Vakbegeleiding wiskunde DPB Brugge Wiskunde Impulsdag 2011 - 2012 Vakbegeleiding wiskunde DPB Brugge

Wiskunde Impulsdag Het belang van een vakgroep Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde Aandachtspunten vanuit doorlichtingsverslagen Motiverend leren Algemene pedagogische reglementeringen Website VVKSO en DPB-Brugge 2

Het belang van een vakgroep schooldoorlichting: niet het individu, maar de vakgroep wordt aangesproken; reflectie over het eigen functioneren als leraar; een kans om opvattingen van de groepsleden onderling af te toetsen. 3

Het belang van een vakgroep Op weg naar een LERENDE organisatie Een vakgroep evolueert van louter samen werken naar systematisch samen leren als de groep de eigen werking geregeld analyseert en erover reflecteert met het oog op kwaliteitsverbetering. 4

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 1 Louter samenwerken: Bij het bespreken van een gevolgde nascholing wisselt de vakgroep informatie en materiaal uit. Elk lid gaat dan met die informatie al dan niet aan de slag. 5

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 1 Systematisch samen leren: De vakgroep overlegt over de manier waarop nascholingsmateriaal ingepast kan worden in de lespraktijk en maakt afspraken over de toepassing van het geleerde in de praktijk. 6

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 2 Louter samen werken: Bij de keuze van een nieuw handboek spreekt de vakgroep over de prijs en andere praktische argumenten. 7

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 2 Systematisch samen leren: Bij de keuze van een nieuw handboek overlegt de vakgroep over het inpassen van het nieuwe leermiddel in de manier waarop er op school met leren omgegaan wordt en vertrekt daarbij vanuit het leerplan en een grondige evaluatie van het vorige handboek. 8

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 3 Louter samen werken: I.v.m. evaluatie baseert de vakgroep zich op het jaarplan en laat het puntenaantal per onderdeel afhangen van het aantal lesuren die men eraan besteedt. 9

Het belang van een vakgroep Van louter samen werken naar systematisch samen leren VOORBEELD 3 Systematisch samen leren: I.v.m. evaluatie baseert de vakgroep zich op het leerplan. Tijdens overleg over evaluatie wordt gesproken over de gevolgde didactiek en de te volgen leerlijnen. 10

Het belang van een vakgroep INFORMEEL ↨ FORMEEL Informele samenwerking is interessant en nuttig, maar kan een gestructureerde vakgroepwerking niet vervangen. 11

Het belang van een vakgroep ↨ INDIVIDU Een goede vakgroepwerking heeft oog voor afstemming en samenhang, maar respecteert de professionaliteit van het individu. 12

Het belang van een vakgroep BETER WORDEN ↨ IN ORDE ZIJN Het vertrekpunt van vakwerking en de bijhorende vakvergaderingen moet zijn: “hoe worden de leerlingen en de leraren er beter van” en niet: “hoe kunnen we ‘in orde’ zijn”. 13

Het belang van een vakgroep SAMENWERKING Werkt een vakgroep in een school met verschillende onderwijsvormen over die onderwijsvormen heen? Werken we met een vakgroep per graad? Indien ja, blijven we daarnaast nog voldoende de kaart trekken van verticale samenwerking? 14

Het belang van een vakgroep ENKELE ASPECTEN DIE DE KWALITEIT VAN VAKVERGADERINGEN KUNNEN TEN GOEDE KOMEN een geschikte vergaderruimte; een duidelijke agenda; een vastgelegd begin- en einduur; deskundige leiding door de vakcoördinator; een constructieve opstelling van de deelnemers; bereid zijn tot ‘geven en nemen’; een open sfeer, geen verborgen of individuele agenda’s; conclusies en afspraken: verslag en opvolging. 15

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde Zes categoriëen Leerplanrealisatie Evaluatie Vakoverschrijdend Studiebegeleiding Kwaliteitszorg – zelfevaluatie Professionalisering 16

7 aandachtspunten (o.a. vanuit doorlichtingsverslagen) 1. Leerplan is ‘de bijbel’ 2. Evaluatie: - kennis, vaardigheden, attitudes > competenties - productevaluatie versus procesevaluatie 3. Leerlijnen: zie verder 17

7 aandachtspunten (o.a. vanuit doorlichtingsverslagen) 4. Functioneel ICT-gebruik (“use to learn >< learn to use”) http://sohowiskunde.be 5. Wiskundige taalvaardigheid 6. Doorspelen van informatie van gevolgde nascholingen en goede praktijkvoorbeelden 7. Inspanningen om interesse en enthousiasme van leerlingen voor het vak op te wekken (kangoeroe, JWO, VWO…) 18

Ongeveer 78 % van de leerlingen heeft na de eerste graad of tweede graad voor minder dan 6 uur wiskunde in de 3de graad (wiskunde is dan geen poolvak) gekozen en dus voor louter een basisvorming waarbij wiskunde hoofdzakelijk als ondersteunend vakgebied aan bod is gekomen. Verdeling onderwijsvormen en aantal lestijden wiskunde. Aantallen eerste leerjaar derde graad voor het vrij gesubsidieerd onderwijs (bron VVKSO – spoedtelling 1september 2009)

Motiverend leren TIP 1. De juiste vraag. Leer jouw leerlingen de juiste vraag stellen (leraar = ‘naslagwerk’) 20

Motiverend leren TIP 2. Opgepast voor interferentie. 21

Motiverend leren TIP 3. De kracht van humor. 22

Motiverend leren TIP 4. Start pas ‘na oranje’. 23

Motiverend leren Start pas ‘na oranje’. TIP 5. Rekenen met inzicht en uitzicht. Start pas ‘na oranje’. 24

Motiverend leren TIP 6. Ken jezelf. 25

Motiverend leren TIP 7. De vergeetcurve van Ebbinghaus 26

Algemene pedagogische reglementeringen APR 1: persoonlijk werk van de leerling APR1 APR 3: de delibererende klassenraad op het einde van het schooljaar APR3 * bijlage 1 * bijlage 2 APR 5: documenten bij de lesvoorbereiding APR5 27

Websites DPB VVKSO http://www.vvkso.be lessentabellen en leerplannen; wiskunde en VOET: servicedocument. DPB http://www.dpbbrugge.be http://www.dpbbrugge.be/wiskunde 28

Pauze 29

Wiskunde Impulsdag evaluatie verticale samenhang: leerlijnen horizontale samenhang evaluatie vakwerkgroep in jouw school 30

Procesevaluatie Hoe? - persoonlijk werk > bijsturing - kleine toets bij het lesbegin > opbouw leerproces (parate kennis) - kleine toets op het einde van de les > zelfevaluatie - evaluatie van tussenstappen (OVUR, PDCA-cirkel) - klassikale feedback - differentiëren en remediëren (o.a. gebruik elektronisch leerplatform, websites zoals www.usolvit.be en www.algebrakit.nl ) 31

Evaluatie van kennis, vaardigheden en attitudes TIPS vanuit SOHO-overleg Kijkwijzer voor het vak wiskunde 32

Tips voor toetsen en examens Duidelijke vraagstelling: bv. is ICT-gebruik toegelaten? Toetsvorm in het verlengde van de vertrouwde oefenvorm Evenwichtige spreiding (leerplandoelstellingen versus handboek) Zoveel mogelijk onafhankelijke vragen Dynamiek in vraagstelling 33

Tips voor toetsen en examens Variatie in vragen en soorten opdrachten Bv. meerkeuzevragen - www.kangoeroe.org (bso – eerste graad) - www.vwo.be: vernieuwde website (JWO-VWO) - www.usolvit.be - http://www.gricha.bewoner.antwerpen.be - http://www.wiskundeolympiade.nl Bv. juist/fout , waar/niet waar : verantwoording Bv. koppelvragen (ongelijk aantal mogelijkheden) 34

Tips voor toetsen en examens Functioneel ICT-gebruik > deel van de proef zonder ICT Evenwichtige puntenverdeling meedelen Constructie: best met uitleg, vermelden gebruikte eigenschap Een antwoord laten formuleren Tijdsbewaking Succesbeleving (basisvragen, vlotheid boven complexiteit) 35

Samenhang Per jaar streven naar evenwicht tussen verschillende leerinhouden (getallenleer, meetkunde, algebra, functieleer, statistiek …) Wat met een leerling die overschakelt naar een richting met minder uren wiskunde? Samenhang andere vakken Parallelklassen: ca. 75 % gemeenschappelijke proefwerkvragen Overleg ICT-gebruik Doorgeven ervaringen nascholing 36

Samenhang Graadoverschrijdend overleg Middenschool > bovenbouw Afstemming evaluatiemethodes (o.a. attitudes) Spreiding leerplanonderdelen derde graad Leerlijnen: welke? meerwaarde? * ICT * onderhouden van rekenvaardigheden * opbouwen van een formularium (algemeen, parate kennis, gereedschapskist meetkunde) * leren leren * probleemoplossend denken * onderzoekscompetenties * … 37

Mathematiseren en oplossen van problemen verplichte leerplandoelstelling in de derde graad kso/tso het volstaat niet de toepassingen te maken die een hoofdstuk van de andere leerstofonderdelen afsluiten en waarbij mathematiserings- en oplossingsprocedures tot een voorspelbare routine herleid worden heuristieken groeiproces (leerlijn)

Onderzoekscompetenties leerlijn: van ‘onderzoekend leren’ naar ‘leren onderzoeken’ 39

Evaluatie vakwerkgroep 40

Bevraging vakgroep 41

Vakbegeleiding wiskunde DPB Brugge Wiskunde Impulsdag Vakbegeleiding wiskunde DPB Brugge