Conseil supérieur de l'emploi Verslag 2010 Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Rapport 2010 Jan SMETS Ondervoorzitter Vice-président 25 juin / juni 2010

2 I. Evolutions récentes et indicateurs structurels du marché du travail Evolutions récentes Indicateurs structurels Recommandations

3 Recent verloop van de activiteit en de werkgelegenheid (voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde kwartaalgegevens, veranderingspercentages op jaarbasis) Bron: INR.

Conjonctuurenquêtes bij de ondernemingen: geaggregeerde werkgelegenheidsvooruitzichten (gewogen gemiddelde van de saldi van de antwoorden, seizoengezuiverde gegevens) 4 Bron: NBB.

Geharmoniseerde werkloosheidsgraad in de EU en in België (15 jaar en ouder, procenten van de beroepsbevolking, seizoengezuiverde gegevens) 5

Aanbod van en vraag naar arbeid r2011r Geharmoniseerde activiteitsgraad³67,1 66,967,067,1 Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad 3 62,062,461,661,160,8 p.m.Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad (EU 2020) 4 67,768,067,166,666,3 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad 5 7,57,08,08,38,8 Bronnen: ADSEI, INR, RVA, NBB. 1 Verschil tussen het vierde kwartaal van het bewuste jaar en het vierde kwartaal van het voorgaande jaar. 2 Landbouw, industrie, bouwnijverheid, handel en horeca, vervoer en communicatie, financiële diensten, vastgoed en diensten aan ondernemingen, met uitzondering van dienstenchequebanen. 3 Procenten van de bevolking op arbeidsleeftijd (15-64 jaar). 4 Procenten van de bevolking op arbeidsleeftijd (20-64 jaar). 5 Procenten van de beroepsbevolking (15-64 jaar) r2011r Beroepsbevolking+19,0+56,7+34,1+25,0+36,3 Totale werkgelegenheid+72,1+82,5-16,4-14,6-1,3 p.m.Verandering in de loop van het jaar 1 +80,9+64,2-38,5-12,9+8,2 Loontrekkenden in conjunctuurgevoelige bedrijfstakken 2 +49,0+48,7-44,7-35,2-23,1 Niet-werkende werkzoekenden-53,1-25,7+50,4+39,6+37,6 p.m.Verandering in de loop van het jaar 1 -49,8-4,9+59,6+42,7+24,5 Jaar-op-jaarveranderingen in duizenden personen, voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens Procenten, niet voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens

7 Werkgelegenheidsgraad in België and in de EU (in procenten van de bevolking van 20 tot 64 jaar) Bron: EC.

8 Werkgelegenheidsgraad bij kansengroepen (procenten van de overeenstemmende bevolking op arbeidsleeftijd) EU27 = 46,2

Initiële vorming 9 Bronnen: ADSEI, EC. 1 Procenten van de bevolking tussen 18 en 24 jaar. 3 Jaar Procenten van de bevollking tussen 20 en 24 jaar. 4 Lissabon 2010 en EU Lissabon Jongeren die voortijdig de school verlaten 1 Jongeren met een diploma hoger secundair onderwijs Bruxelles20,715,675,474,8 Flandre11,68,683,787,4 Wallonie15,013,878,779,5 Belgique13,811,181,283,3 UE17,614,9 3 76,978,5 3 Objectif UE10,0 4 85,0 5

10 Bron: EC. (1) data van Permanente vorming (Volwassen bevolking tussen 25 en 64 jaar die tijdens de referentiemaand deelgenomen heeft aan een opleiding of onderwijs, in procenten van de overeenstemmende bevolking, 2008) EU15 : 10,9 Lissabon-doelstelling = 12,5

11 Aanbevelingen  inspelen op internationaal herstel door concurrentiekracht te vrijwaren : innovatie, opleiding,... ten bate van banencreërende groei, gematigde loonontwikkeling  vermijden dat conjuncturele werkloosheid structureel wordt opvolgings- en activeringsbeleid aanpassen met bijzondere aandacht voor diegenen die het verst van de arbeidsmarkt staan tijdelijke werkloosheid "activeren" (opleidingsplicht)  na de crisis meer dan ooit, naast begrotingsstrategie (terugkeer naar evenwicht) groei- en werkgelegenheidsstrategie uitstippelen (cf. EU 2020), o.m. gericht op hogere werkgelegenheidsgraad arbeidsaanbod kwalitatief verbeteren : ongekwalificeerde schooluitstroom beperken, meer life long learning arbeidsaanbod kwantitatief versterken, met bijzondere aandacht voor kansengroepen : jongeren, ouderen, niet-Europese allochtonen...

12 II. Les emplois verts Contexte Définition des emplois verts Mutation industrielle et transition vers une économie verte Formation et compétences Recommandations

13 Objectifs du Paquet Énergie-climat de l’UE et situation des États membres Source: CE. 1 Indices exprimés par rapport à l’année de référence=100 (l’année de référence peut varier selon les GES et les pays); données en équivalent CO 2 ; Malte et Chypre n’ont pas reçu d’objectif individuel dans le cadre du Protocole de Kyoto. 2 Consommation intérieure brute d’énergie divisée par le PIB en volume; kilogrammes équivalent pétrole par 1000 euros. 3 Pourcentages; données non disponibles pour Malte. 4 Pourcentages; données non disponibles pour Malte et l’Estonie.

14 Estimations du nombre d'emplois verts Concept large: approche par le contenu des emplois Plus de 26 millions d'emplois verts directs dans le monde (PNUE, 2008) 5 millions d'emplois verts directs et indirects dans l'UE (WWF, 2009) Concept restreint: approche par l'activité dans laquelle l'emploi est exercé. Emplois dans l'industrie de l'environnement (en milliers d'ETP) Ecotec (2002) E&Y (2006) GHK (2007) Ecorys (2009) Zone géographiqueUE15UE25UE27 Année de référence Emplois directs p.m. emplois directs en p.c. de l'emploi total 1,41,31,51,61,7 Emplois indirects n.d. Sources: Ecorys, Ecotec, Ernst & Young, GHK.

Évolution de l'emploi dans l'industrie de l'environnement entre 1995 et 2005 en Belgique 15 Sources: Janssen et Vandille (2009), Sissoko et Van den Cruyce (2009).

16 Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in België en in de EU (procenten bbp) Bron: EC. (1)Gegevens m.b.t voor Griekenland en de geweste n.

Innovation en Belgique et dans l'UE en 2008: le Summary Innovation Index de l’European Innovation Scoreboard (indices entre 0 et 1) 17 Bron: EC.

Entrepreneuriat en Belgique et dans l'UE15 1 en : nombre de nouvelles entreprises créées 18 Source: Banque mondiale. 1Données non disponibles pour la Grèce. 2Dernière année pour laquelle des données sont disponibles pour un nombre suffisant d'États membres de l'UE15.

19 Productie van hernieuwbare energie in België (GWh) Bron: EC.

Afvalverwerking 1 in Belgiëen de EU in 2006 (procenten van het totaal) 20 Source: CE. 1 Données non disponibles pour le Luxembourg, la Pologne et la République tchèque. Les moyennes de l'UE15 et de l'UE ont été calculées en faisant abstraction de ces pays..

21 Vergelijking met de introductie van ICT  Gelijkenissen o grote uitdaging én grote mogelijkheden voor economische activiteit o impact op het professionele en het privé-leven o niet-homogeen verspreidingstempo zonder "eindpunt" o impact op werkgelegenheid moeilijk in te schatten o bepaalde jobs verdwijnen, nieuwe functies ontstaan, maar vooral veranderingen van taakinhoud (belang van onderwijs en opleiding) o telewerk  Verschillen o reden waarom deze veranderingen plaatsvinden: ICT: bij de individuele economische acteurs groene economie: vanuit noodzaak op wereldvlak o grotere tussenkomst van de overheid in de groene economie o fundamentele veranderingen verwacht pour un nombre plus limité d'activités

Ventilation de l'emploi dans les secteurs verts en fonction du niveau d'éducation, en moyenne dans cinq pays de l'UE 1, en 2000 (pourcentages du total correspondant) 22 Source: OCDE. 1 Autriche, Allemagne, Pays-Bas, Espagne, Suède.

Vraag naar en aanbod van competenties in 2010 en 2020, in België en in de EU (totale werkgelegenheid en totale beroepsbevolking van 15 jaar en ouder, in duizenden personen) 23 Source: CEDEFOP..

Afstudeerden in de wetenschappen en technologiën, 2007 (in procenten van de pas afgestudeerden bij de bevolking van 20 tot 29 jaar) 24 Source: EC..

Percentage van personen dat heeft deelgenomen aan een formele of informele opleiding volgens beroepsstatuut in België, in 2007 (in procenten van het overeenstemmende totaal) 25 Source: CEDEFOP..

26 Aanbevelingen  new skills for new jobs toekomstige behoeften in kaart brengen : prospectief observatorium van vakgebieden en competenties basisopleiding : technische en wetenschappelijke opleidingen valoriseren en aanpassen, onderwijs in ecologie en duurzame ontwikkeling continue opleiding : eco-opleidingen ontwikkelen en valideren  overgang naar groene economie begeleiden arbeidsrecht aanpassen om mutaties te vergemakkelijken herstructurering sociaal begeleiden afstemming van vraag en aanbod versterken (bemiddelingsdiensten) complementair aanbod van kwalificaties door migratie mogelijk maken waken over kwaliteit van nieuwe groene banen

Conseil supérieur de l'emploi Verslag 2010 Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Rapport 2010 Jan SMETS Ondervoorzitter Vice-président 25 juin / juni 2010