13 juni 2007F.J. van Hout1 HACCP voor legionellabeheersing

13 juni 2007F.J. van Hout2 Inhoud 1.Inleiding 2.HACCP 3.Groei van legionella 4.Legionella en stadsverwarming (masterproject) 5.Conclusie 6.Verder onderzoek 7.Vragen

13 juni 2007F.J. van Hout3 Inleiding Legionella is een bacterie die van nature in water voorkomt Vermenigvuldiging van legionella vindt plaats binnen protozoönen Besmetting komt voort uit inademen van aërosole waterdeeltjes

13 juni 2007F.J. van Hout4 De HACCP voor faal- en succesfactoren Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Stap 7 Risico Analyses van Deelprocessen bepalen Kritische Punten bepalen Kritische Grenswaarden bepalen Monitoring Procedure bepalen Handelingen bepalen Verificatie bepalen Registreren en Documenteren

13 juni 2007F.J. van Hout5 HACCP Stap 1. Bepalen gevaren Te hoge concentratie aan legionella in de waterleiding -Biofilmvorming -Weinig doorstroming -Temperatuur

13 juni 2007F.J. van Hout6 Stroomschema woningen met stadsverwarming Kruipruimte3 en 4. Stijgleiding koud en warm 1. Binnenkomst onderin meterkast5. Benedenverdieping onder vloer 2. Stadsverwarming6. Verwarmingsleidingen

13 juni 2007F.J. van Hout7 Stap 2 Bepalen kritische beheerspunten Omgevingstemperatuur van de leidingen Warm watertemperatuur

13 juni 2007F.J. van Hout8 Groeisnelheid van legionella (voor koper leidingen met tappatroon volgens NEN 5128) _____________________ 1. tijd die nodig is voor het doden van 90% van de legionellabacteriën

13 juni 2007F.J. van Hout9 Groei van legionella (voor koperen leidingen met tappatroon volgens NEN 5128)

13 juni 2007F.J. van Hout10 3. Vaststellen limieten -Temperatuur onder 25°C bij koper leidingen -Warmwatertemperaturen >57°C aan tappunt

13 juni 2007F.J. van Hout11 Stap 4 meetresultaten monitoringsprocedure groei en doding legionella in de leidingen in meterkast Legionella doding warmwaterleidingLegionellagroei koudwaterleiding 2,2m Aantal malen reductie per dag Vermenigvuldiging per dag

13 juni 2007F.J. van Hout12 Discussie -Concentratie volgens stromingschema NEN 5128, geen stroming levert een concentratieverdubbeling op -Sampletijd van 1 min aan het tappunt te kort om opwarming in gehele traject te meten -Legionella concentratie in water verandert tijdens tap en daalt afhankelijk van snelheid in water leiding tot 100x na 10 minuten

13 juni 2007F.J. van Hout13 Conclusie -Groei van legionella vindt plaats in stijgleiding van het koude water van de meterkast -Het warme water is warm genoeg om de legionella te doden die zich vormt in de warmwaterleiding -Leidingmateriaal is van belang voor de groei van de legionella

13 juni 2007F.J. van Hout14 De vervolgstappen -Literatuuronderzoek naar de kans op legionella -Afstudeeronderzoek naar de invloed van vloerverwarming op legionellavorming in de koudwaterleiding -Volumestroom meten -Legionella meten op t=0 en t=15 minuten -NEN 5128 tappatroon verifiëren

Vragen ?