Burrhus Frederick Skinner (1903-1990) WALDEN TWO (1948) Burrhus Frederick Skinner (1903-1990)

Twee manieren van denken © 2006 JP van de Sande RuG IS ZOU MOETEN IDEAAL BESCHRIJVING WERKELIJKHEID WENS waarden feiten WETENSCHAP POLITIEK TOEKOMST HEDEN realisme optimisme SPECULEREN ONDERZOEK DATA HYPOTHESEN utopie theorie

WALDEN EEN Henry David Thoreau (1817-1862) "There is more day to dawn. The sun is but a morning star."

Walden anderhalf (1898-1907) Socialistisch experiment van Frederik van Eeden Verzameling huisjes en hutten rond villa in Bussum Rond 1900 veertig leden, waarvan, volgens roddels, er 4 werkten Aantrekkelijk voor ‘maatschappelijke schipbreukelingen’

De familie Skinner Pa, ma en dochter Debby Alles kan veranderen, mits de juiste experimentele procedures en bewijsvoering gevolgd worden (citaat Frazier)

Er is nog een zo’n community over Principes: a) We are not competitive or cooperative from birth, we learn these behaviors through interaction with our environment. We learn it from our culture. b) In order to change our behavior the environment needs to change. Thus, by designing a society which promotes or reinforces cooperation instead of competition, we will learn to cooperate. This is Walden Two is trying to do. c) In improving the society we need to have a constant experimental attitude, not fixed rules, no dogmatism. Everything needs to be tested and what does not work, needs to be changed. This is a basic practice in Walden Two. d) Behaviorism is humanist. It considers each individual as unique because his/her history is unique. Radical behaviorism is a humanist philosophy because: - it seeks the full development of one's potential. – It leads us to a rich and meaningful life and helps us to become better person. - It believes in the human potential, in self-realization behaviors http://www.loshorcones.org.mx/ Comunidad Los Horcones. Apartado Postal # 372. Hermosillo, Sonora 83000 México

Korte cursus psychologie 1880: Waarneming & denken. Introspectie 1900: Sociale psychologie als mediator S en P 1920: Thorndike & Watson. Behaviorism 1930: Allport: Public opinion: Attituden 1950: Skinner: radicaal behaviorisme Cattell: FA van persoonlijkheid: dimensies 1970: Einde behaviorisme, begin cognitieve psychologie (bijv Kahnemann) 1980: Wilson: evolutionaire psychologie 1990: Frijda: emoties

Basis Gedragspatronen Erbij horen (Kudde, School, Familie, Stam, Groep) Status (Territorium, Dominantiehierarchie, Sociale vergelijking) Voortplanting (Hofmaken, Paring, Stalking) Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid) Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Cantine) Voorraad maken (Eikeltjes, Hamsteren, Keukengerei) Territorium maken (gebied, gebouw, persoonlijke ruimte) Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam, Kantoor, Stadion) Agressie (Bluffen, Dreigen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden) Verkennen (Omgeving, Sociale netwerk, Wacht houden, Internet, TV) Communicatie (Signaalsystemen, Taal, Media, GSM) Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, Vlooien, Shampoo, Gel) Afwachten (Pauzeren,Wachten op, Uitrusten, Zonnen) Migratie (Trek, Nomadisme, Autos, Vacantie, Emigratie) Spel (Sociaal, Vecht/vlucht, Prooi, Status, Paring, Poppen, etc.etc.) C O N T R L E M H A I S GETRANSFORMEERD DOOR CULTUUR

De mens reist langs twee sporen © 2006 JP van de Sande RuG NATUUR Niets dierlijks is ons vreemd ‘Instincten’ Gedragsmechanismen Specifieke reacties op crisis IMPROVISATIE Fight-Flight Arousal Cohesie Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Zijn CULTUUR Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Specifieke reacties op crisis PLANNING Prioriteiten stellen Professionaliteit Organisatie Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Worden

Behaviorisme Waarschijnlijk meer dan 80% van wat we doen is gewoontegedrag Gewoontes moeten worden aangeleerd Leren gebeurt door associatie van stimulus en respons, Stimulus komt uit context/situatie Als respons een reflex is: Klassiek (Pavlov,1910) Als respons gecoordineerd gedrag is: Instrumenteel (Thorndike, 1915, Skinner, 1940) Ook taal is geconditioneerd (Verbal behavior) Wensen, plannen, gevoelens etc. zijn niet onderzoekbaar. Black box. (Beyond freedom & dignity)

IDENTITEIT & GEDRAG Meeste gedrag is gewoontegedrag (James) Je bent je gewoontes “Resistance to change” (Lewin) Gedrag wordt gestuurd door normen Injunctief, descriptief en idiosyncratisch (Cialdini) Normen ontleend aan (sociale) identiteit Groepen daarom belangrijk (Dunbar) Identiteit geeft identificatie Groep waarmee men zich identificeert wordt vertrouwd Outgroup wordt gewantrouwd Sommigen zien dit als onwenselijk

DE SAMENLEVING: Tönnies GEMEINSCHAFT Gemeenschappelijke wil Groepsdoelen Noodzaak Natuurlijk Traditie Religie, magie Familie, stam Erbij horen, eer Competitie tussen groepen Conservatisme als ideaal Stabiel Authentiek, Waarden belangrijk GESELLSCHAFT Individuele wil Persoonlijke doelen Vrije keuze Rationeel Publieke opinie Politiek, techniek Groepering, organisatie Vrijheid, geld Competitie binnen groepen Vooruitgang als ideaal Constante schijnverandering Doen alsof, Imago belangrijk zijn worden

‘Oergroep’ als basis voor groeperingsvormen COMMUNE COMMUNITY FAMILIE VRIENDENGROEP GODSDIENST STAD- STAAT NATIE OER- GROEP STAM CLAN VOLK TAALGEMEENSCHAP HIERARCHISCHE ORGANISATIE LEGER JACHT- GROEP AMBACHT- GROEP BEDRIJFS- ORGANISATIE AMBTELIJKE- ORGANISATIE BESTUUR BENDE PROJECT

Bronnen van Utopia Nirvana: Wensloosheid Elysium: Geluk Harmonia: Perfectie Tempus aurea: Hoogtepunt Justitia: Gelijkheid Irene: Vrede Libertas: Vrijheid Hemel: Identificatie Paradijs: Simpelheid Luilekkerland: Overvloed

UTOPIA een overzicht Plato (427-347 bC) Magnesia in Republiek (ideaal) en Wetten (aangepast) Moore (1478-1535) Utopia (1516) Campanella (1568-1639) Zonnestad (1602) Rousseau (17 –1778) Monde ideal (1778) moi en moi commun moeten samenvallen Fourier (1772-1837) Phalanstere Owen (1771-1858) New Lanark, New Harmony Modernisme (1918-1980) Bauhaus, LeCorbusier, New Babylon Dystopias: Huxley: Brave new world Orwell: 1984 Bradbury: Fahrenheit 451

Francois Marie Charles Fourier (1772-1837) Basis idee : attractie tussen mensen (Newton attractie tussen hemellichamen) Daarom Phalansteres: 2 x 810 mensen. (810 types: combinaties van de 12 basis-passies). Omdat menselijke natuur niet verandert is progressie evenmin mogelijk: doel is harmonie. Beperking van wensen (Stoicisme) was absoluut verkeerd 12 passies: genot zien; horen; proeven   Eenheidsstreven groep respect; vriendschap; ouderschap; liefde Distributief Overeenkomsten; intrige; verandering Nieuwe deelnemer werd getypeerd en kreeg onmiddellijk passende partner (droom van de handelsreiziger) Eerste Phalanstere in Roemenie, Scaeni. Na aanval verdwenen, bleef bekend (Ceauescu)

M0derNisme Constant NEW BABYLON

Centrale ideeën in Walden 2 Alles moet voortdurend verbeterd worden Vooruitgang is heilige koe De wetenschap biedt daarvoor een methode: het experiment Gedrag is het enige mogelijke en juiste onderwerp voor sociale wetenschappers (behaviorisme) Menselijk gedrag is aangeleerd Aanleren (en afleren) gebeurt door reinforcement Negatieve reinforcement heeft negatieve bijeffecten Voor individu: behavioral enineering Voor groep: cultural engineering Helden mogen niet bestaan The good life: gezondheid, vrije tyd, comfort, amusement Verzet tegen bestaande politieke arrangementen

WALDEN TWEE lijn H 1: Rogers & Jamnik na WOII op bezoek bij Burris. Frazier en WII besproken H2: Collega Castle en Barbara & Mary gaan ook mee. Aankomst H3: Schapen en touwtje. Opzet gebouwen van commune H4: Kleren kinderzorg en thee glazen. Alles steeds door experimenteren verbeterd H5: Geen modekleding. Keurige kinderen. H6: Geen crowds: valse eenheid. H7: Eten in kleine groepen. Rationalisatie van afwas etc. Cultural engineering H8: Economie. Labor credits. Planners & Managers H9: Human interest. Werk voor gasten H10: Productie. Geen “thank you” H11: Vrije tijd. Iedereen is kunstenaar H12: Babies H13: Kinderen. Jalouzie H14: Conditionering kinderen H15: Schoolopleiding H16: Vroege liefde & voortplanting. Genetic engineering. H17: Familieleven H18: xx H19: xx H20:‘The good life’. Moraal H21: Steve&Mary blijven H22: waarom functioneert het? H23: politiek & religie H24: Buitenwereld H25 & H26: Observaties H27: bezoek van andere waldens. Heroes & history H28: Frazier persoonlijk H29: Vrijheid en waardigheid H30 & 31: xx H32: Fascisme? H33: God? H34: Schaap ontsnapt H35: Keuze H36: terugblik

10 STELLINGEN van de heer van de Sande 1. 1. Wat bestaat en wat zou moeten bestaan zijn twee geheel verschillende dingen 2. Wat zou moeten bestaan is superieur aan wat bestaat. 3. Zodra een ideaal bereikt wordt, ontsnapt het: het ideale is wezenlijk onbereikbaar 4. Huidige wereld is een continu voortbouwen op vorige modderpoelen, in de richting van volgende. We struikelen vooruit 5. Werkelijke vooruitgang kan alleen gemaakt door het voorgaande radicaal af te zweren (Fourrier, Marx, Skinner, Ceauescu) 6. Het is onmogelijk het voorgaande radicaal af te zweren. 7. Wat ervoor in de plaats komt dient niet puur rationeel gefundeerd te zijn. 8. De mens en zijn samenleving hebben positieve en negatieve eigenschappen 9. Sommigen trachten de negatieve kwijt te raken en slechts de positieve over te houden 10. Misschien zijn de negatieve eigenschappen betere peilers van de maatschappij dan de positieve (Mandeville: The fable of the bees (1714). Private vices, Public benefits : voorloper Keynes