Verspreiding common law Probleemstelling: niet-Engelse landen komen onder Engelse kroon (Schotland; Ierland); plus Engelse settlements overzee. Welk recht van toepassing ? 1608 Case of Tanistry: recht van het land blijft gelden voor zover voldoende zeker en compatibel met de soevereinitiet van de Engelse kroon. 1609 Calvin’s case: municipal law blijft gelden; maar de onderdanen uit de verschillende landen hebben wel enkele transnationale rechten en plichten (toepassing van het ius gentium). Welk municipal law ? Onderscheid: settled colony inherited/conquered Christian nations Inherited/conquered infidel lands

VSA - pol.gesch. 1 Aparte « kolonies » aan de Oostkust: elk met eigen charter e.d. elk een governor zelfbestuur, voor zover Engels parlement niet legifereerde Onafhankelijkheidsstrijd belastingwetten v.a. 1764: taxation without representation ! 1773 Boston Tea party 1774 First continental congress: Articles of association (12 kolonies) 1776 Declaration of independence van 13 kolonies (+ Vermont 1777) Elke kolonie een eigen grondwet Confederation 1781-1787 1777 Articles of confederation (vgl. Unie van Utrecht) Beperkte politieke militaire en monetaire Unie + vrij verkeer Ideeënstrijd/ Federalist papers

VSA - pol.gesch. 2 Begin van de « Union » Grondwet van 1787. In plaats van een gezantencongres komen er 3 federale machten: President House of representatives Beperkte Senate Supreme Court Bevoegdheden: interstate commerce, maritime law, enz. Bill of Rights 1791 : 10 amendementen Strijd tussen Federalists (Adams) & Republicans (Jefferson, Madison) Rechtspraak Supreme Court: Marbury v. Madison: judicial review Ruime interpretatie federale bevoegdheden

VSA - pol.gesch. 3 Oorzaken secessie-oorlog: Grondwet over slavernij: bevroren 1808, niet afgeschaft Missouri Compromise 1820 Verschillende economische evolutie Noord en Zuid Dred Scott v. Sandford 1857 (Compromise ongrondwettig) Lincoln 1860 verkozen: strijd tegen slavernij gaat boven grondwet Secessie-oorlog: Secessie vanaf 1860 Lincoln reageert met Emancipation Proclamation Noorden wint militair 1865 Radical reconstruction: Civil Rights Act 1866; XIIIth Am.; Reconstruction Act XIVth / XVth Am.: due process & equal protection of the laws - rechtspraak: wederzijdse incorporation 1877 einde Reconstruction. « Separate but equal »-doctrine van rassenscheiding

VSA - pol.gesch. 4 Judicial activism in de 20e eeuw Periode 1905-1937 Lochner/N.Y. 1905: ook deelstatelijke wetten getoetst aan economische vrijheid Roosevelt’s New Deal afgeremd Switch in time 1937: basis rational test (veel lakser) Roosevelt bouwt met federaal geld bureaucratie uit + staten afhankelijk maken Warren Court: rechtspraak bouwt zelf nieuwe social rights uit: Recht om religie te verdringen naar privésfeer (Everson v. Board of Education) Recht op gelijke toegang van rassen: Brown v. Board of Education 1954 Affirmative Action / Civil Rights Act 1964 Recht op abortus als privacyrecht: Roe v. Wade 1973 Strict Scrutiny van beperkingen aan social rights Vanaf 1986: matiging. President Reagan (executive order), Rehnquist Court (minder federallsit) Ideeënstrijd: liberals, libertarian conservatives, originalists.

VSA - gesch. privR Voor onafhankelijkheid: in beginsel Engels recht; oorspronkelijk invloed beperkt - Professionalisering: receptie common law (XVIIIe) Vanaf 1776: common law bevoegdheid van de staten; geen eenheid van rechtspraak Nieuwe staten: Louisiana: code civil 1808 Southwest: invloed Spaans recht (vnl. Familie & familiaal vermogensrecht) Codificatiestrijd: Field Code of procedure (1848) succesrijk Field civil code weinig succes; California CC 1872 als restatement common law uitgelegd Eenmaking door rechtsonderwijs: - methode van de historische school; materie uit het common law (cases) XXe eeuw: social engineering & judicial activism Uniformisatie: Uniform state laws; UCC (1958) Geen federal common law (Tompkins v Erie Railroad 1937) Restatements (common law)

VSA - federalisme - bevoegdheden Residuaire bevoegdheid: deelstaten Kompetenkompetenz: grondwetswijziging (3/4 deelstaten) Gerechtelijke en economische Unie Federale bevoegdheden: enkele exclusieve bevoegdheden concurrerende bevoegdheden (mogelijkheid federal preemption) interstate commerce clause (ruim vanaf 1937) general welfare clause necessary & proper clause Inperking statelijke bevoegdheden: dormant commerce clause XIVth Amendment (zie grondrechten)

VSA - pol. instellingen Deelstatelijk elk een eigen grondwet; uiteenlopende instellingen meestal grote bevoegdheid governor Federale instellingen: checks & balances: separated institutions sharing powers Congress: exclusief wetgevend initiatiefrecht President benoemt ministers (Senate). Na benoeming een non-responsible government vetorecht (tenzij overriding) Rechtspositie autochtone volkeren tot 1871 domestic dependent nations assimilatiepolitiek, maar pas vanaf 1824 allen staatsburgers 1934 Indian reorganization Act 1967/1975 autonomie enerz. ingeperkt door Civil rights act, anderz. verruimd

VSA - gerecht Deelstatelijk Uiteenlopende gerechtelijke instellingen Rechters vaak verkozen Federale rechtbanken: Onder Supreme Court gaandeweg een hele federale pyramide uitgebouwd Bevoegdheidsverdeling eerste aanleg enkele exclusieve bevoegheidsgronden verder concurerrende bevoegdheid Beperkte toegang US Supreme Court Procesrecht pre-trial / trial recht op jury class actions plea bargaining (strafzaken)

VSA - normenhiërarchie Internationaal recht: geen rechtstreekse werking (dualisme) Grondwet: supreme law of the land: rechtstreekse werking én voorrang Judicial review: door alle rechtbanken oorspronkelijk alleen beslissingen van politieke organen (niet common law) alleen concrete normencontrole (noch abstracte, noch prejudiciële) vereisten: controversy, standing (soms 3rd party), ripeness, mootness uitz. political questions Wetgeving: bij concurr. Bevoegdheden voorrang federale wet wet als uitzondering op common law (zie verder) Executive orders, proclamations, regulatory agencies (legaliteitsbeginsel)

VSA - grondrechten Tegen de Unie: - No established religion - Free speech - Wapendracht - Jury - Due process of law - Takings Rights retained by the people … Tegen de deelstaten: XIVth Am. Wederzijdse incorporation

VSA - rechtsbronnen Federaal: grondwet en interpretatie daarvan (vnl. Grondrechten) wetgeving. Beperkt door beperking federale bevoegdheden in beginsel géén federal common law toch een beperkt federal customary law Deelstatelijk: deelstatelijke grondwet wetgeving: traditioneel gezien als uitzondering op common law uniform state laws (zie hoger) common law (zie hoger Restatements) Rechtspraak omvang stare decisis prospective overruling