Mentaal Kapitaal Inleiding SZW Congres 2012 Leiderschap & Dialoog: fundamenten voor duurzame inzetbaarheid Den Haag, 26 maart 2012 Jan A. Walburg

VERMOGEN VAN NEDERLAND 1900

VERMOGEN VAN NEDERLAND 2012

ONS BREIN IS DE POLDER VAN VANDAAG

VROEGER NU DIJKEN BESCHERMEN ZAAIEN INVESTEREN

NU BESCHERMEN INVESTEREN

aandoeningen bewegingsapparaat hart- en vaatziekten percentage 40 30 20 10 aandoeningen bewegingsapparaat hart- en vaatziekten psychische aandoeningen Bron: RIVM, 2005

MENTAAL VERMOGEN IN DE LEVENSLOOP. Naar Beddington e.a., 2008 Positieve invloed Negatieve invloed Angst Depressie Chronische ziekten Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Sociale uitsluiting Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Druk Weerstaan Sociale betrokkenheid Stress Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende missie Jeugdtrauma Ondersteunende en uitdagende opleiding Vroege Stress Verspilling van mentale vermogens Goede opvoeding Vroege ervaring Mentaal Vermogen Tabak Slechte voeding Alcohol/Drugs Cognitieve weerbaarheid en vaardigheiden Zelfvertrouwen Opleiding Sociale omgeving Foetale invloeden Vroege ontwikkeling Leer- vermogen Cognitieve reserve Genetisch uitrusting Prenataal Vroege jeugd (0-4) Kind (5-12) Adolescent Volwassen School Werk Pensioen Levensloop 9

milde psychische stoornis 4,1% ernstige psychische stoornis 12,2% milde psychische stoornis 14% Burn out 12% uitgeput zeer vermoeid 29% Bron: Nemesis, Trimbos, CBS

Bron: OECD, 2010

Kosten psychische problemen IN MILJOENEN

meer spanning op het werk meer psychische problemen meer onzekerheid over werk meer reorganisaties meer absenteïsme meer presenteïsme minder productiviteit minder erkenning minder waardering minder maatschappelijke participatie kans op ontslag 50 % minder kans op werk 30 % meer psychische problemen zonder werk Bron: OECD, 2010

Deze muziek componeerde Rachmaninov Na een lange depressie

Hemmingway Zwaar depressief

Vincent van Gogh Depressief Zenuw inzinkingen

Beethoven Bipolaire stoornis

Abraham Lincoln Depressief

Najib Amhali Depressie

Virginia Woolf Bipolaire stoornis

Michael Phelps ADHD

Simon Vestdijk Ernstig depressief

Hergé Chronische depressie

Tchaikovski Depressief

AANPAK PSYCHISCHE STOORNISSEN: VOORKOMEN, BEGELEIDEN, BEHANDELEN Versterken veerkracht hoge risicogroepen en mensen zonder werk Algemene interventies gericht op psychische en sociale vaardigheden Behandeling werkt Meer aandacht voor return to work in ggz en eerste lijn Case management Supported employment E-mental health interventies

Vroege signalering Snelle interventie Voorkomt €400 Zorgkosten € 1800 Productiekosten

NU BESCHERMEN INVESTEREN

MENTAAL VERMOGEN IN DE LEVENSLOOP. Naar Beddington e.a., 2008 Positieve invloed Negatieve invloed Angst Depressie Chronische ziekten Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Sociale uitsluiting Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Druk Weerstaan Sociale betrokkenheid Stress Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende missie Jeugdtrauma Ondersteunende en uitdagende opleiding Vroege Stress Verspilling van mentale vermogens Goede opvoeding Vroege ervaring Mentaal Vermogen Tabak Slechte voeding Alcohol/Drugs Cognitieve weerbaarheid en vaardigheiden Zelfvertrouwen Opleiding Sociale omgeving Foetale invloeden Vroege ontwikkeling Leer- vermogen Cognitieve reserve Genetisch uitrusting Prenataal Vroege jeugd (0-4) Kind (5-12) Adolescent Volwassen School Werk Pensioen Levensloop 30

Betrokkenheid wereldwijd Bron: Gallup, 2010

Voor hoeveel dagen heeft tijdens de laatste 30 dagen een slechte gezondheid u ervan weerhouden uw normale activiteiten uit te voeren? Bron: Gallup, 2010

Medewerkersbetrokkenheid en kritische zakelijke resultaten Verschil tussen de boven- en onderkant kwartiel prestaties Bron: Gallup, 2010

Jaarlijkse kosten per persoon: verloren productiviteit als gevolg van ziektedagen Algehele welzijn finder score (kosten op basis van 200 dollar per dag ziek) Bron: Gallup, 2010

De interactie tussen medewerker en klant betrokkenheid HOOG 1.7 3.4 1 Klanten- betrokkenheid LAAG Medewerkersbetrokkenheid HOOG Fleming et al, 2005

De interactie tussen medewerker en klant betrokkenheid HOOG 1.7 3.4 1 Klanten- betrokkenheid LAAG Medewerkersbetrokkenheid HOOG Fleming et al, 2005

Betrokkenheid in enkele landen WEL NIET ACTIEF NIET VS 28% 54% 18% NEDERLAND 17% 73% 10% DUITSLAND 11% 66% 23% CHINA 2% 67% 31% Bron: Gallup, 2010

Mate van bevlogenheid voor het werk, naar leeftijd (TNO Arbeidssituatie Survey; n=4000) Bron: TNO, 2006

Relatie leeftijd – productiviteit Finland log TFP Gemiddelde leeftijd Bron: Van Ours, 2011

Relatie leeftijd – productiviteit Finland log TFP 2010 1990 Gemiddelde leeftijd Bron: Van Ours, 2011

Werkgerelateerde mythes Hoger ziekteverzuim Minder productief Kennisachterstand Laag rendement bedrijfsscholing Willen snel stoppen, kijken uit naar pensioen Zijn duurder

Werkgerelateerde mythes Hoger ziekteverzuim Duurbelasting Minder productief Afhankelijk van investering Kennisachterstand Laag rendement bedrijfsscholing Integendeel Willen snel stoppen, kijken uit naar pensioen Zijn duurder Juist

Investeren in mentaal vermogen Ruimte voor eigen inrichting van het werk Ruimte voor het ontwikkelen en benutten van persoonlijke vaardigheden en talenten Maatschappelijk aansprekende missie Werken met anderen die aan hun werk zijn toegewijd en die elkaar positief stimuleren Een ruimtegevende stijl van leiderschap met persoonlijke aandacht van leidinggevenden

Gelukkige werknemers 31% MEER PRODUCTIEF 37% MEER VERKOPEN 3 KEER ZO CREATIEF Bron: Achor, Harvard Business Review, 2012

Winst van betrokkenheid 6 Miljard Per 100 werkenden 769.000 Bron: Nijnenrode/Achmea, 2012

MENTAAL VERMOGEN IN DE LEVENSLOOP. Naar Beddington e.a., 2008 Positieve invloed Negatieve invloed Angst Depressie Chronische ziekten Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Sociale uitsluiting Optimisme Missie Bewust leven Sociaal actief Gezonde leefstijl Geluk delen Druk Weerstaan Sociale betrokkenheid Stress Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende missie Jeugdtrauma Ondersteunende en uitdagende opleiding Vroege Stress Verspilling van mentale vermogens Goede opvoeding Vroege ervaring Mentaal Vermogen Tabak Slechte voeding Alcohol/Drugs Cognitieve weerbaarheid en vaardigheiden Zelfvertrouwen Opleiding Sociale omgeving Foetale invloeden Vroege ontwikkeling Leer- vermogen Cognitieve reserve Genetisch uitrusting Prenataal Vroege jeugd (0-4) Kind (5-12) Adolescent Volwassen School Werk Pensioen Levensloop 46

Geef ze verantwoordelijkheid Benut hun sterke punten Zorg voor maatschappelijke visie Geef ze de ruimte

Onze uitdaging: beschermen van en investeren in het mentaal vermogen van Nederland.

Jan A. Walburg jwalburg@trimbos.nl Veel Succes! Jan A. Walburg jwalburg@trimbos.nl