Glatirameer (Copaxone) bij MS Werkelijk reductie van klinische recidieven ? Michel Bos

Glatirameer synoniemen Glatiramer acetate Copolymer-1 Cop-1 CPX copaxone

Achtergrond -glatirameer (glatiramer acetate) is een synthetisch polymeer van aminozuren Empirisch ontdekt door goede werking op EAE ratten (onduidelijk of dit de gehele waarheid is, daar glatirameer ook een “drug in search of a disease” was) Immunomodulerend; werking niet geheel opgehelderd. Na toediening specifieke T-suppressorcellen geinduceerd. Daarnaast afleiden van immuunsysteem. Kosten 28,51 euro per 20 mg inj.poeder = 855,30 euro per maand

Cochrane review van alle placebo gecontroleerde trials bij MS Cochrane MS Group trials register Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) MEDLINE EMBASE Zoeken van symposia reports

Selectie criteria Alle RCTs waarin glatirameer met placebo werd vergeleken bij zekere MS, ongeacht MS-type en doseerschema. Alle leeftijden. Zowel eenzijdig als dubbel-blind studies Geen studies waarbij glatirameer werd vergeleken met ander middel dan placebo 6 maanden voor studie geen andere middelen gebruikt (cytostatica, immuunmodulerend)

Data analyse Tussen de studies goed vergelijkbare inclusie en exclusie criteria Methodologisch goede studies Soms blindering niet altijd betrouwbaar door reactie op injectieplaats

Uitkomsten 1 Klinische progressie, dwz toename invaliditeit (EDSS score) 2 Frequentie van exacerbaties (>24 uur) 3 Bijwerkingen (lokaal + systemisch) 4 Quality of life (5 aantal methylprednisolon kuren bij een exacerbatie) (6 Ziekenhuis opname; aantal en duur)

Populatie Uiteindelijk 4 randomized controlled clinical trials 3 studies RR-MS, 1 CPMS Glatirameer acetaat 20mg s.c./dag RRMS Glatirameer acetaat 30mg s.c./dag CPMS 320 patienten glatirameer en 326 placebo

Patienten die progressie hadden na 2 jaar Totaal 407 patienten Progressie is blijvende achteruitgang > 3 maanden RRMS: RR 0.77 in voordeel van het middel CPMS: RR 0.69 in voordeel van het middel CPMS + RRMS: RR 0.75 in voordeel van het middel Conc; net niet significant, doch wel duidelijke tendens in voordeel van het middel

Patienten die progressie hadden na 2 jaar

EDSS na 2 jaar en aan einde van follow-up Patienten met RRMS iets minder achteruitgang van de EDSS tov placebo zowel na 2 jaar (p=0.01) als aan einde follow-up (p=0.002)

EDSS na 2 jaar en aan einde van follow-up

Patienten met ten minste 1 exacerbatie 540 RRMS patienten Geen statistisch significant verschil tussen glatirameer en placebo groep; wel duidelijke tendens in het voordeel van het middel

Patienten met ten minste 1 exacerbatie

Gemiddelde aantal exacerbaties Totaal 538 RRMS patienten Na 1 jaar en 2 jaar geen verschil Een studie ook resultaten na drie jaar Statisch significante daling van aantal exacerbaties in glatirameer groep RR=-0.64 (p=0.002)

Gemiddelde aantal exacerbaties

Exacerbatie vrije periode 1 studie; 287 dagen glatirameer tov 198 dagen bij placebo (p=0.097) Andere studie; 5 maanden placebo groep terwijl bij glatirammer groep > 50% geen exacerbatie had binnen 2 jaar

Quality of life Geen studie had Qol meegenomen als uitkomstmaat.

Bijwerkingen Glatirameer acetaat groep Patroon reacties; enkele minuten na inspuiten, warmte flush, POB, zweten, palpitaties en angst; binnen 30 minuten over RR 3.4 Duizeligheid RR 1.96 Palpitaties RR 2.23 Lokale injectie reacties; jeuk RR 5.17, zwelling RR 3.69, roodheid RR 3.02 en pijn RR 1.87 Geen ernstige bijwerkingen Geen medicatie gestopt vanwege bijwerkingen

Hospitalisatie 449 patienten Significante afname van het aantal hospitalisaties RR=0.6 (p=0.02)

Methylprednisolon kuren Totaal 345 patienten Significant lager bij glatirameer groep RR=0.69 (p=0.001)

Conclusie Geen duidelijk effect van glatirameer op de klinische conditie van RR MS patienten in de tijd. Voordeel op klinische exacerbaties dubieus Geen toxische bijwerkingen, met name lokale reactie van de huid als bijwerking Wel invloed op hospitalisatie en methylprednisolon (economische en persoonlijke overwegingen)

CORAL studie Analyse van 1600 patienten; tussentijds analyse toonde geen verschil tussen 50 mg of 5 mg versus placebo