Symbiose = langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten Ecologie Basisstof 6: Competitie en cooperatie Basisstof 7: Abiotische factoren

Symbiose = langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten gastheer gast mutualisme voordeel commensalisme - parasitisme nadeel

Mutualisme Nijlkrokodil Krokodilvogel Eet normaal beesten Staat vogel toe in zijn mond rond te lopen Krokodilvogel Verwijdert parasieten uit mond krokodil Verwijdert en eet voedselresten Eet parasieten (o.a. bloedzuigers) Notes: Mammal - Bird relationships are common. Questions: Can you think of other animal-bird symbiotic relationships? Why and how do you think this relationship evolved? What special adaptations might have developed for this relationship?

Mutualisme Heremietkreeft Zeeanemoon Wordt beschermd door stekende tentakels zeeanemoon Zeeanemoon Krijgt voedselresten van kreeft

Mutualisme Buffel Ossenpikker Laat de vogel eten Eet teken en andere parasieten van de huid Waarschuwt de buffel voor gevaar

Mutualisme Korstmossen, bestaan uit: 1) Algen 2) Schimmel Maken organische stoffen (suikers) m.b.v. fotosynthese 2) Schimmel Zorgt voor water en mineralen Komt via alg aan organische stoffen

Mutualisme: mycorrhiza mycorrhiza met larix mycorrhiza met berk holsteelboleet Schimmel Levert voedingsstoffen (mineralen) Boom Maakt m.b.v. voedingsstoffen organische stoffen (suikers) vliegenzwam

Commensalisme Clownvis Zeeanemoon Schuilplek tussen zeeanemoon Heeft slijmlaag tegen netelcellen anemoon Zeeanemoon Geen voordeel, geen nadeel Notes: Mammal - Bird relationships are common. Questions: Can you think of other animal-bird symbiotic relationships? Why and how do you think this relationship evolved? What special adaptations might have developed for this relationship?

Commensalisme Zuigvis Reist mee met haai Haai - Geen voordeel of nadeel

Parasitisme

Plantaardige parasieten Vogellijm of maretak onttrekt water en voedingsstoffen aan de gastheer

Symbiose = langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten gastheer gast mutualisme voordeel commensalisme - parasitisme nadeel

Optimumkromme Minumum Maximum Optimum

Tolerantiegebied Tolerantiegrens

Tolerantie en beperkende factor Tolerantiegrenzen - tolerantiegebied soort heeft voor een abiotische factor zijn kenmerkende tolerantiegebied. bepalen het verspreidingsgebied (= gebied waar soort voorkomt) per abiotische factor optimumkromme met: Minimum / optimum / maximum - waarde Beperkende factor= de abiotische factor die het verst van de optimumwaarde ligt

Abiotisch: 1 Temperatuur Beinvloeding tijdstip ontkieming zaden, bloei Enzymwerking Warmbloedig Groot tolerantiegebied Koudbloedig  Klein tolerantiegebeid Animatie oppervlakte – inhoud bij warmbloedigen

Abiotisch: 2 Licht Energiebron (fotosynthese) Warmte Beïnvloeding van tijdstip trek, bloei, ontkieming van zaden

Abiotisch: 3 Lucht Samenstelling (CO2, O2 etc) Beweging (wind) Luchtvochtigheid

Abiotisch: 4 Water Stroming?, Diepte? Samenstelling, osmotische waarde, pH, bouwstof / oplosmiddel, grondstof

Abiotisch: 5 Bodemgesteldheid Structuur Doorlaatbaarheid (lucht/water) Vermogen water vast te houden Gehalte organische stoffen (humus) Samenstelling (pH, nitraten)