4. OVERHEIDSINGRIJPEN Inleiding: Waarom overheidstussenkomst ? 1. Prijsregulering 2. Hoeveelheidsregulering 3. Indirecte belastingen en subsidies

WAAROM OVERHEIDSTUSSENKOMST ? Overheid is ontevreden over de evenwichtsprijs op de markt: p* te hoog p* te laag Overheid is ontevreden over de verhandelde hoeveelheid in de markt: q* te hoog q* te laag

4.1 PRIJSREGULERING Maximumprijs Minimumprijs Waarom ? Voorbeeld Opmerkingen Minimumprijs

4.2 HOEVEELHEIDSREGULERING Minimumhoeveelheid Waarom ? Voorbeeld Maximumhoeveelheid (quota)

(NIET)-MARKTCONFORM ? Niet-marktconform overheidsingrijpen: geen vrije prijsvorming meer in de markt vervelende neveneffecten vereisen de inzet van extra overheidsmiddelen Marktconform overheidsingrijpen: vrije prijsvorming blijft gehandhaafd geen vervelende neveneffecten

4.3 SUBSIDIES a. Belastingen & subsidies: inleiding b. Uitgewerkt voorbeeld Subsidie uitbetaald aan de producenten Subsidie uitbetaald aan de consumenten c. Equivalentie van uitbetaling d. Wie heeft subsidievoordeel ?

EFFECT BELASTINGEN/SUBSIDIES Belastingen of subsidies drijven een wig tussen wat de producent ontvangt (PP) en wat de consument betaalt (PC) Is van belang want: qV = f (PC) qA = g (PP) Vóór belasting : P0 = PC0 = PP0 Na belasting : PC1  PP1

OVERZICHT FORMULES Belasting opgelegd aan producent: PP = PC – t en PC is evenwichtsprijs Belasting opgelegd aan consument: PC = PP + t en PP is evenwichtsprijs Subsidie toegekend aan producent: PP = PC + s en PC is evenwichtsprijs Subsidie toegekend aan consument: PC = PP - s en PP is evenwichtsprijs

Voorbeeld: Markt van opera en musicals Vragen: 1. Wat is de nieuwe evenwichtsprijs ? 2. Wie heeft een financieel belang bij dergelijke subsidie ? 3. Hoeveel kost het de overheid ? Algemene analyse: grafisch en algebraïsch ;

gedeeltelijk consument o.v.v. prijsverlaging: voordeel subsidie Geval 1: Subsidie aan producenten Geval 2: Subsidie aan consumenten (cf. V-curve) (cf. A-curve) gedeeltelijk consument o.v.v. prijsverlaging: voordeel subsidie idem gedeeltelijk producent o.v.v. prijsverhoging: uitgaven schatkist idem

Samenvatting : subsidievoordeel en elasticiteit van de vraag Elasticiteit v.d. vraag perfect prijsinelastisch perfect prijselastisch Doel Prijsvoordeel consument producent niet bereikt volledig = 0 max. bereikt = 0 volledig bereikt gedeeltelijk

Samenvatting : subsidievoordeel en elasticiteit van het aanbod Elasticiteit v.h. aanbod perfect prijselastisch perfect prijsinelastisch Doel Prijsvoordeel consument producent max. bereikt volledig = 0 niet bereikt = 0 volledig bereikt gedeeltelijk

CONCLUSIE SUBSIDIEVOORDEEL “Hoe prijsinelastischer een marktzijde in het oorspronkelijke evenwicht, hoe groter het subsidievoordeel voor die marktpartij (en omgekeerd) ” CONCLUSIE BELASTINGNADEEL “Hoe prijsinelastischer een marktzijde in het oorspronkelijke evenwicht, hoe groter het belastingnadeel voor die marktpartij (en omgekeerd) ”