Trombotische trombocytopenische purpura (TTP) Afdeling Hematologie UMC Groningen www.hematologiegroningen.nl

TTP – definitie Acuut ziektebeeld gepaard gaande met verhoogd verbruik van trombocyten (bloedplaatjes), bloedarmoede, stoornissen van nieren en hersenen door toegenomen stolling

Megakaryocyt, de reuze-voorlopercel van trombocyten Gekleurd uitstrijkpreparaat van normaal beenmerg Megakaryocyt, de reuze-voorlopercel van trombocyten

Trombocyten in het bloed Bloeduitstrijkjes met normaal aantal trombocyten; zie ook inzet voor detail (links) Rode bloedcellen Trombocyten Witte bloedcellen Normaal

Heel grote Von Willebrand-factor (ULvWF = ultra large vWF) ADAMTS-13 knipt de grote Von Willebrand-factor om de stolling in toom te houden Heel grote Von Willebrand-factor (ULvWF = ultra large vWF) Wand van bloedvatcel

Normale persoon TTP-patiënt Stolsel vol met trombo’s Knipt niet meer

Bloedbeeld van TTP-patiënt Een deel van de rode bloedcellen is kapotgegaan, zie de zwarte pijlen. De officiële naam hiervoor is schistocyten of fragmentocyten TTP; zwarte pijlen fragmentocyten; blauwe pijl polychromasie. Nodig om aan te vragen: tekenen van hemolyse; kreatinine, stolling om DIS uit te sluiten. Evt. ADAMS etc.

Mechanisme van de ziekte TTP Het lichaam maakt plotseling antistoffen tegen het eigen eiwit ADAMTS-13, een knipfactor in de stolling Door het uitschakelen van het knipeiwit vindt sterk toegenomen stolling plaats in de bloedvaten De stolsels vangen trombocyten weg, waardoor deze sterk verminderd raken De rode cellen slaan kapot op de stolseldraden in de bloedvaten; er ontstaat bloedarmoede De stolsels veroorzaken schade en uitval van meerdere organen (de nieren, de hersenen)

Symptomen van TTP Plotseling begin met ziektesymptomen Koorts Verlaagde bloedplaatjes Tekenen van rode-cel-bloedafbraak Nierfunctiestoornissen Neurologische symptomen

Behandeling TTP Plasmaferese Toedienen van plasma

Het principe van plasmaferese Bloed is samengesteld uit plasma, rode cellen, witte cellen en trombocyten. Na centrifugeren worden de elementen gescheiden. Bij plasmaferese gaat het bloed door een machine met centrifuge, de elementen worden gescheiden en het plasma wordt verwijderd.                                Plasma (55%) Witte cellen en trombocyten (<1%) Rode bloedcellen (45%)

Plasmaferese bij TTP Behandeling Plasma wisselen witte cellen en bloedplaatjes rode cellen plasma met antistof Behandeling Plasma wisselen Blokkerende antistof verwijderen; nieuw ADAMTS-13 toevoegen

Plasmaferese                               

Het principe van plasmaferese Rode cellen met donorplasma terug Verwijderd plasma Bloed afgenomen Plasma- flessen Rode cellen met donorplasma terug

Overige behandelingen TTP Als plasmaferese onvoldoende werkt of de ziekte herhaaldelijk terugkomt: Middelen die de B-lymfocyten, en dus de aanmaak van auto-antistoffen, remmen: Prednison Azathioprine (Imuran) Cyclofosfamide (Endoxan) Ciclosporine (Neoral) Rituximab (Mabthera) Vincristine (Oncovin) Splenectomie (verwijderen van de milt)