1 BRUCELLOSE 2012 Sabine Laruelle Federaal minister van Landbouw Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

22 INHOUD Ziekte Historiek Eerste haard 2012 Contactkuddes Toezicht Vrij statuut Financieel aspect Conclusies en prioriteiten

3 I. Ziekte Zoönosen van de wereldwijde distributie veroorzaakt door Brucella abortus Sporadische infecties in West-Europa (vooral in de zuidelijk gelegen landen) Besmettelijke ziekte bij vee Belangrijkste bronnen van infectie: de foetus, water fœtale, genitale afscheidingen tijdens abortus, nieuwgeborenen

4 4

5 In België Gereglementeerde ziekte, meldingsplicht Onderwerp van een officiële bestrijding Moet ook worden gemeld: –Aan Europa –Aan de Wereldorganisatie voor dierengezondheid

6 Besmetting bij de mens Brucellose is een zoönose die wordt overgedragen op mensen (undulant koorts of Maltakoorts) Mensen worden meestal besmet via de huid of het mondslijmvlies, ademhalings-, oog-en spijsvertering, of door de consumptie van verse zuivelproducten, ofwel het manipuleren van de besmette dieren of hun organen

7 II. HISTORIEK 7 Tot 1987: Verschillende haarden (enkele 100den) Maart 2000: Laatste haard 2003: Officieel vrij verklaard dankzij een intensief uitroeiingsprogramma ► Toegang tot internationale markten ► Verhoging van het toezicht 2009: Monitoringprogramma op basis van risico: - Systematische test bij abortus, - Willekeurige test bij aankoop, - Willekeurige test in de veehouderijen zonder melding van abortus - Herhaalde testen bij runderen uit niet-besmette regio’s

8 November 2010 : Een geïsoleerde haard -Gemengde landbouw in de provincie Luik - Haccourt (104 runderen) -Detectie door analyse ten gevolge van abortus -Alle runderen geslacht -Reiniging en desinfectie -Epidemiologisch onderzoek: 137 contactbedrijven, allemaal negatief bevonden -Opvolgen van de boerderijen volgende winter + andere willekeurig gekozen bedrijven (810 bedrijven) -Geen secundiare haard -Test tankmelk op nationaal niveau: alles negatief

9 III. EERSTE HAARD 2012 Werking BBB op hoog genetisch niveau Franc–Warêt, provincie Namen 266 runderen geslacht 23/02/2012: kalven via keizersnede 10 dagen te vroeg (kalf dood) 06/03/2012 : Serologische analyse van de moeder. Positief resultaat en de bacteriële kweek op het kalf ook. Tweede kalving eveneens positief na analyse 07/03/2012 : Verklaring van de haard, organisatie van de bilan en slachting + stalen in het slachthuis. Begin van het epidemiologisch onderzoek ► Hetzelfde profiel als de oorspronkelijke haard van Haccourt in 2010 en in de jaren 90

10 Epidemiologisch onderzoek Vanaf januari 2008 (gegevens ARSIA) : 13 analyses ten gevolge van abortus en negatief getest vee Laatste serologisch onderzoek in 2009 : negatief Goed onderhouden boerderij: Hygiëne+ +

11 Keerpunten - 10/02/2011 : Laatste normale kalving van het rund waarvan de kalving op 23/02/2012 positief was - 25/11/2011 : Laatste abortus waarvan het resultaat negatief was - 23/02/2012 : kalving met een positief resultaat

12 IV. Contactkuddes 3 secundaire haarden ontdekt -1 door rechtstreeks contact via een dier dat de boerderij verliet op 13/01/2012. Haard gemeld in Oost-Vlaanderen op 21/03/ runderen en 189 kalveren geslacht -1 door onrechtstreeks contact: bezoeken. Haard gemeld in Namen op 02/04/ runderen geslacht

13 -1 door onrechtstreeks contact: bezoeken en prijskampen. Haard gemeld in Namen op 02/04/ runderen geslacht + 1 haard gemeld in Frankrijk: rechtstreeks contact via een vleeskoe die de boerderij verliet op 01/03/2012

14 Uit onderzoek is gebleken +/- 502 contactkuddes door 4 haarden : –Nabijheid van weiland –Nabijheid van kuddes –Dieren binnengelaten in de besmette kudde –Dieren die de besmette kudde verlieten (zoals export) –Contact via : dierenartsen, prijskampen en andere (bezoeken, materiaal,…)

15 Genomen maatregelen binnen de contactkuddes? Opschorting van het gezondheidsstatuut en verbod van weidegang Bij aankoop van een rund van een besmet bedrijf: –Voor : weinig risico: 2 analyses met een interval van 6 à 8 weken op alle aangekochte dieren –Na : verhoogd risico: aangekochte dieren worden geslacht en genomen stalen worden getest.

16 In ander geval van contact: –2 bilans met een interval van 6 à 8 weken op de volledige kudde Indien eerste resultaat OK: kudde blijft geïsoleerd maar mag wel terug op de wei behalve de zwangere dieren Kalveren kunnen de kudde verlaten om naar een centrum voor vetmesting te gaan

17 V. Toezicht Algemeen toezicht enz: -Test van alle melkbedrijven (melktank +/-8000) ► wordt vervolgd -Tijdelijke test van alle vrijwillige stalen via het aankoopprotocol van runderen binnen onderzoek van andere ziektes -Aanmoediging van kennisgeving van abortussen (Rappel van de wetgever + belang van het abortusprotocol)

18 VI. Vrije status 2003: België is officieel brucellosevrij verklaard Voorwaarden om het vrije statuut te behouden: -Het vermogen van de lidstaat om de situatie te beheersen: snelle detectie van versmetting, de implementatie van adequate maatregelen, beperken van het aantal secundaire uitbraken, identificatie van het verband tussen de verschillende haarden ; -Beoordeling van de situatie door andere lidstaten tijdens de maandelijkse vergaderingen van PCVD ( Permanent Comite van de Commissie voor de voedselveiligheid en dierengezondheid) ► : evaluatie na 4 haarden: behoud van het vrije statuut

19 Gevolgen bij verlies van het vrije statuut? - Aanzienlijke verhoging van het toezicht op brucellose ► grote financiële impact –Impact op onze export (melk, sperma, vlees en levende dieren) –Achteruitgang algemeen imago ‘sanitaire kwaliteit’

20 VII. Financiële aspecten Tegemoetkomingen voor geslachte runderen door het Sanitair Fonds Het plafond van deze vergoeding voor volwassen runderen: €3000 = Verhoging van 20% van het plafond op op voorstel van de federale regering Analysevergoedingen: -Analyses betaald door het FAVV -1,8 miljoen euro extra voor het FAVV voorzien door de federale regering op

21 VIII. CONCLUSIES & PRIORITEITEN CIJFERS Aantal serologische stalen ARSIA + DGZ: Aantal haarden: 4 Aantal geslachte dieren: 954 (4 haarden) en +/- 45 bedrijven onder toezicht geplaatst (positieve bloedstalen) Aantal kuddes met opgeschort statuut: 502

22 DATA 23/04/2012: –Meerderheid van de kuddes met een verhoogd risico uitgevoerd tijdens eerste reeks bloedproeven –Begin van de tweede bilans (bloed nemen) –Begin van meerdere eerste bilans (laatste resultaten onderzoek) Midden juni: –Einde van de laatste tweede bilans: einde van een periode?

23 Bevindingen –Efficiëntie van het programma van risico- analyse: identificatie van de eerste haard in een vroeg stadium (aangifteplicht + abortusprotocol) –Efficiëntie van de maatregelen: identificatie contactbedrijven, bewegingsbeperking

24 Efficiëntie en voortdurende samenwerking: getroffen landbouwers, dierenartsen, FAVV, Labo’s (CERVA- CODA et DGZ/ARSIA), landbouw- organisatie en het kabinet -Debriefing op het kabinet op 18/04/2012

25 Prioriteiten Epidemiologische onderzoeken en analyses Vinden van de oorzaak van de haard en het versterken van het toezicht afhankelijk van de herkomst van de initiële haard Einde van het incident ► actieplan « Wij gaan niet in slaap vallen alsof er niks gebeurd is! »

26 Bedankt voor uw aandacht Vragen / Antwoorden