17.4 Het binnenoor (evenwichtszintuig) oorschelp Ovaal blaasje rondblaasje gehoorgang slakkenhuis trommelvlies ronde venster ovale venster

Binnenoor = labyrint + slakkenhuis 3 halfcirkelvormige kanalen verdikkingen vestibulum ovale venster slakkenhuis ronde venster

Gehoororgaan: Slakkenhuis uitgerold Endolymfe = vocht in slakkenhuis Zintuigharen in basaalmembraan (middengang) registreren geluidstrillingen

Evenwichtsorgaan Half cirkelvormige kanelen (Gevuld met endolymfe) Verdikkingen met cupula ovaal blaasje statoliet- orgaan (maculae) rond blaasje Rond blaasje + ovaal blaasje = vestibulum

2 typen evenwichtsorganen Statolietorgaan (maculae) Halfcirkelvormige organen + cupula 3 2 2 1 3 1 1 Zintuigcellen en haartjes 1 Zenuwuitloper 2 Gelei - laag 2 Gelei - laag 3 kalksteentjes 3 kanaal

Cupula Demo emmer + bal

Werking maculae Werkt o.i.v. zwaartekracht zintuighaartjes geleiachtige massa kalksteentjes zenuwvezel

Waar? Werking? In ovaal en rond blaasje In de verbreding van de halfcirkelvormige kanalen Principe steunt op zwaartekracht: werkt in op kalkkristallen Werking? Principe steunt op traagheid Bij beweging hoofd: vloeistof blijft achter op de verplaatsing van de wand Kristallen drukken op de wimpers van de zintuigcellen Cupula buigt af in bepaalde richting Prikkeling zintuigcellen Prikkeling zintuigcellen Impuls doorgeven naar hersenen via zenuwen Impuls doorgeven naar hersenen via zenuwen

In ovaal en rond blaasje: positiezin / rechtlijnige bewegingen In verbreding halfcirkelvormige kanalen: Rotatiezin (draaiingen) of dynamisch evenwicht geeft informatie over: de stand van het hoofd t.o.v. de zwaartekracht geeft informatie over: de bewegingen van je hoofd

Twee verschillende functies Signalen van de maculae worden via het ruggenmerg naar de skeletspieren gestuurd zodat je rechtop blijft staan. Signalen van de cupula worden via de hersenstam naar de ogen gestuurd zodat het beeld op je netvlies stabiel blijft. Experiment draaikruk + ogen

Duizeligheid “gevoel dat wordt beleefd als de relatie tot de ruimtelijke omgeving verstoord is”

Oorzaak duizeligheid Oriëntatie / evenwicht: Evenwichtsorgaan (maculae + cupula) Het zicht (ogen / visuele input) Spieren (dmv spierspoeltjes) Tegenstrijdige informatie  duizeligheid (+ misselijk) Kinetose/ bewegingsziekte/ reisziekte   Oriëntatie door: Evenwichtsorgaan -> is gevoelig voor de stand van het hoofd en voor veranderingen van snelheid van het hoofd. het zicht (de ogen) -> beïnvloedt ook de oriëntatie, uit ervaring; als men de ogen sluit, is lopen of stilstaan moeilijker. de spieren (proprioceptie) -> vooral signalen uit de benen en de nek geven informatie over de stand van het lichaam en van het hoofd ten opzichte van het lichaam Al deze informatie wordt verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren van het lichaam, zodat wij houding en evenwicht kunnen aanpassen en bewaren. Er gaan ook signalen met informatie naar de grote hersenen, waar ons bewustzijn zetelt. Indien daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van duizeligheid. Het evenwichtsorgaan zelf is dus niet afwijkend, maar hersenen zijn niet goed in staat de “tegenstrijdige” informatie van de drie organen op een goede manier te verwerken. -> signaal naar het braakcentrum.

Villa volta Bank beweegt  input evenwichtsorgaan Kamer gaat draaien  visuele input