CONFLICTEN EN CONFLICTHANTERING Els Van den Brande NVKVV 24 mei 2005
ENKELE UITSPRAKEN “ Conflicten los je niet op, je brengt spanningen terug naar een leefbaar niveau. “ “ Hoe goed een conflict ook opgelost werd, er blijven littekens. Met littekens valt goed te leven. Een litteken is pas erg wanneer iemand er blijft op wijzen.” “ Laat ons niet praten over conflict waar er een open, harde discussie ontstaat. Meningsverschillen hebben en eruit komen, sieren een goeddraaiend team. “ “ De gevechten onder tafel, met witte handschoenen aan en in mooie woorden verpakt, zijn de pijnlijkste conflicten. Liever even een hard woord en een slaande deur. Dan weten we dat er iets misgaat. “ “ Conflicten aangaan kost energie, doe je dus alleen omdat de zaak en/of de andere zo belangrijk is. Anders … verloren energie ! Tenzij je puur vecht voor eigenbelang en macht.” “ ‘t Is stil waar het nooit waait ! “
DEFINITIE Twee of meerdere partijen hebben onderling een conflict als minstens één van de partijen vindt dat de andere partij haar dwarsboomt of ergert zodanig dat de samenwerkingsrelaties tussen de betrokkenen problematisch dreigen te worden.
UITGANGSPUNTEN ER IS RECHT OP CONFLICTEN CONFLICTEN KUNNEN LEERSITUATIES ZIJN OM CONFLICTEN AAN TE PAKKEN … - moeten we niet van elkaar houden - ook geen hechte vrienden te zijn - maar moet er wederzijdse acceptatie zijn als persoon
MOGELIJKE CONFLICTBRONNEN INSTRUMENTEEL Omtrent methodes, middelen, oplossingen om doelen te bereiken IDEOLOGISCH Omtrent visie, doelen RELATIES Wanneer het persoonlijker wordt BELANGEN Omtrent een tekort aan middelen MACHT Omtrent invloed willen hebben
STADIA IN CONFLICTEN ANTICIPEREN LATENT ONDERKEND GEVOELD MANIFEST IN DIT STADIUM HANTEERBAAR MANIFEST BEVROREN
INCIDENTEN, PROBLEEM, BELEVING VAN DE BETROKKEN PARTIJEN ONDERLIGGEND(E) PROBLE(E)ME(N)
ESCALATIE BIJ CONFLICTEN NEGATIEVE EMOTIES NEGATIEVE REACTIES REACTIE ANDERE STERKERE EMOTIES GEDRAG BEWUSTWORDING CONFLICT POLARISATIE, VERHARDING CONFRONTATIE, VUIL SPEL DESTRUCTIE, GEWELD EMOTIES FRUSTRATIE
ZORG VOOR DE ZAAK CONFRONTEREN PROBLEEM OPLOSSEN FORCEREN REGULEREN TOEDEKKEN VERMIJDEN ZORG VOOR RELATIES
VERMIJDEN Een onbeduidende kwestie, een minder belangrijke zaak om jouw doel te bereiken Risico op ontwrichting is te groot Mensen wat laten afkoelen, tijd geven om te relativeren Tijd om info te nemen over gebeurtenissen en dan andere stappen te ondernemen Tijd laten spelen Dit alles kost ook energie en kan passief overkomen Toch best duiden naar de omgeving dat je nu zo handelt
TOEDEKKEN / SUSSEN Samenwerkingssfeer, harmonie, rust en stabiliteit in de ploeg primeert Je poogt op goeie voet te blijven met iedereen (‘om de lieve vrede’) Mensen zelf laten leren uit hun fouten Je was zelf fout in de inschatting van het gebeuren Kan leiden tot toedekken van onderliggende problemen, het werken met verborgen agenda’s, confrontatie uit de weg gaan
FORCEREN / VECHTEN Belang van de cliënt primeert Leidt soms tot impopulaire maatregelen Zeker nodig in noodsituaties Betaal je wel achteraf even een prijs voor (of word je beloond … op langere termijn) Eventueel worden derden betrokken om te kunnen forceren (bv directie) Dus tijdelijk nuttig en nodig, kan geen permanente interventie zijn
REGULEREN / COMPROMIS Het gezond schipperen De belangpartijen zijn van gelijke sterkte De organisatiedoelen komen niet echt in het gedrang In belangenstrijd soms de (tijdelijke) oplossing Kan tussenstap zijn tussen toedekken/forceren en probleemoplossend werken
CONFRONTEREN, PROBLEEM OPLOSSEN, SAMENWERKEN Indien betrokken partijen bereidheid vertonen Eigen mening duidelijk en rustig kunnen verwoorden, kunnen luisteren naar de andere, … zijn voorwaarden Is een toekomstgericht werken, heeft dus iets preventiefs op termijn
STAPPEN BIJ CONFLICTMANAGEMENT DIAGNOSE VOLDOENDE TIJD NEMEN ADHV EEN VRAGENLIJST KRITISCH STAAN t.o. EIGEN REFERENTIEKADERS CONFLICT IS ZELDEN TE WIJTEN AAN 1 PARTIJ
KEUZE VAN AANPAK NIETS DOEN STRUCTURELE MAATREGELEN ESCALERENDE INTERVENTIE MACHTSGREEP ARBITRAGE PROCESBEGELEIDING ONDERHANDELEN