Hfst 1: de wereld; Het wereldbeeld Havo 4 Hfst 1: de wereld; Het wereldbeeld
Een paar begrippen Fysische geografie: bestudering van het natuurlijk milieu (klimaat, bodemkunde, reliëf, hydrologie, geologie) Sociale geografie: bestudering van de maatschappelijke verschijnselen vanuit de ruimtelijke invalshoek. (sociale, economische, en demografische processen) Ruimte: de aarde in al zijn geledingen: lokaal/regionaal/nationaal/continentaal / mondiaal
Nog meer begrippen Ruimtelijk gedrag: de manier waarop mensen leven in hun omgeving Ruimtelijke inrichting: de manier waarop vorm wordt gegeven aan een bepaald gebied. De inrichting door mensen heeft altijd een doel.
gebiedskenmerken Economische dimensies Sociaal-culturele dimensie (inclusief demografie) Politieke dimensie Fysische geografische dimensie Geografische verklaring: waar en waarom daar? Overeenkomsten vs tegenstellingen
Keuzes maken par. 1 vr 3 Positief aan de VS Negatief aan de VS Barrières die moeten worden overwonnen Er is werk; Als illegale migrant heb je geen rechten De reiskosten. Het gezin moet achterblijven Je verdient er veel meer Je moet de rotste klussen doen / uitgebuit De oversteek is risicovol.
Par 2: grens tussen arm en rijk
Hoe meten we het verschil tussen arm en rijk?
Hoe wordt welvaart gemeten? (economische dimensie) BNP = bruto nationaal produkt Koopkracht Beroepsbevolking (verdeling 1e 2e en 3e sector)
Welzijn meten (sociale dimensie) VN-index meet naast de koopkracht ook de alfabetiseringsgraad en levensverwachting OOK: Toegang tot schoon water, scholing en gezondheidszorg Voedselsituatie Sociale gelijkheid en menselijke verhoudingen
Bevolkingsopbouw (demografische dimensie) Demografische opbouw hand in hand met de sociaal-economische ontwikkeling Dit heeft te maken met geboorte- en sterftecijfers en migratie VS zit in de fase met lage sterfte en geb. Cijfers en relatief een grote generatie ouderen Mexico stabiliseert al maar heeft een relatief jonge bevolkingsopbouw
Tweede fase (piramide) vroeg groeiend
Derde fase (klok) laat groeiend
vierde fase (urn) laag stabiel
Bevolkingsdichtheid en -spreiding Bevolkingsdichtheid geeft een gemiddelde aan van het aantal inw. Per km2 Bevolkingsspreiding geeft aan hoe de verdeling is van de mensen over het land
Cultuurverschil (culturele dimensie) Tot welk cultuurgebied behoort een land? (godsdienst/ taal en gewoonten) Bestaat er een vermenging /beinvloeding van culturen in of tussen gebieden?
Par. 3 relaties: centrum en periferie Verdeling van landen naar ontwikkelingsgraad 1 Centrum = rijk land / relatief sterke en moderne economie 2 semi-periferie = land in ontwikkeling 3 periferie = arm land / ontwikkelingsland
Par. 3 - relaties: handel/invest VS-Mexico: centrum-periferie relatie - handelsbalans - goedkope arbeid migratie naar VS investeringen in Mexicaan’s grensgebied: maquiladora’s in econ. zone - VS (centrum) is belangrijker voor Mexico (periferie) dan andersom - push en pull tussen de 2 landen migratie
NAFTA (men heeft elkaar ook nodig) Sinds 1965 waren er al speciale econ zones waar Amer. Industrieen op goedkope voorwaarden in bepaalde gebieden kon produceren (assembleren) NAFTA = North American Free Trade Agreement: een vrijhandelszone tussen VS, Canada en VS sinds 1994. Toen konden multinational ook buiten de grensgebieden zich makkelijker vestigen (nog goedkoper arbeid)
Par 4 migratie Push vanuit Mexico Pull vanuit VS Volgmigratie Afstandsverval Twin cities / dubbelstad