Een (on)gewone complicatie van een SAB Patientendemo M. Voorend 19-04-2006

2 casus Casus 1: 46 jarige vrouw Acute hoofdpijn, misselijkheid en braken CT-hersenen: SAB, CT-A: niet coilbaar aneurysma a. communicans anterior Klaagt over visus problemen

2 casus Casus 2: 61 jarige vrouw Acute hoofdpijn, misselijkheid en braken CT-hersenen: SAB, CT-A: niet coilbaar aneurysma a. carotis interna Klaagt over visus problemen

Syndroom van Terson?????

Intraoculaire bloedingen bij een SAB Retinaal Pre-retinaal Subhyaloidaal Glasvocht (Terson) Glasvocht bloeding meest bedreigend voor de visus.

Syndroom van Terson Glasvocht bloedingen bij intracerebrale bloedingen (subarachnoidaal, subduraal) Voor het eerst beschreven in 1881 Discussie over wat syndroom inhoud Alle intraoculaire bloedingen of alleen glasvocht bloedingen Ten gevolge van een trauma vaker bij kinderen.

Incidentie Oculaire bloedingen 10-40% Glasvocht bloedingen 8-14%

Mechanisme Controversieel, 2 gezichtspunten: Direct vanuit subarachnoidale ruimte door lamina cribrosa Ten gevolge van verhoogde ICP verminderde veneuze terugvloed  veneuze stase  veneuze bloedingen

Relatie met de ernst van de SAB, significant hogere Hunt en Hess score bij glasvochtbloeding. Mortaliteit 43% vs 9% Prospectieve studie: geen bloedingen bij H&H graad 1, 50% H&H 3 75% H&H 4

Beloop Studie 70 patienten Patienten met glasvochtbloeding slechtste visus. 76% herstelde naar een visus van 0.6 of meer.

Behandeling Vitrectomie Met name bij bilaterale glasvochtbloeding (revalidatie) Bij complicaties (retina loslating, ontwikkelen epiretinaal membraan) Kinderen (amblyopie)

Vitrectomie

Samenvattend Intraoculaire bloeding vaak voorkomend bij SAB Glasvochtbloeding meest beperkend voor de visus Glasvochtbloeding geassocieerd met slechtere Hunt en Hess en slechtere outcome Spontaan herstel kan worden afgewacht, operatief ingrijpen bij: Bilateraal ernstig visus verlies Late complicaties Kinderen

Literatuur Stiebel-Kalish H, Turtel LS, Kupersmith MJ The natural history of nontraumatic subarachnoid hemorrhage-related intraocular hemorrhages. Retina 2004 Feb;24(1):36-40. Ness T, Janknecht P, Berghorn C. Frequency of ocular hemorrhages in patients with subarachnoidal hemorrhage. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2005 Sep;243(9):859-62.  McCarron MO, Alberts MJ, McCarron P. A systematic review of Terson's syndrome: frequency and prognosis after subarachnoid haemorrhage. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2004 Mar;75(3):491-3. Review Kuhn F, Morris R, Witherspoon D, Mester V. Terson syndrome. Results of vitrectomy and the significance of vitreous hemorrhage in patients with subarachnoid hemorrhage. Ophthalmology. 1998 Mar;105(3):472-7. Schultz PN, Sobol WM, Weingeist TA. Long-term visual outcome in Terson syndrome. Ophthalmology. 1991 Dec;98(12):1814-9.