LESA Incontinentie voor urine Cornill Blauw KNGF Regiomedewerker Noord-Nederland

Wat is een LESA? Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Samenwerkingsafspraak tussen huisartsen en een andere eerstelijns beroepsgroep Afgeleid richtlijndocument met globale aanbevelingen voor samenwerking Suggesties voor werkafspraken in de regio – De Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA) Incontinentie voor urine is het resultaat van overleg tussen huisartsen en fysiotherapeuten over (gedeelde) zorg aan patiënten met urine-incontinentie. – In de LESA worden de taken beschreven die behoren tot het specifieke werkgebied van huisartsen en fysiotherapeuten en die behoren tot het gezamenlijke werkgebied. Daarnaast wordt aangegeven op welke momenten afstemming en/of samenwerking nodig is. – De in deze LESA beoogde doelgroep van fysiotherapeuten zijn geregistreerde bekkenfysiotherapeuten en fysiotherapeuten met extra scholing op het gebied van bekkenbodemproblematiek. – De huisarts kan de behandeling zelf starten of de patiënt voor oefentherapie naar de fysiotherapeut verwijzen. – In het kader van directe toegankelijkheid fysiotherapie (DTF) delen de werkgroepsleden het standpunt dat het proces van fysiotherapeutische diagnose en behandeling bij patiënten met klachten van urine-incontinentie niet van start kan gaan voordat er contact is geweest met de huisarts. Andere, niet door de fysiotherapeut te beïnvloeden oorzaken zoals urineweginfecties moeten eerst worden uitgesloten. – Deze LESA geeft aandachtspunten die het overleg op lokaal of regionaal niveau kunnen structureren en op basis waarvan huisartsen en fysiotherapeuten in regionaal verband werkafspraken kunnen maken. LESA is bedoeld als handreiking voor nadere invulling op grond van de regionale situatie. • • 2

Waarom een LESA? Doel: regionaal in gesprek met elkaar komen en concrete werkafspraken maken Aanzet tot implementatie is daarbij nodig Resultaat: goede samenwerking en betere zorg voor de patiënt Voor wie doen wij het allemaal? Waarom standaarden? Van en voor huisartsen, en van en voor oefentherapeuten. Maar de belangrijkste insteek bij samenwerken en afstemmen is toch betere zorg voor de patiënt. De Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA) Incontinentie voor urine is het resultaat van overleg tussen huisartsen en fysiotherapeuten over (gedeelde) zorg aan patiënten met urine-incontinentie. – In de LESA worden de taken beschreven die behoren tot het specifieke werkgebied van huisartsen en fysiotherapeuten en die behoren tot het gezamenlijke werkgebied. Daarnaast wordt aangegeven op welke momenten afstemming en/of samenwerking nodig is. – De in deze LESA beoogde doelgroep van fysiotherapeuten zijn geregistreerde bekkenfysiotherapeuten en fysiotherapeuten met extra scholing op het gebied van bekkenbodemproblematiek. – De huisarts kan de behandeling zelf starten of de patiënt voor oefentherapie naar de fysiotherapeut verwijzen. – In het kader van directe toegankelijkheid fysiotherapie (DTF) delen de werkgroepsleden het standpunt dat het proces van fysiotherapeutische diagnose en behandeling bij patiënten met klachten van urine-incontinentie niet van start kan gaan voordat er contact is geweest met de huisarts. Andere, niet door de fysiotherapeut te beïnvloeden oorzaken zoals urineweginfecties moeten eerst worden uitgesloten. – Deze LESA geeft aandachtspunten die het overleg op lokaal of regionaal niveau kunnen structureren en op basis waarvan huisartsen en fysiotherapeuten in regionaal verband werkafspraken kunnen maken. LESA is bedoeld als handreiking voor nadere invulling op grond van de regionale situatie. • • 3

Ontwikkeling LESA Incontinentie voor urine Huisartsen en fysiotherapeuten Afgeleid van NHG-Standaard en KNGF Richtlijn Inhoud: - Kernpunten - Inleiding en achtergrond (raakvlakken en verschillen zorg) - Uitgangspunten huisarts - Uitgangspunten fysiotherapeut - Voorlichting en therapie - Indicaties voor verwijzing, afstemming en gedeelde zorg - Aandachtspunten voor bespreking in de regio De LESA Incontinentie voor urine is het resultaat van overleg tussen huisartsen en fysiotherapeuten over (gedeelde) zorg aan patiënten met urine-incontinentie. De inhoud is afgeleid van de NHG Standaard en de KNGF Richtlijn. Elke LESA bestaat qua inhoud uit de volgende aspecten: Kernpunten, Inleiding en achtergrond (raakvlakken en verschillen zorg), Uitgangspunten huisarts, Uitgangspunten fysiotherapeut, Voorlichting en therapie, Indicaties voor verwijzing, afstemming en gedeelde zorg, Aandachtspunten voor bespreking in de regio. In de LESA worden de taken beschreven die behoren tot het specifieke werkgebied van huisartsen en fysiotherapeuten en die behoren tot het gezamenlijke werkgebied. Daarnaast wordt aangegeven op welke momenten afstemming en/of samenwerking nodig is. • • 4

Inhoud LESA Incontinentie voor urine Stress-, Urgency- en gemengde incontinentie Oefentherapie door huisarts of fysiotherapeut Wanneer verwijzen naar fysiotherapeut Rol gespecialiseerde fysiotherapeut DTF en incontinentie voor urine Aandachtspunten voor bespreking in de regio FT: De in deze LESA beoogde doelgroep van fysiotherapeuten zijn geregistreerde bekkenfysiotherapeuten en fysiotherapeuten met extra scholing op het gebied van bekkenbodemproblematiek. DTF: het proces van fysiotherapeutische diagnose en behandeling bij patiënten met klachten van urine-incontinentie niet van start kan gaan voordat er contact is geweest met de huisarts. Andere, niet door de fysiotherapeut te beïnvloeden oorzaken zoals urineweginfecties moeten eerst worden uitgesloten. • • 5

Aandachtspunten voor bespreking in de regio Inventarisatie geregistreerde bekkenfysiotherapeuten, fysio- en oefentherapeuten met aandachtsgebied bekken Welke competenties? Wanneer verwijzen naar welke fysio/oefentherapeut? Afstemming met betrekking tot inwendig onderzoek en behandelen Wederzijdse patiënteninformatie overdracht (hoe, door wie, wanneer?) Afstemming met betrekking tot DTF • • 6

Implementatie Provincie Friesland Initiatief: RGF Het Noorden Projectcoördinatie: ROS Friesland (samen met RGF) Samenwerking: FHV, Zorgbelang Fryslan, VvOCM, KNOV-kring Activiteiten: - Bijeenkomst participanten - Werving deelnemers - Bijeenkomsten werkgroep - Focusgroep (inventarisatie patiëntervaringen) - Minisymposium - Implementatie en borging in subregio’s Dan nu het gedeelte waarom we vandaag met zijn allen bij elkaar zitten. Hoe kunnen we de LESA Incontinentie voor urine in Friesland implementeren? In 2008 heeft RGF Het Noorden het initiatief genomen voor de implementatie van de LESA in Friesland. De coördinatie van het project lag bij ROS Friesland. In dit project is samengewerkt met de FHV, Zorgbelang Fryslan, de VvOCM en de KNOV. Eerdere pilots hadden laten zien dat er geen samenwerking met oefentherapeuten met aandachtsgebied bekken en verloskundigen was nagestreefd in de regio. In de werkgroep zaten dan ook vertegenwoordigers van alle koepels / specialistenverenigingen: HA, geregistreerd bekkenFT, FT met aandachtsgebied bekken, oefentherapeut en een verloskundige. • • 7

Doelen implementatie afstemmen van diagnostiek en behandeling door huisartsen, (bekken)fysiotherapeuten, oefentherapeuten en verloskundigen bij patiënten met urine-incontinentie; verhogen van de kennis van zorgverleners t.a.v. patiëntervaringen met de behandeling van bekkenproblematiek; verbeteren van de patiënteninformatie over de behandelmogelijkheden van urine-incontinentie ontwikkelen van een sociale kaart waar (bekken)fysiotherapeuten en oefentherapeuten met aandachtsgebied bekkenproblematiek gevestigd zijn het afstemmen van diagnostiek en behandeling door huisartsen, (bekken)fysiotherapeuten, oefentherapeuten en verloskundigen bij patiënten met urine-incontinentie. Het blijkt dat zorgverleners weinig van elkaars expertise weten op dit gebied. Daardoor komen ze moeilijk tot afstemming over verwijzing, diagnostiek en behandeling. • • 8

Werkgroep resultaten Afspraken: Stroomdiagram verwijzing, DTF/DTO, inwendig onderzoek/behandeling, terugrapportage, voorlichting Stroomdiagram Sociale kaart met overzicht bekkenfysiotherapeuten en fysio/oefentherapeuten met aandachtsgebied bekken in Friesland • • 9

• • 10