Centrale Zenuw Stelsel
Werking Opvangen -> voorgeleiden -> doorgeven -> reactie
Taken Geordende samenwerking tussen de verschillende delen van het lichaam Het brengt ons via zintuigen in contact met de buitenwereld en stelt ons in staat tot bewust of onbewust handelen.
CZS onderverdelen in 2 functies Willekeurig (animaal): grootste o.a. motoriek Onwillekeurig (vegatief): controleert de vitale functies en werkt nauw samen met hormonale systeem.
Willekeurig bestaat uit Het centrale zenuwstelsel Het perifere zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel Ruggemerg: verwerken van reflexen, af- en efferent prikkel geleiding, Hersenen: Stam: bloeddruk, ademhaling en spiertonus Kleine hersenen: regulatie houding, coördinatie van willekeurige bewegingen Grote hersenen: bewuste bewegingen Hersenschors voor -> motoriek ,, achter: sensorisch (zintuiglijk) cortex-> bewustzijn
Perifere zenuwstelsel Afferent: stuurt receptore waarnemingen naar hersens toe (hersenzenuwen) Efferent: gaat vanaf (ruggemergzenuwen) zorgt voor aansturing van de spieren.
Receptoren Dit is het ontvangst stationnetje waar prikkels opgenomen worden en in een elektrisch signaaltje (actiepotentiaal) omgezet worden. Zintuigen oog – optisch neus – reuk oor – akoestisch smaak 2. In de huid en onderhuids weefsel (koud, warmte, tast en druk) 3. In het kapsel en spieren (stand lichaamsdeel, bewegingen in de ruimte en spiertonus. 4. Inwendige organen
Onwillekeurig zenuwstelsel (autonoom) Dit zenuwstelsel regelt allerlei processen buiten onze wil om. sympatisch: bereid lichaam voor op actie. Stimuleert ah, hartslag, verwijd bloedvaten, komt vanuit lever glucose in bloed. Psychische activering stijgt (concentratie), verhoogde afgifte adrenaline. parasympatisch: brengt lichaam in rust, stimuleert vertering, peristaltiek, doorbloeding verteringsstelsel.
Verwerking actiepotentiaal Afferente banen geven informatie vanuit receptoren Actiepotentiaal wordt ontvangen in sensorische deel binnen de hersenen In het sensorische deel wordt ervaring gemaakt of uit het geheugen gehaald Ervaring wordt naar motorische deel gezonden Hier wordt een beweging ontworpen of ligt een beweging klaar Via efferente banen naar spieren gecommandeerd Een opdracht bestaat uit vele actiepotentialen per tijdseenheid Contractie volgt
Geleiding Prikkelgeleiding = afhankelijk van de dikte van de axon (dikker is trager) Natrium en kalium zorgen voor een snelle geleiding van actiepotentiaal Synaps = verbinding tussen axon (zenuwen) motorisch eindplaatje = overgang zenuwbaan –> spier.
Spiercontractie Actiepotentiaal bereikt motorisch eindplaatje Blaasjes acethylcholine breken Acethylcholine dringt door in de spiercel Activeert samen met enzymen de splitsing van ATP
Beperkingen Na 6 sec. max. arbeid = natrium en kalium evenwicht verstoort 6 min herstel voordat actiepotentiaal weer max. geleid kan worden Bij onbekende prikkels moet eerst ervaring en beweging worden ontworpen, kost tijd Ma 6 herh. Van 6 sec max arbeid met 6 min rust is acethylcholine voorraad op, actiepotentialen kunnen niet max. worden overgedragen door training – verbetering!
Het czs past zich functioneel aan waarop het belast wordt, deze aanpassing is te vinden bij de organisatie van spieren (coördinatie) Intermusculair Intramusculair