Society Journal of the American Chemical SocietyJournal of the American Chemical Society Nu : Overzicht van de verschillende interessante informatiebronnen voor scheikundigen op het internet

5.2. Chemische informatie op het internet Relevante scheikundige informatie : verschillende vormen op www 1. Bibliografische bronnen Wat gepubliceerd door welbepaald persoon over welbepaald onderwerp ? Voornamelijk artikels uit wetenschappelijke tijdschriften + catalogi bibliotheken on-line geplaatst (boeken) Enkele voorbeelden : Chemical abstracts Chemical abstracts

VUB bibliotheek VUB bibliotheek 2. Elektronische tijdschriften Tijdschriften, patenten en soms zelfs boeken … vb. Journal of Chemical Physics Journal of Chemical Physics Patenten 3. Verzamelingen van data en databanken Fysische en chemische (soms biologische) informatie

Enkele voorbeelden : Fundamentele fysische constanten Fundamentele fysische constanten NIST Chemistry webbook NIST Chemistry webbook Periodieke tabel Periodieke tabel Ook Nederlandstalige versie Nederlandstalige versieNederlandstalige versie Berkeley laboratory isotopes project : table of isotopes Berkeley laboratory isotopes project : table of isotopes Beilstein crossfire Beilstein crossfire

4. Sites die zich toespitsen op het probleem van de chemische nomenclatuur 5. Gezondheids-, veiligheids- en milieuinformatie Opgelet : » Betrouwbare informatie » Up-to-date IUPAC vb. Oxford University Oxford UniversityOxford University

6. lijsten discussie met mensen of collega’s die in hetzelfde onderwerp geïnteresseerd zijn 7. Websites van welbepaalde organizaties » chemische societeiten American Chemical Society American Chemical Society Royal Society of Chemistry (UK) Royal Society of Chemistry (UK) Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging (KVCV) Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging (KVCV)

» Departementen van universiteiten » Onderzoeksinstituten en agentschappen die fondsen verschaffen verschaffen Onschatbare bron van informatie voor : - contacten - publicaties - conferenties - beurzen = meer specifieke types van informatiebronnen zoekmachines

Internet : overstelpende hoeveelheid informatie Januari 2000 : grens van 1 miljard pagina’s gepasseerd Zoekmachines : generieke term voor » Onderwerpgidsen (“subject directories”) » Zoekrobots (“search engines”) Onderwerpgidsen Door een redactie op onderwerp geordende verzameling van verwijzingen naar geselecteerde www-pagina’s (“best of the web”)

Gebruiken wanneer je je in een breed onderwerp wil gaan oriënteren Zoekrobot Volautomatische trefwoordenlijst waarmee in principe het hele www kan doorzocht worden Gebruiken wanneer je op zoek bent naar speciefieke informatie over zaken over zaken die je met 1 of meer termen nauwkeurig kunt omschrijven Informatie over een welbepaalde persoon of organizatie Pogen alle www pagina’s in hun systeem onder te brengen en met trefwoorden te omsluiten

= illusie in de praktijk 1998 : meest gebruikte zoekrobots bleken tezamen slechts 40 % van het www te bestrijken Grote delen van het www zijn dus in principe onvindbaar voor de internetgebruiker Zoekrobot met de beste zoekresultaten Northern Light Kwam niet verder dan 16 % = verstandig om altijd meer dan één robot te raadplegen

+ robots zijn vaak verschillend opgebouwd Eenzelfde zoekvraag kan tot sterk verschillende en uiteenlopende resultaten leiden Tips bij het gebruiken van een zoekrobot : » ga na bij iedere zoekrobot hoe je daarin het beste kunt zoeken zoeken kan verschillen van robot tot robot = leer de zoekrobot op de meest efficiënte manier gebruiken

» kies bij je zoekactie zo specifiek mogelijke zoektermen precies krijgen wat je hebben wilt !!! Indien te weinig : verruim voorzichtig je termen Te algemene termen kunnen vaak in te veel en onbruikbaar materiaal resulteren » Verfijn eventueel het zoekproces door zoektermen te gaan combineren met operatoren combineren met operatoren “and” (of +)

“or” “not” (of -) “near” (of ~) Standaardoperator is meestal or Bij een combinatie van twee zoektermen is het dan voldoende als er 1 van beide termen in het document voorkomt “and” : beide termen moeten aanwezig zijn

“not” : term volgend op deze operator mag niet voorkomen “near” : beide termen moeten in elkaars nabijheid staan (vb. “geld near uitgeven”) Met deze laatste drie operatoren : lange lijst van treffers (“hits”) meestal reduceren tot een acceptabel en relevant aantal !!! » Kort een zoekterm af met een asterisk (*) als je op zoek bent naar alle woorden die overeenstemmen met de beginletters van dat woord

» Plaats zoektermen die exact in de door jou aangegeven volgorde moeten voorkomen tussen dubbele aanhalings- tekens vb. “human resources management” Zoekrobots : algemene en bijzondere zoekrobots Bekendste : Altavista Infoseek Google Northern Light

= algemene zoekrobots Ook meer specifieke zoekrobots = wanneer je op zoek bent naar meer specifieke informatie Laatste bijzondere categorie van zoekrobots : “metasearchers” of “metacrawlers” Verschillende zoekrobots kunnen tegelijk bevraagd worden vb. Metacrawler

Geven binnen enkele seconden een compilatie van de zoek- resultaten in de door hen onderzochte zoekrobots Brengen echter slechts een korte tijd door in iedere zoekrobot Halen er dikwijls niet meer dan 10 % van de erin opgeslagen informatie uit !!!

5.3. Praktisch gebruik Belangrijke waarschuwing aangaande het www is hier aan de orde !!! Geen enkel review proces voor het publiceren van documenten op het www !!! » Om het even wie kan om het even welke informatie op een website plaatsen Zonder dat je er een goed idee van kan hebben of de geplaatste informatie gebaseerd is op goed en degelijk onderzoek !!!

Criteria volgens dewelke je een eerste ruwe schatting kunt maken van de kwaliteit van de informatie die je terugvindt op het www !!! 1.Naam van de persoon of organizatie verantwoordelijk voor de site : voor de site : - status van de auteur - doel en aard van de organizatie - commerciële, overheids- of wetenschappelijke site ? 2. Datering van de informatie - Hoe oud is de informatie ?

- Ergens aangegeven wanneer de site voor het laatst is bijgewerkt ? bijgewerkt ? 3. Zorgvuldigheid waarmee de site is opgezet - Geeft de startpagina voldoende aanwijzigingen over de hierboven vermelde vragen ? hierboven vermelde vragen ? - Is de taal waarin de site geschreven is verzorgd en correct ? (spelfouten !!!) (spelfouten !!!) - Werken de hypertext links ? Indien voldoende voldaan aan voorgaande voorwaarden : Opname van de website in aantekeningensysteem

Scheikunde : vele voordelen uit het internet Weergave moleculen en 3-dimensionele figuren + animatie Nadeel : Protocols en formats die nodig zijn om deze geavanceerde chemische figuren weer te geven ontwikkelen en veranderen snel Voorbeeld : Oxford university Department of Chemistry Oxford university Department of ChemistryOxford university Department of Chemistry

Zelfstudie : werk zelf eens door de Internet Chemist Internet ChemistInternet Chemist = tutorial van internet skills voor scheikundigen (University of Oxford)