Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen1 Economische betekenis agrocomplex West-Vlaanderen Agrocomplex Scheldemond: samen een wereld te winnen?! Vrijdag 27 november 2009 Sabine Traen, Provincie West-Vlaanderen

Inhoud 1.Doel van het onderzoek 2.Methodologie 1.Enquête bij land- en tuinbouwbedrijven 2.Enquête bij land- en tuinbouwgerelateerde bedrijven 3.Resultaten 1.Land- en tuinbouwsector 2.Land- en tuinbouwgerelateerde sectoren 4.Besluiten van het onderzoek 5.Nieuwe ontwikkelingen en opportuniteiten Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen2

1. Doel van het onderzoek Vaststellingen:  dalend aantal land- en tuinbouwbedrijven  dalend aantal tewerkgestelden in de land- en tuinbouwsector  steeds minder land- en tuinbouwers zijn verzekerd van een opvolger Maar ook:  productie van land- en tuinbouwsector blijft op peil (maw schaalvergroting) Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen3

1. Doel van het onderzoek Vandaar:  nood aan correct beeld van de land- en tuinbouwsector samen met haar toeleverende, verwerkende en distribuerende sectoren  economische impact (tewerkstelling, omzet, toegevoegde waarde) van dit agrocomplex op de West-Vlaamse economie Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen4

2. Methodologie 2.1. Enquête bij land- en tuinbouwbedrijven  Enquête  steekproef van adressen  respons: 18,1 %  Doel  lijst genereren van alle leveranciers en alle afnemers  profiel opmaken van de land- en tuinbouwsector in West-Vlaanderen (neven)activiteiten tewerkstelling % aankopen/verkopen in West-Vlaanderen Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen5 problematieken omzet

2. Methodologie 2.2. Enquête bij land- en tuinbouw- gerelateerde bedrijven  Enquête  steekproef van adressen lijst van afnemers en leveranciers van land- en tuinbouwbedrijven (uit 1 ste enquête) allemaal bevraagd uit literatuuronderzoek en inzichten stuurgroep: lijst van activiteiten waarvan wordt vermoed dat er een link is met de land- en tuinbouwsector steekproef bevraagd  respons: 29,1 % Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen6

2. Methodologie 2.2. Enquête bij land- en tuinbouw- gerelateerde bedrijven  Doel:  Nagaan of er effectief een relatie is van het bedrijf met de land- en tuinbouwsector + welke relatie (stroomopwaarts, stroomafwaarts of beiden)  Nagaan welk aandeel van de tewerkstelling, toegevoegde waarde en omzet van deze bedrijven rechtstreeks of onrechtstreeks gerelateerd is aan de land- en tuinbouwsector in het algemeen en aan de West-Vlaamse land- en tuinbouwsector in het bijzonder Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen7

3. Resultaten 3.1. Land- en tuinbouwsector  Profiel  (neven)activiteiten Slechts 30 % is gespecialiseerd in één hoofdactiviteit Op 21 % van de bevraagde bedrijven vinden in het kader van verbreding nog andere activiteiten plaats  problematieken Bijna 60 % van de bevraagde bedrijven meldt één of ander probleem Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen8

3. Resultaten 3.1. Land- en tuinbouwsector  Direct economisch belang  Tewerkstelling personen (ter vergelijking: personen volgens meitelling 2007)  Omzet miljoen euro (ter vergelijking: miljoen euro volgens btw-statistieken FOD Economie)  % aankopen/verkopen in West-Vlaanderen stabiel over de laatste 5 jaar 61,1 %: ≥ 80 % van de aankopen 63,5 %: ≥ 80 % van de verkopen Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen9

3. Resultaten 3.1. Land- en tuinbouwsector  Dus land- en tuinbouwbedrijven in West- Vlaanderen zorgen voor: Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen10 Absolute cijfersAandeel in de totale West-Vlaamse economie Arbeidsplaatsen ,3 % Omzet (mln euro)1.7742,3 % Toegevoegde waarde (mln euro) 6702,3 %

3. Resultaten 3.2. Land- en tuinbouwgerelateerde sectoren  Circa West-Vlaamse niet- landbouwbedrijven staan in relatie met de land- en tuinbouwsector:  bedrijven met loontrekkenden  bedrijven zonder loontrekkenden  Naar relatie met de land- en tuinbouwsector:  63 % is enkel toeleverancier  12 % is enkel afnemer  25 % is zowel toeleverancier als afnemer Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen11

3. Resultaten 3.2. Land- en tuinbouwgerelateerde sectoren  Indirect economisch belang Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen12 Gerelateerd aan land- en tuinbouw Gerelateerd aan West-Vlaamse land- en tuinbouw Arbeidsplaatsen (59,4 %) Omzet (mln euro) (60,4 %) Toegevoegde waarde (mln euro) (58,7 %) Waarde aankopen (mln euro) (51,7 %)

3. Resultaten 3.2. Land- en tuinbouwgerelateerde sectoren  Resultaten per sector (enkel voor bedrijven met loontrekkenden) Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen13 SectorArbeidsplaatsenOmzet (in mln euro)Toegevoegde waarde (in mln euro) Diensten verwant aan de landbouw86863,5 %168n.b.56n.b. Voeding ,2 % ,9 %73067,2 % Metaal ,9 %97810,2 %34614,5 % Bouw1.3645,3 %2213,8 %733,5 % Handel2.6905,7 %1.6716,4 %1865,4 % Vervoer ,6 %3775,6 %1679,5 % Financiële en zakelijke diensten3.2047,0 %4499,9 %2453,4 % Veterinaire diensten7674,9 %19n.b.5 Overige3290,2 %51n.b.24n.b. Totaal niet-landbouwbedrijven ,1 %6.0378,0 %1.8316,6 %

4. Besluiten van het onderzoek Totaal direct en indirect economisch belang van de land- en tuinbouw in West-Vlaanderen Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen14 Direct econ. belang Indirect econ. belang Totaal econ. belang Aantal bedrijven Arbeidsplaatsen Omzet (mln euro) Toegevoegde waarde (mln euro)

4. Besluiten van het onderzoek Belang van het West-Vlaamse agrocomplex in de totale West-Vlaamse economie Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen15 Totaal econ. belang agrocomplex Totaal West- Vlaamse economie Aandeel agrocomplex Arbeidsplaatsen ,2 % Omzet (mln euro) ,5 % Toegevoegde waarde (mln euro) ,0 %

5. Nieuwe ontwikkelingen en opportuniteiten  Binnen West-Vlaanderen  Huis van de Voeding  Roeselare  Ontwikkeling agro-alimentair overlegplatform met diverse partners (project Thought 4 Food)  Potentieanalyse logistiek platform Roeselare-Izegem  focus voeding: foodport? Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen16

5. Nieuwe ontwikkelingen en opportuniteiten  Binnen en buiten West-Vlaanderen  Versterking havens, logistieke platformen en verduurzaming goederenstromen m.b.t. inbound- en outbound-producten voor landbouw en verwerking: versterking greenports/bioports/foodports  Energie: - biomassa van land- en tuinbouw en voedingsindustrie… - windenergie… Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen17

 Eindrapport online beschikbaar via:  Facet ‘Economische betekenis van het agrocomplex in West-Vlaanderen’ beschikbaar via WES vzw Economische betekenis agrocomplex in West-Vlaanderen18