Even voorstellen: Louise Boelens arbeidspsycholoog en jurist coach, trainer, schrijver In bureau Boelens 2003 NVP ouderen in de arbeid boek: Vrouwen van 50 rubriek in Trouw Volkskrant Hart & Ziel

NIP Over mn hoogopgeleide vrouwen Vrouwen van 50: (werk) ambitie Psychische vermoeidheid NEA Nieuw elan én vermoeid ? Hoe kijken naar deze groep

Louise Boelens Onaffe zaken? Spijt? Schaamte? Verlies, vergankelijkheid, ouder worden Nieuwe rollen in je leven Nieuwe relatie met je lijf (oa seksualiteit) Volwassen rol gaan nemen Mammiebrein kalft af

“opvallend is het verschil in oriëntatie tussen mannelijke en vrouwelijke vijftigplussers. Waar mannen een inhaalslag lijken te maken door meer tijd te willen besteden aan hun privéleven, geven vrouwen duidelijk aan nog allerlei nieuwe dingen te willen oppakken; zij zijn nog lang niet uitgeleerd. (vd Breevaart en Van Werkum, GITP 2008)

Amerikaans onderzoek “Recalibration” 55% grotere tevredenheid in leven en werk 81% meer innerlijke kracht (zelfbeeld) 78% nieuwe definitie van succes 58% “no longer have to be everything tot everybody (Gordon, Beatty, Whelan-Berry 2002)

Hoge herstelbehoefte HO mannen 28.4% HO vrouwen 35.2% L/M vrouwen 27.4% HO mannen < % HO vrouwen > % Op basis Nederlandse enquête arbeidsomstandigheden

Herstelbehoefte Door inspanning in het werk opgeroepen behoefte aan herstel die zich uit door (tijdelijke) gevoelens van overbelasting, irritabiliteit, sociaal terugtrekgedrag, gebrek aan initiatief tot nieuwe (taak-)inspanning, en verminderde (arbeids)- prestatie. (o.a. van Veldhoven 2008)

Hoge herstelbehoefte (6 of meer punten): Voorspelt frequentie en duur ziekteverzuim; Risico op coronaire hartziekten; Risico op meer ongelukken op het werk; Voorspelt psychische klachten en slaapproblemen (van Amelsfoort e.a. 2003; Janssen e.a. 2003; Van Veldhoven 2008)

Herstelbehoefte per sector Cijfers SKB 2007

Work-related fatigue: the specific case of highly educated women in the Netherlands Petra Verdonk, Wendela E. Hooftman, Marc J. P. M. van Veldhoven, Louise R. M. Boelens and Lando L. J. Koppes In: Journal International Archives of Occupational and Environmental Health, November 03,

Nederlandse Enquête Arbeidsomstandigheden Hoge herstelbehoefte bij HO 50 plus vrouwen: - lage ‘jobautonomy’ - emotional demands - geweld en seksuele intimidatie (nb bij HO mannen meer time pressure en overwerk) - self reported health - 1/3 e van de vrouwen in onderwijs ( P.Verdonk, W. Hooftman, M. van Veldhoven, L. Boelens, L. Koppes, 2009)

De NEA meet helaas niet: -verdeling van het werk thuis (ruzie?) - mantelzorg - overgangsklachten - werkhouding (vrouwenpatronen) - organisatiestress

Vrouwen van 50 en arbeid én gelaagd beeld een poging

Vrouwen van 50 nieuw elan zoeken uitdaging gaan voor ‘waarden’ (wat heeft werk mij te bieden) minder ingebed in de organisatie (?) is + en – er zijn er veel! ‘mits’: goed in te zetten

Vrouwen van 50 Aandachtspunten Beleid niet afgestemd (>40 geen investeringen) - Worden vaak niet gezien -Hebben vaak moeite met de organisatiecultuur - vaak niet effectief in invloed - generatie die nu plaats moet maken

Belastende factoren vrouwenwerk vaak met cliënten, leerlingen, patiënten etc, : emotionele belasting oververtegenwoordigd in publieke sector (mn onderwijs) zelfstandigheid controle / regelmogelijkheden geweld en seksuele intimidatie

Werken met mensen = emotionele arbeidsbelasting Distress door Het ervaren van een discrepantie tussen de authentieke, gevoelde emoties en de door de organisatie (of functie) voorgeschreven emoties. (Morris & Feldman 1996)

Omgaan met emoties in het werk: Psychologische flexibiliteit: de bereidheid gedachten en gevoelens te ervaren, zonder het handelen er door te laten bepalen. Deze gevoelens worden bewust geaccepteerd als onderdeel van het werk. De focus blijft gericht op de gewenste doelen. (Bond & Bunce, 2003; Hayes e.a. 2003)

VK-onderzoek: “het zit me dwars dat ik niet meer tijd en aandacht kan besteden aan de kwaliteit van het werk dat we leveren” 50 (44) procent (helemaal) mee eens uitspraak: “in de gezondheidszorg waar ik werk, gaat het niet meer om de inhoud maar om productie en beheersing” (respondent)

Werk-privé Levensfase/ overgang Alleenstaande vrouwen: vaker BO Steun van partner Mantelzorg

Roofbouw en herstel Tussentijds herstel (v Veldhoven en Sluiter 2009) Vrouwenpatronen (Frieze e.a. 2006) Overwerk: verschillen m/v

Vrouwen van 50: elan, ambitie gaan voor werk taak: overbodige aanpassing overboord psychische vermoeidheid is risico Wat te doen?

Aanbevelingen werkgever Zelfstandigheid, speelruimte Weet waar deze vrouwen voor gaan Speelruimte: ook werktijden Vrijere rol in de organisatie Maar ook deel van de protestgeneratie Cultuur op het werk

Tips voor coaches Aanspreken op deze levensfase Werk-privé Vrouwenpatronen Organisatiesensitiviteit PC vaardigheden (als vb) wees niet te lief

45plus vrouwen ‘de sterkste wezens op aarde… (Karen Blixen) Louise Boelens