Hoofdstuk 1 Patronen op de wereldkaart: bevolking Paragraaf 9 t/m 11

inhoud Bevolkingsspreiding (par. 9) Bevolkingsgroei (par. 10) Bevolking in Ghana, Tunesië en Nederland (par. 11)

Opdrachten uit het boekje Maak paragraaf 9: bevolkingsspreiding en migratie zelfstandig Vragen zijn altijd welkom

Bevolking Bevolkingsdichtheid  Het aantal mensen per vierkante kilometer Bevolkingsspreiding  De manier waarop de bevolking over een gebied verspreid is

Patronen: de spreiding van de bevolking

Waarom zijn sommige gebieden dichtbevolkt? Gunstige ligging Koloniale verleden De natuurlijke mogelijkheden bijv. Z.O. Azië

Natte rijstbouw in de Mekongdelta, Vietnam Bevolkingsdichtheid: 465 mensen p/km². Hoe kan dat?

De natuur zit mee Vochtig, warm, vlak en vruchtbaar > meerdere oogsten per jaar mogelijk Natte rijstbouw kan: a Veel monden voeden b Veel handen werk bieden Regel: natuurlijke omstandigheden hebben grote invloed op bevolkingsdichtheid

Toepassing: Verklaar de ongelijke bevolkingsspreiding in Tunesië Door de toenemende droogte neemt de bevolkingsdichtheid af (situatie). In een droger gebied zijn de bestaansmogelijkheden voor de agrarische bevolking kleiner dan in een vochtiger gebied (verklarend principe)

Bevolkingsspreiding is momentopname Verandert door: a Migratie (sociale groei) b Natuurlijke bevolkingsgroei of afname Vestiging min vertrek Geboortecijfer min sterftecijfer

Migratie kun je beschrijven en verklaren met het ‘push-en-pull’-model

Op weg naar Europa

Wat zijn de hoofdrichtingen en wat is de verklaring?

Immigranten in Nederland S ? Wie zijn dit? Motieven? Waar vooral vandaan?

Migratiemotieven (2003) Verschil?

Soorten groei (bij boekje par. 10) Natuurlijke bevolkingsgroei = het geboortecijfer – het sterftecijfer Sociale bevolkingsgroei (migratiesaldo)= het immigratiecijfer – het emigratiecijfer Totale bevolkingsgroei = natuurlijke bevolkingsgroei + sociale bevolkingsgroei Waar de natuurlijke bevolkingsgroei hoog is, is de sociale bevolkingsgroei meestal laag en omgekeerd

Bevolkingsgroei

Algemene regel Arme gebieden kennen in het algemeen een veel hoger geboortecijfer en een veel snellere natuurlijke bevolkingsgroei dan rijke gebieden

Rekenvoorbeeld In een land is het geboortecijfer 25 promille en het sterftecijfer 7 promille, het emigratiecijfer is 2 promille en het immigratiecijfer 1 promille Wat is de natuurlijke, sociale en totale bevolkingsgroei in dat land? Zal het hier gaan om een rijk of een arm land?

Drie basisvormen van bevolkingsgrafieken

Bevolkingsgrafieken: urn

Bevolkingsgrafieken: klok

Bevolkingsgrafieken: piramide

Oorzaken voor bevolkingsgroei Leeftijdsopbouw Opleiding Zuigelingensterfte Geloof Cultuur Maar vooral... verschil in welvaart Zijn ze economisch, sociaal-cultureel of demografisch?

Gevolgen: andere leeftijdsopbouw Vergrijzing > hoge grijze druk Jonge bevolking > hoge groene druk

Grijs en groen zetten actieve bevolking onder druk Demografische druk!

Demografisch transitiemodel Alle landen doorlopen een proces wat betreft hun bevolkingsopbouw Hoog geboorte en sterftecijfer Sterftecijfer daalt  sterke groei van de bevolking Geboortecijfer daalt  kleine groei van de bevolking Nieuw evenwicht

Demografisch transitiemodel

Demografisch transitiemodel Waarom daalt het sterftecijfer in fase 2? Waarom daalt het geboortecijfer in fase 3? Waarom doorlopen ontwikkelingslanden het transitiemodel sneller dan wij zelf vroeger gedaan hebben?

Boekje par. 11: Tunesië, Ghana en Nederland We vullen de tabel samen in

Leeftijdsopbouw: spiegel van de samenleving Wie heeft de toekomst?

Toepassing Centrum Semi-periferie Periferie Regel: hoe lager de welvaart, hoe hoger de vruchtbaarheid en hoe sneller de natuurlijke groei