Geschiedenis van het Nederlands

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Hoofdstuk 1A: Europeanen
Advertisements

30 maart 2014 Rotterdam 1. 2 Romeinen 4 17 (...) van die God Voor het aangezicht van die God, in wie hij geloofde, die de doden levend maakt en het niet.
GESCHIEDENIS VAN HET NEDERLANDS
Karel en grote problemen
Hoofdstuk 4 De middeleeuwen 1
Geschiedenis van het Nederlands
1. 3 Indien iemand een andere leer verkondigt en zich niet voegt naar de gezonde woorden van onze Here Jezus Christus*... * = de woorden die de Here Jezus.
Paulus en Israël Romeinen 9-11.
H.4 – Steden en Staten Paus en keizer De kruistochten Ontstaan steden
De middeleeuwen: cultuur en literatuur
Het West Romeinse rijk valt uiteen
De middeleeuwen 1 De Germanen.
Middeleeuwen: Monniken en Ridders
Romeinen, Germanen en Kelten
Verdediger van het Christendom
Hoofdstuk 3 Extra informatie…
Hoofdstuk 1, §3 … de antwoorden
Romeinen in Noord-West Europa
Wat gaan we vandaag doen?
Kenmerk 7: De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 18: De Germaanse cultuur.
De Republiek in een tijd van vorsten
Kenmerk 7: 07 b De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 2: De Germaanse cultuur en opkomst der Franken.
Kenmerk 9: De verspreiding van het christendom in geheel Europa Les 1: Clovis, de Kloosters en Tijdvak 3: Vroege Middeleeuwen; de tijd van ridders en.
Hoofdstuk VI: De Middeleeuwen Les 2: Karel de Grote
Kenmerk 7: 07 b De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 1: Het Romeinse Rijk valt uiteen.
Kenmerk 5: 07 b De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 17: Het Romeinse Rijk valt uiteen.
Hoofdstuk VI: De Middeleeuwen Les 1: Germanen
Hoofdstuk V: Rome Les 7: Neergang van het Westen.
Zegen & vloek deel II.
Genesis Genesis Hierna gebeurde het, dat God Abraham op de proef stelde. Hij zeide tot hem: Abraham, en deze zeide: Hier ben ik.
Vroege Middeleeuwen.
Europa wordt christelijk
Paragraaf 5.3 De macht van vorsten.
TAALVERWANTSCHAP.
MET GRAMMATICA MEER SNAPPEN! O O O, WAAROM TOCH?.
Vroege middeleeuwen tot 1000 Late middeleeuwen tot 1500
DE GALLISCHE OORLOG Hoe ontstaan? Peri. p. 18.
Van ‘wuh’ naar ‘alles goed?’
Middeleeuwen De antwoorden in deze powerpoint komen van (naam en klas invullen a.u.b.)
De doorbraak van de volkstaal Nieuwnederlands in de zestiende eeuw < Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger, Het verhaal van het Nederlands.
Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten
Duistere eeuwen Prehistorisch Nederlands en Oudnederlands
Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten
De vroege (eerste) middeleeuwen
Geschiedenis van het Nederlands
Goed voorbereid naar de Pabo!
Geschiedenis van het Nederlands
Monniken en Ridders Hoofdstuk 3.
Duistere eeuwen Prehistorisch Nederlands en Oudnederlands
Wat moet je weten aan het einde van de les?
De geschiedenis van het Christendom
Waarom bekeert Clovis zich tot christendom?
Taalgeschiedenis DT jaar periode 3
Taalkennis les 7. Talen in Friesland Welke taal wordt het meest gesproken in Friesland, denk je? Hoe veel mensen spreken thuis vooral Fries, Nederlands,
Taalgeschiedenis Dt JAAR 1, , Periode 3
De ark van het verbond Exodus 25 : Het oudste Nederlandse zinnetje Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu.
College 5: Vroegnieuw -nederlands TAALGESCHIEDENIS DT JAAR 1, , PERIODE 3.
HOOFDSTUK 4.2 EUROPA WORDT CHRISTELIJK TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS.
5.1 Leenheren en leenmannen Tijd van monniken en ridders Middeleeuwen
Grieken en Romeinen H2.4 HET EINDE VAN HET ROMEINSE RIJK.
Lees verder op de volgende dia
Taalgeschiedenis Dt JAAR 1, , Periode 3
Hoofdstuk 4 De Romeinen.
Thema 1 Geschiedenis als theater
OPKOMST VAN HET CHRISTENDOM
Taalgeschiedenis.
Kenmerk 6 & 7 De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 17: Het Romeinse Rijk valt uiteen.
Kenmerk 7: De confrontatie tussen de Romeinse en Germaanse cultuur van Noordwest-Europa Les 18: De Germaanse cultuur.
Talen Made by: A.L.Fachechi, L.A.I.Bigot, B.Griffioen, J.M.Noteboom
Een schets van de lexicografie (in Nederland)
Transcript van de presentatie:

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Proto-Indo-Europees Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Proto-Germaans Gemeengermaans Oer-West-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten OUDNEDERLANDS

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: wat? verzamelbegrip voor de dialecten van enkele Germaanse stammen die zich na de Volksverhuizingen (4de – 6de eeuw) in de Lage Landen hebben gevestigd.

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Afbakeningsproblemen (geografisch, temporeel,…)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Germaanse Volksverhuizingen (4de – 6de eeuw) Invallen van Hunnen Verdwijnen Romeinse macht => talrijke stammen en volkeren verhuizen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: wie? Ingweoonse Germanen = Kustgermanen Frankische Germanen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Ingweoonse Germanen = Kustgermanen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands De Franken “Monsters, waarvan de kop wordt bekroond door naar voren gekamd haar, terwijl de nek, Die op die manier van bekleding is ontbloot, sterk glimt. […] Reeds in de jeugdjaren is hun Liefde voor de strijd al tot volle wasdom gekomen.” (Sidonius Apollinaris)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands De Franken Verzamelnaam voor onderling verwante kleinere volkeren

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands De Franken Oorspronkelijk woongebied: tussen de Rijn en de Weser

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands De Franken De Saliërs De Ripuariërs (< ripa = oever)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Karel de Grote (768-814)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Karel de Grote (768-814) In 771 werd hij koning van het rijk der Franken, dat ook de latere Nederlanden omvatte.

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: wanneer? Ca. 8ste eeuw tot ca. 1150

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom?

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom? Verloren gegaan (oorlog, brand, plunderingen, natuurrampen)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom? Verloren gegaan (oorlog, brand, plunderingen, natuurrampen) In de vroege Middeleeuwen was de schrijftaal Latijn – de volkstaal werd mondeling overgeleverd, teksten voorgedragen/gezongen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Proto-Indo-Europees Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Proto-Germaans Gemeengermaans Oer-West-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten OUDNEDERLANDS

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Ingweoonse kustdialecten geen restanten (Opm.: wel in het Nederlands en enkele dialecten van het Nederlands, zie vorig college)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudoostnederfrankisch Enkele woorden en fragmenten De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) Arnold Wachtendonck (bezat die kopie)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudoostnederfrankisch De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) Herta min gidruouit ist an mi In forta dodis fiel ouir mi Mijn hart is bedroefd in mij en De vrees voor de dood viel over mij

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudoostnederfrankisch De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) <herta> hart <geuan, geuon // geuen> geven

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Oudwestnederfrankisch Enkele woorden en fragmenten Glos/glosse (mv: glossen) = verklarende aantekening of vertaling van een woord tussen de regels of in de marge van een tekst

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Hebben olla uogala u = v => Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu http://www.literatuurgeschiedenis.nl/literatuurgeschiedenis.asp?ID=1 http://entoen.nu/media.aspx?id=163

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands van “Thiudiska” tot “Nederlands” naamgeving

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling thiudiska (“van het volk”) vs. Latijn diets (Vlaanderen; Brabant; West-Limburg) duuts (Hollands; Oost-Limburg) Vgl. Eng. “Dutch”

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 13de/14de eeuw in Vlaanderen diets vlaemsch

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw Bourgondische tijd Groei van een Nederlands samenhorigheidsbesef én van een Nederlands taalbewustzijn

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits = Overlantsch

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw Overlantsch (=> Duits) Nederlantsch (=> Nederlands) vs

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 16de-18de eeuw Nederlantsch (=> Nederlands) Nederduytsch (=> Nederlands) en

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Historische ontwikkeling 19de eeuw Nederlands

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Nederlands Dutch, Niederländisch, néerlandais

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term !De standaardtaalvariant(en) in Vlaanderen noemen we Nederlands (hoewel in de praktijk vaak Vlaams genoemd, in Noord en Zuid)

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: verzameling Nederlandse regionale taalvariëteiten gesproken in het gebied van het oude graafschap Vlaanderen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands het oude graafschap Vlaanderen

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: West-Vlaams Oost-Vlaams Zeeuws-Vlaams Frans-Vlaams

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Vragen bij dit college Het is problematisch om het Oudnederlands af te bakenen. Wat moeten we verstaan onder Oudnederlands? Geef een indicatie wie deze taalvariëteit sprak, en waar en wanneer dat gebeurde. Hoe komt het dat er zo weinig Oudnederlands taalmateriaal is overgeleverd? In de Wachtendonckse psalmen vind je zowel de vorm <geuan> als <geuen> (= geven). Geef daar een verklaring voor. Situeer ook kort de Wachtendonckse psalmen. Geef een historisch overzicht van de namen die aan de taal werden gegeven die tegenwoordig “Nederlands” wordt genoemd.

Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands