JM.Meting computerprogramma Handleiding voor het gebruik tezamen met de JM103 JM.Meting Computerprogramma: een snelle en gebruikersvriendelijke manier om transcutaan gemeten bilirubinewaarden te interpreteren aan de hand van de nieuwe landelijke Richtlijn Hyperbilirubinaemie.

Inleiding >50% van alle pasgeborenen wordt geel 2-5% mogelijk ernstige gevolgen kernicterus behandeling: fototherapie en wisseltransfusie methode: - meet het bilirubinegehalte - bepaal of de behandelgrens is overschreden doel: - verlagen hoeveelheid bilirubine - voorkomen kernicterus Kernicterus komt niet veel voor. Kan wel levenslange invaliditeit veroorzaken. M.n. in USA opnieuw in belangstelling.

De normaalwaarden transcutaan bilirubine Maisels nomogrammen Maisels, Pediatr 2006, 117:1169 Normaalwaarden voor TcB postpartum. Gegevens uit USA bij vnl. Caucasische kinderen. In Nederland niet gebruikt.

Voorspelling: de risicozones Bhutani, Pediatr 1999, 103:6 Risico op significante hyperbilirubinemie gebaseerd op TSB vlak voor ontslag Bhutani risicozone >36wk & >2000 gr >35wk & >2500 gr high 39.5% high-im 12.9% low-im 2.2% low 0.0% Voorafkans op de ontwikkeling van ernstige hyperbilirubinemie o.b.v. transcutaan gemeten bilirubine vlak voor ontslag. Risico op heropname i.v.m. ernstige icterus weergegeven. Vooral in Amerika bekend en veel gebruikt.

Nieuwe richtlijn hyperbilirubinemie 2008 Nationale richtlijn: uniforme grenzen voor behandeling - Geldig voor kinderen ≥35 wk zwangerschapsduur - Ingewikkelder: zwa.duur, leeftijd (uren), risicofactoren - Moeilijk te onthouden Risicogroepen en risicofactoren laag ≥ 38wk geen risicofactoren midden ≥38wk + risicofactor(en) of <38wk geen risicofactoren hoog <38 wk + risicofactor(en) Risicofactoren bloedgroepantagonisme (Rhesus, AB0 en andere) G6PD deficiëntie asfyxie: Apgarscore < 5 na 5 min of navelstreng pH < 7.0 lethargie: sufheid, slecht drinken. temperatuurinstabiliteit: koorts >38.5 of ondertemperatuur <36.0 klinische verdenking op sepsis serum albumine < 30 g/l Nieuwe richtlijn onderscheidt drie risicogroepen met ieder hun eigen leeftijdsafhankelijke interventiegrenzen.

Nieuwe grenzen voor fototherapie thuis/kraam NVK NVOG KNOV JGZ NHG NVKC 2008 ≥38 wk -r <38 wk -r ≥38 wk +r <38 wk +r Voorbeeld. De nieuwe fototherapiegrenzen liggen lager dan de oude (FT thuis). Volgens de richtlijn dient ook vaker gecontroleerd te worden. <37.3 wk, geen risicofactoren, 75u na geboorte > FT-grens 262

Richtlijn hyperbilirubinaemie algemene aanbevelingen NVK NVOG KNOV JGZ NHG NVKC 2008 KERN AANBEVELINGEN 1. Bevorder en ondersteun het geven van borstvoeding; zorg bij icterische zuigelingen voor voldoende voeding. 2. Stel zorgprotocollen vast voor het signaleren en evalueren van hyperbilirubinemie. 3. Verwijs alle pasgeborenen die binnen 24 uur na de geboorte zichtbaar icterisch worden direct door naar de kinderarts. 4. Onderken dat het inschatten van de mate van icterus met het oog kan leiden tot fouten, vooral bij kinderen met een donkere huid. 5. Interpreteer de uitslagen van bilirubinebepalingen op basis van leeftijdsspecifieke referentieintervallen, waarbij de leeftijd wordt gegeven in uren. 6. Onderken dat kinderen die geboren worden na een zwangerschapsduur van minder dan 38 weken, in het bijzonder de kinderen die borstvoeding krijgen, een hoger risico hebben om hyperbilirubinemie te ontwikkelen en dus nauwkeuriger geobserveerd en vervolgd dienen te worden. 7. Bepaal bij alle pasgeborenen het risico op ernstige hyperbilirubinemie met behulp van een risicotabel 8. Voorzie ouders van schriftelijke en zo nodig van mondelinge informatie over icterus bij pasgeborenen 9. Waarborg bij iedere pasgeborene adequate controles op icterus 10. Behandel pasgeborenen, indien geïndiceerd, met fototherapie en/of wisseltransfusie 11. Waarborg bij de overdracht van de zorg van de pasgeborene een adequate overdracht van informatie over aanwezige risicofactoren voor hyperbilirubinemie. > > > > De belangrijkste aanbevelingen uit de nieuwe richtlijn. Het computerprogramma kan een aantal taken versnellen, cq eenvoudiger maken.

Kwaliteitsindicatoren hyperbilirubinemie pasgeborene >35 weken (CBO, oktober 2008) 1. Wordt een risicotabel gebruikt voor ontwikkeling hyperbilirubinaemie? 2. Is er zorgprotocol aanwezig voor signaleren/evalueren van hyperbilirubinaemie? 3. Wordt bilirubinebepaling geinterpreteerd obv nieuwe leeftijdsspecifieke intervallen? 4. Is er informatie beschikbaar tbv ouders over icterus bij pasgeborenen? 5. Bij overdracht pasgeborene schriftelijke info over risicofactoren naar eerste lijn? 6. Chartreview of incidentanalyse om oorzaken bili >420 of >510 umol/l op te sporen? 7. Registratie van percentage neonaten met bili >420 of >510 tijdens opname? (NSCK) Er ligt een voorstel voor een nieuwe kwaliteitsindicator van de Inspectie Gezondheidszorg.

FT-grenzen voor kinderen ≤35 weken afhankelijk geboortegewicht En … er is ook een richtlijn voor kinderen met een AM <35 weken (aanvaard door 10 Nederlandse NICU's) Gebaseerd op geboortegewicht (6 categorieen) [dus geen zwangerschapsduur].

Het protocol (en de computer) Meet het bilirubinegehalte bij kinderen die (een beetje) geel zien bij kinderen die met ontslag gaan met de bilimeter vraag lab aan (TSB) minder dan 50 umol/l onder de FT-grens? ja nee vervolg Het computerprogramma incorporeert de richtlijn voor >35 en <35 weken. In dit voorbeeld wordt TSB (serumbilirubine) aangevraagd indien FT-TcB <50 umol/l. TSB blijft de gouden standaard voor de vaststelling noodzaak FT. geef informatie aan ouders/verzorgers geef overdracht voor kraamverzorging TSB>FT behandelen TSB<FT vervolgen met de computer

Het computerprogramma 1 Eerste gebruik van het programma: eenmalig aanpassen aan uw situatie. Ook het criterium om labaanvrage te doen kan exact worden ingesteld. instellingen

Het computerprogramma 2 groen: invullen (overnemen 20) behandelgrens advies loopt dit kind risico? Het computerprogramma JM.Meting. Geeft advies over labaanvraag en wat de FT-grens is. internetlinks overdracht kans op geelzucht is deze waarde nog normaal?

Het computerprogramma 3 Grafische weergave van FT- en WT-grenzen voor dit ene kind, inclusief patientwaarde. Tevens weergave van het ingestelde criterium voor labaanvrage. laat grafiek zien

Het computerprogramma 4 Hiermee bewaar je de gegevens voor latere analyse in een aparte database. bewaar gegevens

Het computerprogramma 5 Je kunt ook een formulier voor ouders/verzorgers printen (keuze uit 7 talen). Bevat de individuele gegevens van dit ene kind. informatie ouders in zeven talen

Het computerprogramma 6 Andere knop: informatieformulier voor de kraamverzorging / verloskundige. Een evt. verhoogde voorafkans op de ontwikkeling van hyperbilirubinaemie wordt vermeld (conform aanbevelingen). Ook worden de interventiegrenzen voor dit ene kind vermeld voor de komende 4-5 dagen. overdracht kraamzorg

Het computerprogramma 7 De al eerder opgeslagen gegevens in de database kunnen opgevraagd worden binnen het hoofdprogramma. overzicht database

Het computerprogramma 8 printmogelijkheden Weergave van de interventiegrenzen voor FT, WT en labaanvrage. Kan uitgeprint worden ten behoeve van protocollenklapper.

Het computerprogramma 9 Functionaliteit van het programma via knoppen of uit het menu op de werkbalk. gebruik van menu’s

Huidige procedure JM.Meting computerprg Vergelijk TcB met FT-grenstabellen/curve tijdrovend, niet nauwkeurig Is deze waarde normaal? onbekend Is deze waarde riskant? onbekend Moet er bloed geprikt worden? ter beoordeling arts Informatiefolder voor verzorgers? niet aanwezig of niet actueel, onpersoonlijk Overdrachtsformulier eerste lijn? niet aanwezig of tijdrovend Richtlijn >100 pag voor kinderen >35 wk curves, geen tabellen beschikbaar Geen overzicht van alle metingen CBO kwaliteitsindicator, nadere analyse Geautomatiseerde vergelijking instantaan, maximale nauwkeurigheid Directe grafische weergave in nomogram geeft een percentielwaarde Directe weergave binnen risicozone signaleert evt risico Direct advies aan verpleegk (verloskundige) (zelfstandig) Informatiefolder voor verzorgers actueel, gepersonaliseerd (Ned-Eng-It-Sp) Overdrachtsformulier eerste lijn actueel, gepersonaliseerd Twee richtlijnen verwerkt >35 wk & <35 wk info beschikbaar, geldig alle kinderen Overzicht van alle metingen uitgebreide database Excel > SPSS gecombineerd onderzoek met andere zh Drie jaar in dagelijkse praktijk getest fool-proof, aangepast behoeften vpl/k.a. flexibel wensen gebruiker Voordelen van het computerprogramma in vergelijking met de huidige procedure.