Het pensioenpakket Het totale pensioenpakket van rustgepensioneerde werknemers en koppels Prof. Dr. Jos Berghman Pensioencolloquium 13 oktober 2009

Onderzoeksopzet  Evaluatie van de toereikendheid van de pensioeninkomens in België  Zowel op individueel als op koppelniveau  Samenstelling en hoogte van het totale pensioenpakket: rol eerste en tweede pijler, verschillen naar leefsituatie, verschillen in bijdrage tussen beide partners,…

Data  Administratieve data uit Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming (2006)  Koppeling van: Pensioenkadaster (pensioengegevens) Rijksregister (gezinssamenstelling)  Populatie: Alle Belgische gepensioneerden < rustgepensioneerden < rustgepensioneerde werknemers Alleenstaanden en gepensioneerden in koppelverband

Overzicht resultaten I.Samenstelling van het totale pensioenpakket 1.Het wettelijk pensioeninkomen 2.Het aanvullend pensioeninkomen 3.Relatieve belang in het totaal pensioeninkomen II.Hoogte van het totale pensioeninkomen Evaluatie naar leefsituatie

I.Samenstelling van het totale pensioenpakket

1. Het wettelijk pensioeninkomen Verdeling naar soort rustpensioen

Verdeling van de gepensioneerden naar leefsituatie, geslacht en soort pensioen, percentages, 2006 AlleenstaandIn koppelverbandTotaal MannenVrouwenMannenVrouwen Alle gepensioneerden Alle rustgepensioneerden Rustgepensioneerde werknemers

Hoogte van het wettelijk pensioeninkomen, naar geslacht en pensioenstelsel, voor rustgepensioneerden, 2006

Inkomensverdeling voor alleenstaande rustgepensioneerde werknemers, naar geslacht, wettelijk pensioeninkomen

Inkomensverdeling voor rustgepensioneerde werknemers die in koppelverband leven, naar geslacht, wettelijk pensioeninkomen

2. Het aanvullend pensioeninkomen Toegang tot de tweede pijler: Mattheüseffect Geslacht AlleenstaandIn koppelverbandTotaal %N% Man Vrouw Totaal

Toegang tot de tweede pijler naar hoogte van het eerstepijlerpensioen, rustgepensioneerde (RP) werknemers

3. Het relatieve belang van de pijlers: Lucas-effect Aandeel van het eerste en tweede pijlerpensioen, alleenstaande RP werknemers

Aandeel van het eerste en tweede pijlerpensioen, RP werknemers die in koppelverband leven

Samenstelling van het totale pensioen Koppels met min. één RP WN: aandeel per pijler en per partner

II.Hoogte van het totale pensioenpakket Marcuseffect

Hoogte van het totale pensioeninkomen Alleenstaande rustgepensioneerde werknemers

Hoogte van het totale pensioeninkomen Koppels met minstens één rustpensioen voor werknemers

Hoogte van het totale pensioeninkomen Vergelijking tussen alleenstaanden en koppels LeefsituatieN Pensioen op koppelniveau Equivalent pensioeninkomen Zonder schaalvoordelen Met schaalvoordelen Alleenstaanden Mannen Vrouwen Koppelniveau Gezinspensioen Alleenstaandenpensioen+ Alleenstaandenpensioen Alleenstaandenpensioen

Hoogte van het totale pensioeninkomen Cumulatieve verdeling naar leefsituatie, met schaalvoordelen

Conclusie  Onze pensioenen zijn loopbaangekoppeld. Dit geeft nog steeds grote verschillen tussen mannen en vrouwen.  Er zijn veel kleine pensioenen maar beeld verbetert in koppelcontext  Toch nog veel kleine pensioenpaketten, vooral bij: Alleenstaande vrouwen Koppels met slechts 1 pensioen (1 alleenstaandenpensioen/1 gezinspensioen)  Inzetten op 2 pensioenhuishoudens – 2 pensioenen alleenstaanden

Conclusie  1 e pijlerstelsels verschillen sterk m.b.t. 2 e pijler 2 e pijler: ›zichtbaar bij werknemers ›niet terzake bij statutaire ambtenaren (en onbestaand bij contractuelen) ›Niet gekend bij zelfstandigen  2 e pijler – dekt slechts deel (Mattheüs) - vaak erg laag (Lucas)

Conclusie  Waar zitten de kwetsbare groepen? IGO-trekkers  De onderkant van de pensioenbescherming Vrouwen  De pensioenbescherming van vrouwen: diversiteit troef