Open uitzicht Wat een uitzicht! Jona heeft een prima plekje gekozen net buiten de stad. Hier kan hij het allemaal mooi zien, als straks de stad ondersteboven wordt gekeerd. Maar nee, het uitzicht wordt bedorven. Veertig dagen gaan voorbij, en die stad blijft daar maar liggen. We hebben de echo nog in onze oren, de laatste woorden van Jona 3: God deed het niet. Waar Hij mee gedreigd had – en Jona was met die boodschap op pad gestuurd – daar kwam de HEER op terug. Vanaf de oostkant heeft Jona uitzicht op de stad. En als die stad maar gewoon blijft liggen, dan wordt het ook een uitzicht op God. Jona kent het plaatje wel. Moeiteloos haalt hij die mooie en bekende woorden aan uit Exodus 34, woorden die in de Psalmen een meervoudige echo krijgen. Jona 4

Plaatje Bekende woorden Jona geeft zich bloot: liever dood dan met zo’n God leven! Gods genade: dankbaar, of … te veel voor ons? De woorden waarin God zijn zelfportret gaf aan Mozes: “een God die genadig is en liefdevol, geduldig en trouw, en tot vergeving bereid.” Jona kan het plaatje zo uittekenen. Maar nu hij het voor zijn ogen ziet gebeuren – of liever: niet gebeuren, want God deed het niet – nu staat het hem helemaal niet aan. Jona geeft zich enorm bloot in zijn reactie: ik ga liever dood, dan dat ik met zo’n God moet leven. Uitzicht op God wordt meteen uitzicht op Jona zelf, en dat is een uitzicht om van te schrikken. Zo extreem: liever dood dan met God te leven, die genadig is en liefdevol. Is het ook schrikken als we dit op onszelf betrekken? Kan dit ook onze reactie zijn: liever dood dan met deze God te leven? Ik geloof niet dat het snel in je zou opkomen. Je kent het plaatje, net zo goed als Jona. Het plaatje van God die liefdevol is en genadig, tot vergeving bereid. Het is het plaatje dat vandaag levensecht voor ons wordt uitgetekend. De tafel staat voor ons klaar, vol met vergeving, vol van genade en liefde die God door Christus aan ons uitdeelt. Wanneer je dit evangelie hoort, en wanneer je het vandaag ziet en je mag het aanpakken en opeten, dan word je er toch alleen maar blij van en diep dankbaar? Met zo’n genadige God leven – geweldig toch? [KLIK] Of kan het je ook wel eens teveel worden? Zoals het Jona teveel werd. Want kijk er eens goed naar: de tafel vol met brood en wijn. Je kijkt God in het hart: zoveel heeft zijn liefde Hem gekost. Het gebroken brood is het lichaam van Christus dat om ons werd afgebroken. De wijn die wordt uitgegoten is het kostbare bloed van Christus dat uit Hem wegvloeide. Avondmaal, dat is God die zichzelf helemaal weggeeft. Dat is eindeloze ontferming voor mij, God die bewogen is met mij in mijn nood, waaruit ik mijzelf niet kan redden. Avondmaal, daar kan ik alleen naartoe als ik diep op de knieën ga, om als een bedelaar het leven te krijgen door de dood van Christus. Of ga ik liever dood, liever dood dan zo te moeten leven van de goedheid van de HEER? * Jona heeft een aardig uitzicht, daar iets buiten de stad. Maar het wordt hem wel wat te heet boven het hoofd. Je kunt er een beetje gevoel bij krijgen als je denkt aan de bosbranden in Australië: brandende zon en 39 graden, terwijl het nog maar voorjaar is. Niet te harden.

Afdakje Wonderboom: teken Klein verdriet, groot verdriet Gods ontferming Gods vrijheid Klein verdriet, groot verdriet God in het hart kijken Zonder dat Jona er om vraagt, komt er zomaar een oplossing, een wonderboom die beschutting geeft aan zijn arme hoofd. Zulke planten en bomen zijn er inderdaad, die in no time opschieten. Maar je hoeft ze niet in het bomengidsje op te zoeken, want in Jona 4 gaat het hier om: God, de HEER, liet een wonderboom opschieten om Jona schaduw te geven. Een afdakje boven je hoofd, dat krijg je van God. Opnieuw krijgt Jona uitzicht: uitzicht op God. En wij kijken mee naar het uitzicht. Met die supersnelle plant laat God Jona iets ontdekken. Eerst groeit er in één dag een prettig afdakje. De volgende morgen is de wonderboom dood, en steekt er een schroeiend hete wind uit het oosten op. Je krijgt hier uitzicht op God, vooral op twee kanten van God. Om te beginnen weer Gods ontferming, zijn goedheid waarmee Hij zorgt voor Jona, de mopperende profeet. Het is echt waar, wat Jona zo tegenstribbelend uitspreekt: de HEER is liefdevol en genadig. Voor de zoveelste keer krijgt Jona daar zelf het bewijs van. [KLIK] En het tweede wat je van God te zien krijgt: Hij is vrij om te doen wat Hij wil. Want na één nacht is de comfortabele wonderboom weer weg. Gods goedheid is niet iets waar je recht op hebt. Je blijft op de HEER zelf aangewezen, op zijn vrije gunst. Voor Jona, en voor ons, zet God twee dingen naast elkaar. Daar gaat het gesprekje over, als les van de wonderboom. Twee dingen: de zorg van God in het klein, de wonderboom waar Jona van profiteerde, en Gods zorg in het groot, de ontferming die Hij bewijst aan die hele grote stad Ninevé, vol mensen en dieren. Wat dacht je, Jona? En wat dacht je, christen vandaag? Als jij verdriet hebt over een stukje zorg en bescherming, zou God dan geen verdriet hebben over het lot van zoveel mensen die verloren gaan? Vandaag hebben wij uitzicht op God. Want hier voor ons staat het Avondmaal, een heel bijzonder teken van de zorg en de liefde die God aan ons besteedt. En zullen we nu ook de HEER er in zien? Dat we ons niet blindstaren op het teken alleen, dat we er niet een geruststellend afdakje van maken om in de narigheid van het leven onder te schuilen, Maar dat ons hart omhoog getrokken wordt naar God, om Hem in het hart te kijken, om overweldigd te worden door zoveel goedheid die wij niet verdienen, maar die ons gratis gegeven wordt door Christus, * Het boekje Jona loopt op een aparte manier af. Er is nogal wat gebeurd in dit korte verhaal, en je zou misschien verwachten dat het netjes wordt afgehecht met een mooie conclusie. Maar het laatste van Jona is een vraagteken, een open vraag van de HEER. Zou ik dan geen verdriet hebben om Ninevé, die grote stad met al die mensen, en dan ook nog eens de dieren?

Open vraag Venster op God: vol ontferming Uitzicht op Jezus: redding voor verloren wereld Avondmaalstafel met open einde Een open vraag, als een venster, een raam dat blijft openstaan, om naar de HEER te kijken. Die open vraag, dat is de les van Jona. Het gaat om uitzicht op God, hoe je Hem leert kennen. En dan niet als plaatje uit de theorie, maar in levenden lijve. Zo is God, vol ontferming voor verloren mensen, of ze nu in het brave Israël wonen of in het goddeloze Ninevé, in het bruisende Rotterdam of in het eens zo rustige Pijnacker. Zo is God, trouw juist in zijn ontferming, juist als Hij een nieuwe kans voor inkeer geeft, trouw in zijn liefde die door onze weerstanden heenkomt. En dan is de open vraag van Jona een open uitzicht. Zoals je God hier leert kennen, zou dat stoppen bij Jona, stoppen bij Israël? Nee toch! Want met de 120.000 mensen uit Ninevé komen de miljoenen en miljarden mensen in beeld die ook zonder God leefden, in een wereld die haar eigen gang ging. In die wereld is Jezus Christus verschenen, liefde van God in eigen persoon. Het open einde van Jona geeft je uitzicht op Jezus, op Gods genade die wereldwijd de mensen overwint. Dat hier vandaag een Avondmaalstafel staat, dat is het teken en het bewijs van hoe God bij Jona zichzelf laat zien: de God met een groot hart, vol trouw en geduld, uit op redding en vergeving. Dat stopt niet bij de grens van Israël, maar vandaag mogen wij als kerk uit alle volken daarin delen. [KLIK] En zou het dan stoppen bij ons? Zoals Jona een open einde heeft, zo heeft straks deze dienst een open einde, en de Avondmaalstafel heeft een open einde. Je gaat straks ván de tafel weer de wereld in, en neem dan mee wat je hebt gekregen, aan verlossing en vergeving, de nieuwe kans om te leven door de dood van Christus. Neem het mee de wereld in, deel het uit in je woorden en daden, en laat God er zijn werk mee doen. Laat je meenemen in dat schitterende uitzicht dat God creëert, al een beetje bij Jona, maar nog veel krachtiger en completer in Jezus Christus. Het open uitzicht op een nieuwe wereld, vol met mensen die gegrepen zijn door genade, en die hun geluk niet op kunnen met zo’n God vol liefde en genade.