Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Nieuwe klinische gegevens bij diabetici

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Tussen 2000 en 2030 : Verdubbeling van het aantal diabetici Wild S, Roglic G, Green A, et al. Diabetes Care. 2004;27: Miljoen diabetici Ontwikkelde landen Minder ontwikkelde landen Wereld Wereldwijd: 171 miljoen in 2000 maar 366 miljoen in 2030

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Haffner SM, Lehto S, Rönnemaa T,et al.N Engl J Med.1998;339: Patiënten met diabetes zonder eerder MI hebben een even groot risico op MI als patiënten zonder diabetes die een MI hebben gehad Diabetes patiënten x meer kans op CV aandoening jaarsincidentie van fataal of niet-fataal MI Diabetes, eerder MI (n=169) Geen diabetes, eerder MI (n=69) Diabetes, zonder eerder MI (n=890) Geen diabetes, zonder eerder MI (n=1304)

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Diabetes patiënten Verhoogd risico op overlijden post-MI Odds ratio voor 28-dagen mortaliteit post-MI ( 95%, confidence interval) Bata I.R. et al. J Clin Epidemiol. 1997;50;7: ( ) Hartritme >100 SBD < 100 mmHg Linkerventrikel insufficiëntie Licht / Matig Ernstig Shock Voorgeschiedenis van CHZ Leeftijd (per 10 jaar) 1.72 ( ) Diabetes Parameters 1.62 ( ) 6.37 ( ) 1.97 ( ) 1.62 ( ) 1.23 ( ) 2.53 ( ) n = 3.774

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Macrovasculaire complicaties : Verantwoordelijk voor een 2- tot 3-voudige toename van de kosten Williams R, Van Gaal L, Lucioni C, CODE-2 Advisory Board. Diabetologia. 2002;45:S13-S17. Effect van de complicaties op de hospitalisatiekosten 2.1x 3.1x 5.5x Impact op de kosten Geen complicatie Micro- vasculair Macro- vasculair Micro- en Macro- vasculair Effect van de complicaties op de gemiddelde directe kosten per patiënt 1.7x 2.0x 3.5x Geen complicatie Micro- vasculair Macro- vasculair Micro- en Macro- vasculair Impact op de kosten

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19: CARDS studie The Collaborative AtoRvastatin Diabetes Study  Eerste statinestudie in primaire preventie uitgevoerd bij patiënten met type 2 diabetes  Multicentrische, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie met atorvastatine 10mg/dag  2838 patiënten zonder manifeste CV ziekte en met minstens één additioneel CV risicofactor  De gemiddelde LDL-C-concentratie aan de basislijn bedroeg 117mg/dL

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Doel Testen van de werkzaamheid en veiligheid van atorvastatine 10mg versus placebo voor de primaire preventie van ernstige CV events in type 2 diabetici zonder hoge cholesterolspiegels Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Design Patiëntenpopulatie: Geïncludeerd in 132 sites in het Verenigd Koninkrijk en Ierland Type 2 diabetes zonder eerder CV event Leeftijd: jaar Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19: patiënten Atorvastatine 10 mg/dag Placebo 6 weken placebo vóór randomisatie Placebo

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level  Primair eindpunt: Majeur coronair event : Acute CHD-dood Niet-fataal MI, waaronder silentieus MI Onstabiele angor Gereanimeerde hartstilstand CABG of andere coronaire revascularisatie Cerebrovasculair accident  Secundaire eindpunten  Mortaliteit alle oorzaken  Alle acute CV events CARDS studie Eindpunten Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie I nclusiecriteria  Mannen of vrouwen, jaar, met type 2 diabetes  Geen voorgeschiedenis van CHZ, cerebrovasculair accident of ernstige perifere vaatziekte  Minstens één bijkomende risicofactor: Hypertensie Retinopathie Microalbuminurie of macroalbuminurie Roker  LDL-C  160mg/dL en TG  600mg/dl Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Exclusiecriteria Colhoun HM, Thomason MJ, Mackness MI, et al. Diabet Med. 2002;19:  Type I diabetes  HbA 1C >12%  Eerdere episoden van onstabiele angor; In behandeling voor ernstige ritmestoornissen of hartfalen klasse III-IV; Ongecontroleerde hypertensie  Ernstige nierdysfunctie of nefrotisch syndroom  Actieve leverziekte of leverfunctiestoornissen (GOT of GPT  1.5xULN)  CPK  3xULN

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Recrutering en Follow up 1398 (99,1%) follow up 1421 (99,5%) follow up Placebo n= 1410 Atorvastatine 10 mg/d n= 1428 Gerandomiseerde patiënten n= Expected termination 304 events – mid 2005 Actual termination after 2 nd interim analysis210 events – June 2003 Gemiddelde FU van 3,9 jaar Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studiepopulatie CV risicoprofiel Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: Albuminurie* Roker* Retinopathie* Obesitas Leeftijd  60 jaar Mannen Hypertensie* Type 2 diabetes Patiënten met risicofactor (%) LDL-C  160mg/dl was een inclusie criteria ; gemiddelde LDL-C at baseline was 117 mg/dl *additionele inclusie crireria

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Basiskarakteristieken Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (3.6) 28.8 (3.5) BMI kg/m (36%) 537 (38%) Obesitas (BMI >30 kg/m 2 ) 456 (32%) 453 (32%) Vrouwen 167 (12%) 173 (12%) > (39%) 529 (38%) < 60 Gem.leeftijd (jaren) Atorvastatine n=1428 Gem. (SD) of n (%) Placebo n=1410 Gem. (SD) of n (%) (15.9) 144 (16.1) Systolisch BD (mm Hg) 83 (8.5) 83 (8.4) Diastolisch BD (mm Hg)

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Basiskarakteristieken i.v.m. diabetes Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (15%) 228 (16%) Dieet alleen 932 (65%) 916 (65%) Enkel orale bloedsuikerverlagers 210 (15%) 207 (15%) Enkel insuline 72 ( 5%) 59 (4%) Insuline+ orale bloedsuikerverlagers Diabetesbehandeling 7.9 (6.4) 7.8 (6.3) Duur van de diabetes (jaren) Atorvastatine n=1428 Gem. (SD) ou n (%) Placebo n=1410 Gem. (SD) ou n (%) 180 (59) 177 (58) Nuchtere plasmaglucose (mg/dl) 7.9 (1.4) 7.8 (1.4) HbA 1c %

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Concomitante behandelingen Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (8%) 104 (7%) Alphablokker 219 (15%) 237 (17%) Betablokker 304 (21%) 290 (21%) Calciumantagonist 637 (45%) 615 (44%) ACE-I of A II antagonist 262 (18%) 282 (20%) Diureticum Antihypertensiva 221 (15%) 207 (15%) Aspirine/plaatjesaggregatieremmers Atorvastatine n=1428 n (%) Placebo n=1410 n (%) 956 (67%) 940 (67%)

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Risicofactoren vóór inclusie ACR, albumine/creatinine ratio Hypertensie 148 (15%) 153 (15%) Microalbuminurie (ACR >2.5 mg/mmol) 24 (2%) 17 (2%) Macroalbuminurie (ACR >25 mg/mmol) 426 (30%) 427 (30%) Retinopathie 1193 (84%) 1184 (84%) Atorvastatine n=1428 n (%) Placebo n=1410 n (%) Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: Huidige rokers 308 (22%) 323 (23%)

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Basislipidenwaarden Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (12) 55 (13) HDL-C (mg/dl) 117 (28) 117 (27) LDL-C (mg/dl) 207 (32) Totaal Cholesterol (mg/dl) Atorvastatine n=1428 Gem. (SD) Placebo n=1410 Gem. (SD) 173 (96) 171 (97) TG (mg/dl)

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Placebo Atorvastatine 10mg n=1410 n=1428 Fataal MI 20 8 Andere acute CHD-dood 4 10 Niet-fataal MI Instabiele angor 9 7 Coron. revascularisatie Fataal CVA 5 1 Niet-fataal CVA Totaal CARDS studie Events van het primair eindpunt Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Voordeel van atorvastatine Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (1.5%) 24 (1.7%) 51 (3.6%) 83 (5.8%) Atorvastatine n (%) 0.52 (0.31, 0.89) 39 (2.8%) CVA 0.69 (0.41, 1.16) 34 (2.4%) Coronaire revascularisatie 0.64 (0.45, 0.91) 77 (5.5%) Acute coronaire events 0.63 (0.48, 0.83) p= (9.0%) Primair eindpunt Hazard ratio (CI) Placebo n (%) Voordeel atorvastatine Voordeel placebo

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Consistentie van het effect Geen heterogeniteit in het studieresultaat op basis van : Leeftijd p=0.58 Geslachtp=0.59 Basislipidenwaardenp≥0.4 voor alle waarden Basis SBDp=0.20 Retinopathie p=0.70 Albuminuriep=0.34 Rokenp=0.70 Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364:

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Voordeel ongeacht de basislipidenwaarden Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (0.43, 0.91) 44 (6) 66 (10) LDL-C ≥ (6) Atorvastatine n (%) 0.63 (0.42, 0.94) p= (9) LDL-C <120 Hazard ratio (CI) Placebo n (%) Subgroep (mg/dl) TG ≥ (10) 40 (5) 0.56 (0.38, 0.82) TG < (8) 43 (6) 0.71 (0.48, 1.05) p= Voordeel atorvastatine Voordeel placebo HDL-C ≥ (8) 36 (5) 0.59 (0.39, 0.89) HDL-C < (10) 47 (6) 0.66 (0.45, 0.95) p=0.71 TC ≥ (10) 44 (6) 0.59 (0.41, 0.86) TC < (8) 39 (6) 0.67 (0.45, 1.01) p=0.67

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Effect op lipidenwaarden Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: Totaal Cholesterol LDL-C - 40% - 26% -19% Triglyceriden Atorvastatine 10 mg vs placebo p <

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Spier- en levergerelateerde ongewenste voorvallen 2 (0.1%)10 (0.7%)CPK ≥ x 10 x ULN 17 (1.2%)14 (1.0%)ALT ≥3 x ULN 6 (0.4%)4 (0.3%)AST ≥3 x ULN 0 (0%) Rhabdomyolyse 1 (0.1%) Myopathie Atorvastatine n=1428 n (%) Placebo n=1410 n (%) Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364: (4.3%)72 (5%)Myalgie

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level CARDS studie Besluit Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al. Lancet. 2004;364:  Aanzienlijke voordelen van atorvastatine bij type 2 diabetespatiënten zonder voorgeschiedenis van CV ziekte en zonder uitgesproken hypercholesterolemie: -37% op majeure CV events (p=0.001) -48% op CVA (p=0.016) -27% op mortaliteit alle oorzaken (p=0.059)  Consistentie van het effect ongeacht basislipidenwaarden, geslacht of leeftijd  Veiligheidsprofiel van atorvastatine 10 mg was vergelijkbaar met placebo

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Type 2 diabetes Guidelines van de Joint European Task Force 2003  Type 2 diabetes = hoog CV risico  Strenge streefwaarden: LDL-C < 100 mg/dl TC < 175 mg/dl De Backer G, Ambrosioni E, Borch-Johnsen K, et al. Eur Heart J. 2003;24(17):

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level Behandeling van type 2 diabetespatiënten Stand van zaken in België in 2001  Multicentrische survey uitgevoerd in België (140 endocrinologen en internisten)  n= 952 type II diabetespatiënten  29% op hypolipemierende medicatie en 65 % op antihypertensiva  % patiënten aan de streefwaarden* :  TC (< 190 mg/dl ) : 29 %  LDL-C (< 115 mg/dl ) : 43 %  BD (< 130/85 mmHg) : 19 %  Slechts 6.6 % bereikt de 3 streefwaarden De OCAPI survey ( Optimize CArdiovascular Prevention in dIabetes) * Second Joint Task force of European and other Societies on Coronary Prevention, Eur. Task Force 1998

Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level  Wereldwijd onderzoek bij artsen (77% diabetologen of endocrinologen)  Slechts 54% van de patiënten bereikt de LDL-C streefwaarde* (<100 mg/dl) Leiter LA, Betteridge DJ, The AUDIT Investigators. Diabetes. 2004; 53(suppl 2);page A285. Poster P1170 Behandeling van type 2 diabetespatiënten Stand van zaken in de wereld in 2004 De AUDIT survey Analysis and Understanding of Diabetes and Dyslipidemia Improving Treatment * 3 rd Joint European Guidelines van 2003 De Backer G al. Eur Heart J. 2003