Verslavingsproblematiek Excessief middelengebruik Dr. G.M. Schippers Sien Huyghe 1BaOA2

Inleiding Televisie kijken, sporten, roken en gokken zijn slechts een kleine greep uit de reeks van gewoontegedragingen die zich in hun extreme vormen schijnbaar gemakkelijk laten onderbrengen bij de term ‘verslaving’.

Afhankelijkheid Men spreekt van afhankelijkheid als het over excessief middelengebruik gaat. Bij afhankelijkheid heb je volgende verschijnselen: Het optreden van tolerantie, de behoefte om de hoeveelheid van de stof sterk te vergroten; onthoudingsverschijnselen; langer gebruik dan voorgenomen; hevig verlang naar het middel; veel tijd en energie spenderen om aan de stof te komen opgeven of verwaarlozen van sociaal netwerk.

Schattingen van middelengebruik stof/ middel Geschat aantal gebruikers per jaar Gemiddeld gebruik % vrouw % afhankelijkheid bron alcohol 10,2 milj. 2,5 glas per dag 46% 8 à 10 % Ministerie van WVC Tabak/ nicotine 4,2 milj. 21 sigaretten per dag 47% onbekend stivoro benzodiazepinen 1,5 milj. 60% Tot 50% Zitman Soft drugs 550.000 33% 2 Ouwehand, Ruwaard & Kramers Hard drugs 24.000 20% 89 Ouwehand

Psychiatrische comorbiditeit Het verband tussen middelengebruik en psychopathologie is moeilijk te ontrafelen: stoornissen kunnen al voor de afhankelijkheid aanwezig zijn, maar kunnen er ook het gevolg van zijn en na het staken van het gebruik verdwijnen. Het meest voorkomend zijn de angststoornis, de depressieve stoornis en de persoonlijkheidsstoornis.

De verslavingszorg De taken van de verslavingzorg bestaan uit: Begeleiden; Behandelen; Preventie; Verpleging; Verzorging; Bescherming. De laatste jaren ontstaat in toenemende mate belangstelling voor de rol die de huisarts kan spelen bij interventie bij tabaks- en alcoholproblematiek.

Diagnostiek De indicatieprocedure bestaat uit 3 fasen: - De aanmeldings- en intakegesprekken; bespreking in het behandelteam waarin probleemanalyse en matching worden besproken; Het adviesgesprek met de cliënt. Er is vaak een motivatieprobleem: de cliënt twijfelt vaak over verandering van het probleemgedrag en benadrukt de positieve effecten van het gedrag.

Behandeling Ambulante behandeling Intramurale behandeling Belangrijke kenmerken bij een klinische behandeling: - aanpak is gericht op groepen; - alle aspecten van verslaving worden behandeld; - de autonomie neemt tijdens de behandeling toe.

Vooruitzichten Samengevat zien we dat in wetenschappelijk onderzoek de nadruk komt te liggen op deelverschijnselen, zoals tolerantie en ontwenning.