Spijsvertering

Nodig voor de cellen Glucose (enkelvoudig koolhydraat) als brandstof. Aminozuren als bouwstof voor de aanmaak van eiwitten. Vetzuren als bouwstof en brandstof. Cholesterol Vitamines, mineralen en spore-elementen Water

Voedsel bevat Eiwitten (polypeptiden) Koolhydraten Enkelvoudige suikers (monosachariden) Tweevoudige suikers (disachariden) Meervoudige suikers (polysachariden) Vetten en cholesterol Vitamines, mineralen en sporenelementen Water

Vertering Eiwitten splitsen in losse aminozuren. Meervoudige suikers splitsen in enkelvoudige suikers Vetten splitsen in losse vetzuren. Gebeurt door enzymen in de verschillende spijsverteringssappen

Mond Vermalen van het voedsel m.b.v. het gebit. Vermengen met speeksel Afkomstig uit de speekselklieren 1000 – 1500 ml per etmaal Bevat water, slijm en amylase Hoeveelheid en samenstelling hangt af van de aard van het voedsel Amylase splitst koolhydraten

Keel (pharynx) Buisvormige ruimte die over gaat in de slokdarm (oesophagus) en aan de boven-kant in verbinding staat met de neusholte. De wand is gespierd. De spierlaag doet mee aan de slikreflex. Door de slikreflex gaat voedsel vanuit de mond de slokdarm in. Tijdens het slikken is het strottenhoofd afgesloten.

Maag (gaster) Tijdelijk voedselreservoir met een meng- en kneedfunctie. Produceert maagsap: Ongeveer 2000 ml per etmaal Bevat water, slijm, zoutzuur, enzymen (pepsine) en intrinsic factor Pepsine splitst eiwitten, zoutzuur helpt bij de vertering van eiwit en doodt bacteriën Intrinsic factor is nodig voor opname van vit. B12

12-vingerige darm (duodenum) Eerste stuk van de dunne darm. Hier toevoeging van gal en pancreassap. Tussen maag en duodenum zit de maag-portier (pylorus) De pylorus gaat dicht als er zuur in het duodenum komt en open als het zuur in het duodenum geneutraliseerd is. Gal en pancreassap neutraliseren zuur

Pancreas Ligt in de bocht van het duodenum. Produceert insuline en glucagon. Produceert pancreassap: Ongeveer 1000 ml per etmaal Bevat water, slijm, natriumbicarbonaat Bevat veel enzymen: Amylase (splitst koolhydraten) Trypsine (splitst eiwitten) Lipase (splitst vetten)

Gal Geproduceerd door de lever (hepar) en tijdelijk opgeslagen in de galblaas. Ongeveer 750 ml per etmaal. Samenstelling: Water en slijm Natriumbicarbonaat Galzouten en galkleurstoffen Cholesterol

Dunne darm Bestaat uit 3 stukken: Produceert darmsap: Duodenum (20 – 25 cm) Jejunum (2,5 m) Ileum (3,5 m) Produceert darmsap: 2000 - 3000 ml per etmaal Bevat enzymen voor de “eindvertering” Bevat water en slijm

Dunne darm Enzymen: Erepsine: mengsel van eiwitsplitsende enzymen dat zorgt dat er uiteindelijk alleen nog losse aminozuren overblijven. Disacharidasen: splitsen disachariden in monosachariden Opname: vetzuren in de lymfevaten en de overige stoffen in het bloed.

Dunne darm Voor en goede opname is een zo groot mogelijk oppervlak nodig Slijmvlies is geplooid Slijmvlies heeft darmvlokken

Dikke darm (colon) Bestaat uit 6 stukken Blinde darm (coecum) Opstijgend deel (colon ascendens) Dwarse deel (colon transversum) Afdalend deel (colon descendens) S-vormig deel (colon sigmoïdeum) Endeldarm (rectum) Aan de blinde darm hangt de appendix.

Dikke darm (colon) Bevat veel bacteriën (darmflora) Belangrijkste functies: Onttrekken van water aan de onverteerbare resten van ons voedsel Vorming van ontlasting

Ideale voeding Koolhydraten: 55 – 65% van de energie-behoefte Eiwitten: ongeveer 11% van de energie-behoefte Vetten: 25 – 35% van de energiebehoefte. Voldoende vitamines, mineralen, sporen-elementen, water, etc.