Zuren en basen Zure stoffen kennen we allemaal: azijn of citroen Wanneer is een stof zuur of basisch) ??

Zuren en basen: indicatoren

Zuren en basen Zuur: kan H+ afstaan Base: kan H+ opnemen Moet dus H bevatten Vaak negatief geladen of bevat N atoom Hoe weet je of een stof zuur of basisch is ??? In BINAS T49 staan een groot aantal van de zuren en basen die veel gebruikt worden vermeld. Linker kolom de zuren en rechterkolom de basen

Sterke zuren: (staan aan water alle H+ af) HCl waterstofchloride HBr waterstofbromide HI waterstofjodide HNO3 salpeterzuur H2SO4 zwavelzuur (tweewaardig sterk zuur)

LET OP! zoutzuur is een oplossing van HCl Notatie: H+ + Cl-

Zwakke zuren (staan bijna geen H+ aan water af) HF waterstoffluoride CH3COOH (HAC) azijnzuur H2C2O4 oxaalzuur H2S waterstofsulfide H3PO4 fosforzuur H2CO3 koolzuur

Sterke basen (alle deeltjes nemen H+ op) OH- - hydroxide O2- - oxide

Zwakke basen (een paar deeltjes nemen H+ op) NH3 ammoniak S2- sulfide CO32- carbonaat SO32- sulfiet PO43- fosfaat

Sterke zuren Tabel 49 : boven H3O+ Zwakke zuren Tabel 49 : onder H3O+ Sterke basen onder OH- Zwakke base boven OH-

Zuren en basen in water Een zuur links met water wordt de stof rechts + H3O+ De base rechts met water wordt de stof links + OH-

Oplossen van een sterk zuur Bv: oplossen salpeterzuur in water HNO3  H + NO3- Alle zuurdeeltjes staan H+ af Kz veel groter als 1

Oplossen van een zwak zuur Bv: oplossen ammoniumnitraat in water Stap 1: aq NH4NO3  NH4+ + NO3- Stap 2: NH4+ NH3 + H+ Niet alle zuurdeeltjes staan H + af evenwicht

Oplossen van een sterke base Oplossen van natriumoxide Na2O(s) aq2 Na+(aq) + O2-(aq) O2- + H2O  2 OH- Als je een base oplost in water, neemt deze daarna van water een H+ ion op. Bij sterke basen is dit een aflopende reactie; bij zwakke basen is dit een evenwicht.

Oplossen van een zwakke base Oplossen van ammoniak NH3 + H2O < - > NH4+ + OH- EVENWICHT! H+

Berekeningen Welke relatie kan je afleiden tussen [H+] en pH?

Zuren en basen: [H+] vs pH pH = - log [H+] [H+] = 10-pH

Zuren en basen: [OH-] vs pOH pOH = - log [OH-] [OH-] = 10-pOH

Zuren en basen: pOH vs pH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 pOH 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 -1 pH + pOH 14 14 pOH + pH = 14  pOH = 14 - pH  pH = 14 - pOH

Zuur- base reacties Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Zuur base Zuur 1 Base 1 Zuur 2 Base 2 Stap 2: bepaal het sterkste zuur en sterkste base Stap 3: maak de reactievergelijking kloppend

Bv: mengen van natronloog met zoutzuur base H+ OH- Cl- Na+ Stap 3: H+ + OH-  H2O : Neutralisatie- reactie

Bv: mengen van kaliloog met salpeterzuur Stap 1+2: Zuur base H+ OH- NO3- K+ Stap 3: H+ + OH-  H2O

Bv: mengen van kaliloog met ammonium-oplossing Stap 1+2: Zuur base NH4+ OH- H2O K+ Stap 3: NH4+ + OH-  NH3 + H2O