Algemene Beoordelingsmethodiek voor stoffen en preparaten Vandaag over de ABM, vastgesteld door CIW in mei 2000 In voorjaar algemene workshops geweest, nu wellicht toch enige (onvermijdelijke) overlap Niet alles zal vandaag de revue passeren Een blik in de keuken

Eventjes nog.... Waarom eigenlijk? Alle stoffen ca. 100.000 Onbekende stoffen effecten Gegevens bepalen in lab Stoffen met informatie Eventjes het waarom van ABM er zijn zeer vele stoffen, meer dan 100.000 stoffenaanpak: per stof gegevens (o.a. effecten op waterorganismen) in lab vaststellen daar komen normen uit zo beschermen wij het water maar dat is alleen nog maar voor de ons bekende stoffen (metalen, bestrijdingsmiddelen etc). Er bleef echter veel onbekend op gebied van waterbezwaarlijkheid van vele stoffen Beleid Normen Maatregelen Oppervlaktewater

A B M: helpt mee met zoeken puzzelstukjes Daartoe is de ABM ontwikkeld om op een eenduidige wijze met beperkte gegevens toch inzicht te krijgen in de waterbezwaarlijkheid van stoffen, maar ook van preparaten. De ABM is niet de oplossing voor al uw problemen maar helpt mee met het ontwarren van een ingewikkeld web. De basis voor de ABM is de Wvo en het emissiebeleid, daarnaast is voor het vaststellen van de criteria dankbaar aangesloten bij de internationale regelgeving. Met name de Europese stoffenrichtlijn en de Europese preparatenrichtlijn. helpt mee met zoeken puzzelstukjes

Kader waterketen 1 ABM 2 3 aanpak stoffen-aanpak effecten (TEB) afvalwater producten oppervlaktewater diffuse bronnen lucht/bodem zuivering waterketen proces ABM aanpak 1 2 3 stoffen-aanpak preventie emissies bekende stoffen effecten (TEB) toets emissies alle stoffen emissie/immissie toets immissies stoffen (effecten) Wanneer we kijken naar de waterketen: van stof - proces- product, afvalwater en diffuse bron 3 manieren van aanpak: stoffen, effecten, emissie immissie ABM hoort bij stoffenaanpak, grijpt in op begin van keten

Plaats ABM in vergunningverlening werkveld ABM suggesties saneringsinspanning: BBT BUT IT 1) waterbezwaarlijkheid van stoffen 2) hoeveelheid van stoffen De keuze van maatregel/vergunning, wordt bepaald door 1) waterbezwaarlijkheid 2) hoeveelheid stoffen 3) bekendheid bedrijf/situatie ABM richt zich alleen op waterbezwaarlijkheid 3) kennis/overleg met bedrijf keuze maatregel vergunning

Wie doet wat? In CIW-kader zijn ook afspraken gemaakt over wie op welk moment wat met de ABM moet doen Daartoe is een procedure ontwikkeld die er als volgt uit ziet

PROCEDURE Producent/leverancier Controlerende instantie Worst-case verzoek Controlerende instantie Worst-case Beperkte set Volledige set Gebruiker Resultaat beoordeling + plaats productdossier Idealiter ziet de procedure er als volgt uit: De producent/leverancier voert de toetsing ingevolge de ABM uit en geeft het resultaat en achterliggebnde informatie door via de bedrijfsketen aan de gebruikers die het op hun beurt weer kunnen gebruiken om het bevoegd gezag te informeren. Het bevoegd gezag kan vervolgens een besluit nemen en informeert de omgeving. Echter leveranciers en producenten van preparaten (mengsels) willen de exacte samenstelling van hun product niet openbaar maken vanwege concurrentie. In internationale jurisprudentie is ook vastgelegd dat dat niet hoeft, juist vanwege het feid dat men zijn geld verdient met een geheime samenstelling (als we allemaal weten wat er exact in Pokon zit kopen we veel goedkoper de ingredienten en mengen zelf) Daarom is de mogelijkheid gecreeerd om een beperkte set aan gegevens te mogen leveren. Daarbij is echter zowel vanuit het bedrijfsleven als van de overheid geroepen om CONTROLE. Dit punt is nu bij VROM, zij zullen dit (laten) regelen. Bevoegd gezag Maatwerk Besluit Info omgeving

Wanneer gebruiken? Op welk moment wordt de ABM gebruikt. In principe is deze bruikbaar voor zowel de vergunningverlening als de handhaving. De vergunningverlener zal de ABM veelal gebruiken bij de totstandkoming van een (nieuwe) vergunning terwijl de handhaver deze zal gebruiken bij handhaving van een bestaande vergunning. Daarbij kun je ook denken aan het toetsen van voor de handhaver onbekende producten etc.

Wvo Informatie Maatregelen Toetsen Wanneer we spreken over de WVOvergunningverlening dan is het proces van vergunningverlening schematisch weer te geven met drie stappen. Vergaren van informatie Vaststellen van maatregelen Toetsen van de restlozing De ABM bevindt zich in de fase van informatie vergaren Toetsen

Emissiebeleid Bbt + IT But + IT IT Sanerings- inspanning Milieubezwaar C IT Nog even in schema gezet het emissiebeleid Horizontaal de waterbezwaarlijkheid, verticaal de inspanning Laatste (zwarte) balkje: stoffen waarvoor vergaande doelstelling geldt of gaat gelden zoals bijvoorbeeld stoffen die in OSPAR verband zijn/worden aangewezen en de prioritair gevaarlijke stoffen in KRW Milieubezwaar Bbt = Beste bestaande technieken But = Best uitvoerbare technieken IT = Immissietoets

Wat is het? De ABM is een stroomschema gebaseerd op stofintrinsieke eigenschappen Het resultaat van het doorlopen van het schema is een mate van waterbezwaarlijkheid en een suggestie saneringsinspanning. De ABM geeft geen inzicht in de te nemen maatregelen. De basisinformatie kan wel gebruikt worden voor het inschatten van een te nemen maatregel en kan als basis dienen bij het toetsen van de restlozing (emissie/immissie).

Het schema Schema voor stoffen (pag 58) Toelichting (pag 55) Schema voor preparaten (pag 63) Toelichting (pag 59) Indien de beoordeling over een preparaat (mengsel) gaat, eerst de stofinfo invoeren, waarna samenstelling leidt tot indeling preparaat. Criteria overgenomen van de preparatenrichtlijn

Informatie (Volledige set) Stoffen Resultaat beoordeling Zwarte lijststof Carcinogeen Mutageen Acute toxiciteit Biologische afbreekbaarheid Log P of BCF Oplosbaarheid Preparaten Resultaat beoordeling Samenstelling preparaat Per stof de stofgegevens Indien de leverancier/producent er geen moeite mee heeft een volledige dataset te overhandigen (niet te verwarren met een compleet stoffendossier) dan zijn dit de gegevens die aan het bevoegd gezag worden overhandigd Zie ook brochure

Informatie (Beperkte set) Stoffen Resultaat beoordeling Plaats productdossier Preparaten Resultaat beoordeling Naam en globale hoeveelheid in preparaat van: Zwarte lijst-stof Carcinogene stof Mutagene stof Componenten die er aan bijdragen dat preparaat aanpak A krijgt Plaats productdossier Indien de optie beperkte set wordt gekozen zal het bevoegd gezag in ieder geval over de volgende gegevens moeten beschikken. Zie eveneens brochure

Toelichting op het schema voor stoffen (1) Afbraakproducten Toepasbaar voor anorganische stoffen R-zinnen (R45/46 – R50-53) Ondergrenzen (additieven) Zwarte-lijststoffen Het schema is toepasbaar voor producten, halffabrikaten en afbraakproducten In principe geschikt voor organische stoffen, voor anorganische stoffen is het tevens toepasbaar onder de volgende aannames, gemakkelijk afbreekbaar ja Log Pow> 3,0 nee. Het is bekend dat een aantal stoffen zeer wel kunnen bio-accumuleren, echter voor de meest bezwaarlijke anorganische stoffen is reeds beleid (zwarte lijst, watertkwaliteitsdoelstellingen) zodat deze annames milieuhygienisch verantwoord zijn. Indien bij het invullen van de ABM geen basisgegevens zijn, maar wel bijvoorbeeld R-zinnen, dan kan het schema in omgekeerde volgorde3 worden doorlopen, zodat toch in enige mate inzicht in de soort stoffen wordt verkregen Er hoefgt geen rekening te worden gehouden met stoffen (additieven/onzuiverheden) wanneer hun gewichtspercentage lager is dan de ondergrens in de tabel (pag 56), veelal 0,1 of 1 % Zwarte lijststoffen hierop wordt op de lijst van 132 stoffen gedoeld

Toelichting op het schema voor stoffen (2) Acute toxiciteit Afbreekbaarheid Bio-accumulatie Oplosbaarheid Van nature voorkomend in oppervlaktewater Facultatief onderzoek Aanvullend wetenschappelijk bewijs Over acute toxiciteit, afbreekbaarheid en bio-accumulatie zal Marcel?corine nader ingaan Oplosbaarheid, stoffen die emulgeren en/of mengen worden beschouwd als niet oplosbaar Van nature voorkomend in oppervlaktewater: momenteel allen sulfaat en chloride worden als zodanig beschouwd. Facultatief onderzoek: in schema staan enkele blokjes blauw/grijs gekleurd, indien gegevens ontbreken volgt de nee-route. Je zopu het kunnen beschouwen als een laatste ontsnappingsmogelijheid om te komen tot een andere mate van waterbezwaarlijkheid. Aanvullend wetenschappelijk bewijs: producent/leverancier krijgt de mogelijkheid om aan te tonen dat de te verwachten lange-termijn effecten niet zullen optreden.

Wie vertelt wat? Zoals ook in de inleiding al genoemd zijn er afspraken gemaakt rondom de implementatie van de ABM

CIW Producenten/ Handel/ Branches Bureaus - Nieuwsbrief Emissies - www.wateremissies.nl - Klankbordgroep - Steunpunt Emissies Producenten/ Handel/ Branches Bureaus - Rapport - Brochure - CD ROM - evt. presentatie Bevoegd gezag (aanspreekpunt) - Specialisten workshop Bevoegd gezag Wvo (algemeen) - Rapport - Brochure - Workshop Aangesloten leden Zoals in dit schema staat aangegeven heeft CIW de producenten/leveranciers al generiek ingelicht, zijn er algemene workshops gehouden voor heyt Wvo bevoegd gezag en op dit moment worden de trainingen voor specialisten gehouden. Het bevoegd gezag heeft daarna tot taak de vergunninghouders in hun gebied te informeren maar ook het WM bevoegd gezag, daar waar nuttig en noodzakelijk. Hierbij kan gedacht worden aan het houden van workshops of introductie van de ABM tijdens vooroverleg of in regulier overleg Wm/Wvo. Daarnaast blijft het Steunpunt Emissies paraat voor vragen. De nieuwsbrief zal gebruikt worden als informatiebron, maar ook de website van het Steunpunt, inclusief een discussiegroep. Na afloop van deze serie workshops zal bekeken worden op welke wijze invulling kan worden gegeven aan een klankbordgroep. Bedrijven (Wvo, Wm) - Regionale voorlichting door Wvo bevoegd gezag - Rapport - Brochure - CD ROM Wm bevoegd gezag - Regionale voorlichting door Wvo bevoegd gezag - Rapport - Brochure