NCVGZ 4 april 2013 Maatschappelijke participatie en depressie Een longitudinale analyse van SHARE Simone Croezen Mauricio Avendano, Alex Burdorf, Frank J van Lenthe Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC

Maatschappelijke participatie en depressie  Participatie in maatschappelijke/sociale activiteiten  kleiner risico of depressieve klachten op latere leeftijd  Verschillende mechanismen:  Sociale/maatschappelijke interactie beschermd tegen eenzaamheid  Depressie veroorzaakt verminderde deelname sociale participatie  Maatschappelijke participatie en depressie zijn niet oorzakelijk gerelateerd maar hebben gemeenschappelijke oorzaak

Onderzoeksvragen  Hebben veranderingen in maatschappelijke participatie een effect op veranderingen in depressie?   longitudinale data  Is de sociale context van invloed op de relatie tussen maatschappelijke participatie en depressie?   verschillen tussen landen

SHARE  Populatie: zelfstandig-wonende inwoners, leeftijd 50+ jaar.  Respons: 62% [39%-81%]  N per land: ~  Ronde 1, 2004/5  SE, DK, NL, DE, BE, FR, CH, AT, ES, IT, GR  Ronde 2, 2006/7  + IE, CZ, PL, IL  Ronde 3, 2008/9  Retrospectieve “life histories” (SHARELIFE)  Ronde 4, 2010/11  + PT, SV, HU, EE

Maatschappelijke participatie Deelname aan:  Vrijwilligers of liefdadigheidswerk  Opleiding of trainingscursus  Sport, sociale of andere soort clubactiviteiten  Religieuze organisaties  Politieke of maatschappelijke organisaties  Som-score: deelname aan een activiteit

Depressieve symptomen  Euro-Depressie schaal (EURO-D)  12 items (depressief, pessimisme, doodswens, schuld, slaap, interesse, prikkelbaarheid, eetlust, vermoeidheid, concentratie, plezier en huilen)  Score range: 0-12  Score van 4 of hoger: mogelijke depressie Prince et al. 1999

Maatschappelijke participatie en depressie  Hoe hangen veranderingen in participatie samen met veranderingen in depressieve symptomen? Korte- en middellange termijn effecten: Maatschappelijke participatiexx Depressieve symptomenxxx  Verschillen de gevonden associaties tussen Europese landen?

Variatie in depressie prevalentie

Korte termijn effecten Middellange termijn effecten Som score-0,059 * Vrijwilligers of liefdadigheidswerk-0,022-0,037 Opleiding of trainingscursus0,024-0,016 Sport, sociale of andere soort clubactiviteiten -0,094-0,087 Religieuze organisaties-0,138 *-0,183 * Politieke of maatschappelijke organisaties 0,0050,158 Effecten van maatschappelijke participatie op depressieve symptomen Gecorrigeerd voor leeftijd

Verschillen de gevonden associaties tussen landen? Korte termijn effecten Middellange termijn effecten

Samengevat...  Maatschappelijke participatie voorspelt daling in depressieve symptomen over tijd.  Invloed van maatschappelijke participatie op depressie vooral door deelname aan religieuze en kerkelijke activiteiten.  Geen duidelijke aanwijzingen dat sociale context van invloed is op associatie tussen maatschappelijke participatie en depressie.  Beleidsmaatregelen die sociale participatie stimuleren kunnen depressie op latere leeftijd voorkomen.

Bedankt!