Gespreksvaardigheden V2 Begeleiden Gespreksvaardigheden V2
Het probleemgesprek Soms praktisch Soms emotioneel Zoals jullie op de kaartjes schreven, kan het lastig zijn als een zorgvrager emotioneel is, graag dood wil of boos wordt. Hoe reageer je hierop als zorgverlener?
Twee modellen Het diagnose/ recept model Het counselingsmodel Heeft iemand hier al eens van gehoord? Wie kan het kort vertellen?
Het diagnose/recept model Je geeft advies om probleem op te lossen Probleemgericht Ongelijkwaardigheid in de relatie De zorgvrager komt bij jou met een probleem. Jij bent de deskundige, de professional, dus jij gaat een ‘oplossing’ bedenken voor het probleem. Je geeft advies om het probleem van de zorgvrager op te lossen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat je de zorgvrager doorverwijst, een recept voorschrijft of een nieuwe afspraak maakt. Hier zie je dat het een ongelijkwaardige relatie is. Jij staat als deskundige als het ware boven de zorgvrager. Jij bent de gene die het opgaat lossen dus de zorgverlener is afhankelijk van jou. Voorbeeld: Huisarts en patiënt in het spreekuur of een verpleegkundige op de poli waarbij een patient een probleem ondervind en de verpleegkundige advies geeft.
Voorbeeld filmpje diagnose/recept model http://www.youtube.com/watch?v=vyhYWVhPOtU Min 1.36 – 2.34 Het is een simpel filmpje, qua gespreksvaardigheden heb je er niet heel veel aan, maar dit gaat er meer om dat je een beeld hebt van de gesprekken volgens dit model. Uit ervaring weet ik dat het diagnose/recept model voor verpleegkundige niet het moeilijkst is, omdat je al het ware een soort van stappenplan bij langs gaat. U heeft last van dit, hiermee sluit je het volgende uit. Dus mijn diagnose is dit. Lastiger is het counseling model, daar gaan we de komende weken ook de nadruk op leggen. Maar om het verschil te ervaren gaan we deze les beide gesprekken oefenen.
Vaardigheden zorgverlener Observeren Vragen stellen Benoemen wat je ziet Dit gaat meer om de feitelijke gegevens boven halen. Je observeert, je stelt vragen en benoemd wat je ziet. Bv, ik zie dat u een wond heeft aan uw hoofd (observeren) Hoe is dit gebeurd? (vragen stellen) Ik zie dat het u pijn doet (benoemen wat je ziet) recept; pijnstillers Er kan bij dit model kans op weerstand zijn vanuit de zorgvrager omdat de zorgvrager niet zelf met een oplossing komt en onbekend is met de gevolgen.
Het counselingsmodel Clientgericht Empathie, aandacht en openheid Zorgvrager is de expert Het gevoel en ervaring van de zorgvrager staat centraal Gaat naast de zorgvrager staan en inleven in het probleem van de zorgvrager. Hoe zou ik me voelen als ik zou vertellen wat de zorgvrager nu verteld? Je zet eigenlijk je theoretische kennis buiten spel en gaat echt in op het gevoel van de zorgvrager
Voorbeeld filmpje http://www.youtube.com/watch?v=D1wWKB9l77A
Vaardigheden zorgverlener Observeren Vragen stellen Benoemen wat je ziet Reflectie van gevoelens spiegelen E-in vragen stellen Stiltes laten vallen De eerste drie komen overeen met het vorige model: Observeren, vragen stellen en benoemen wat je ziet. Dit zijn toch wel de basisaspecten binnen een gesprek. Het counselingmodel gaat nog wat verder. Reflecteren van gevoelens: Reflecteren door: Dit in eigen woorden te doen Dit niet als conclusie te geven, maar vragen te stellen Niet op de inhoud richten maar op het gevoel Niet te lang Het moet passen bij het gevoel van de zorgvrager E-in vragen: Of te wel DOORVRAGEN. Bv. Waar precies kunt u niet tegen?, u zei net dat u het helemaal heeft gehad, waar heeft u het dan mee gehad? Stiltes laten vallen: Hiermee laat de zorgverlener zien dat hij het gezegde echt tot zich door laat dringen, en gaat hij de zorgvrager de tijd om zijn verhaal te vervolgen, aan te vullen, voorbeelden te geven, zijn gevoelens te uiten. In praktijk wordt dit lastig gevonden omdat je als zorgverlener het gevoel kan hebben het gesprek gaande te moeten houden en echt aan het werk te moeten zijn. En omwille van de tijd kan dit ook een lastig punt zijn.
Oefenen Rollenspel Observeer en geef feedback Bedenk twee persoonlijke leerpunten