3.5 Kloppen de alcoholpercentages op de verpakkingen? Scheikundeblok 8 Chemische evenwichten
Chemisch evenwicht De meeste chemische reacties zijn omkeerbaar deze twee tegengestelde reacties zullen nooit tegelijkertijd verlopen : de omstandigheden voor de 2 reacties zijn erg verschillend. Maar er bestaan heel veel chemische reacties, waarbij de omstandigheden van de twee tegengestelde reacties wél dicht bij elkaar liggen
Omkeerbare reacties Bij dit soort reacties stelt er zich na verloop van tijd een dynamisch evenwicht of chemisch evenwicht in. Beide reacties gebeuren even snel en tegelijkertijd. De dubbele tegengestelde pijl = evenwichtspijl. De tijd die nodig is voor het bereiken van het evenwicht noemen we de insteltijd van een evenwicht
Te vergelijken met Toiletruimte Plaats voor 3 3 mensen kunnen in toilet als er maar ook 3 uitgaan .
Evenwichtsvoorwaarde Bestaat uit een concentratiebreuk Evenwichtsconstante Bij in de evenwichtstoestand blijven alle concentraties gelijk, de concentratiebreuk heeft een constante waarde de evenwichtsconstante (K) en
Bijvoorbeeld voor: Geldt in een concentratiebreuk alleen de stoffen die gasvormig of opgelost zijn. Van vaste stoffen kun je immers geen concentratie geven.
Verstoring van een evenwicht Als bij [A] of [B] hoger wordt verschuift het evenwicht naar rechts. Dat wil zeggen dat de reactie naar rechts tijdelijk sneller loopt dan de reactie naar links, totdat er zich een nieuw evenwicht heeft ingesteld. Wanneer [A] of [B] kleiner worden, verschuift het evenwicht naar links. Op dezelfde manier kun je beredeneren wat er gebeurt als [C] of [D] veranderen
Verstoring van een evenwicht Wanneer de concentratie van een stof kleiner wordt, verschuift het evenwicht naar de kant van die stof. Wanneer de concentratie van een stof groter wordt, verschuift het evenwicht naar de andere kant.
Als het volume van het reactiemengsel verandert Stel je doet er oplosmiddel bij : Wanneer het volume van het reactiemengsel verandert, veranderen automatisch ook alle concentraties. Dit heeft invloed op de concentratiebreuk: de waarde daarvan kan kleiner of groter worden. Maar aangezien K bij constante temperatuur niet verandert, moet de waarde van de concentratiebreuk op de een of andere manier weer op de oude waarde uitkomen. Aan de hand van de evenwichtsvoorwaarde kun je beredeneren of daarvoor de concentraties uit de noemer of juist die uit de teller groter moeten worden. Als je dat hebt gedaan, weet je ook naar welke kant het evenwicht zal verschuiven. Zie vorige dia
Temperatuur verandert De evenwichtsconstante K is alleen afhankelijk van de temperatuur. Wanneer de temperatuur verandert, krijgt K dus een andere waarde Moeten ook de waardes in de concentratiebreuk aangepast worden
verdelingsevenwicht Een verdelingsevenwicht is een dynamisch evenwicht waarbij een stof zich verdeelt over twee verschillende oplosmiddelen. bij een verdelingsevenwicht een evenwichtsvoorwaarde. De evenwichtsconstante noemen we dan verdelingsconstante: Kv. En ook bij een verdelingsevenwicht kan het evenwicht verstoord worden, wanneer bijvoorbeeld een concentratie veranderd wordt.